Wydarzenie zgromadziło szerokie grono przedstawicieli polskiej społeczności na Litwie oraz gości z Polski, przyjaciół i sympatyków. Współpraca między szkołą-przedszkolem, progimnazjum i gimnazjum jest tak sprawna, że, funkcjonując jak jeden organizm, nie zwalczając się, nie narzekają na brak uczniów — i odpowiadają na stawiane od dekad pytanie, jaka powinna być szkoła polska na Litwie. W ciągu trzech dekad placówka stała się nie tylko jednym z głównych ośrodków polskiej edukacji, ale również ważnym miejscem kształtowania tożsamości narodowej, kulturowej i religijnej.
Czytaj więcej: Początek nowego roku szkolnego w „JP2” w Wilnie [GALERIA]
Symbol odrodzenia szkolnictwa polskiego po ZSRS
Gimnazjum im. św. Jana Pawła II jest jednym z najważniejszych symboli odrodzenia polskiego szkolnictwa na Litwie po odzyskaniu niepodległości w 1990 r. Choć w czasach ZSRS na Litwie było niemało polskich szkół — co do dzisiaj podkreśla rosyjska historiografia — dygnitarze sowieccy nie pozwalali na zbyt wiele szkół w ośrodkach miejskich. Szkół miało być wiele, ale małych i byle tylko nie kształciły one kadr zdolnych do inicjatywy społecznej. Takie legendy jak „Piątka” raczej należały do rzadkości niż reguły.
„Polska szkoła w Justyniszkach”, jak nazywana była wtedy w społeczności, została otwarta 1 września 1994 r. Stanęła w dzielnicy Justyniszki jako pierwsza nowo wybudowana polska placówka edukacyjna w Wilnie. Jej powstanie było możliwe dzięki staraniom lokalnej społeczności polskiej, wsparciu władz Polski oraz Litwy. Prezydent Algirdas Brazauskas osobiście wtedy pomógł w zakończeniu budowy na jej końcowym etapie.
Wielki test dla Polaków i Polonii
„W tamtych czasach budowa polskiej szkoły była ogromnym wyzwaniem, zarówno finansowym jak i organizacyjnym. Ale dzięki determinacji i wsparciu z Polski udało się doprowadzić ten projekt do końca” – przypominała Czesława Osipowicz w swoim artykule poświęconym historii szkoły, który ukazał się na łamach magazynu „Kuriera Wileńskiego” we wrześniu.
Szkoła już od początku swojego istnienia cieszyła się ogromnym zainteresowaniem. Mimo że była zaprojektowana na 800 uczniów, liczba dzieci chętnych do nauki w języku polskim szybko przekroczyła wszelkie oczekiwania. W 1997 r. w placówce uczyło się ponad 2 tys. uczniów, co czyniło ją największą polską szkołą na Litwie. Wzrost liczby uczniów spowodował, że w 2002 r. podjęto decyzję o podziale szkoły na dwie odrębne jednostki: progimnazjum i gimnazjum, które do dziś funkcjonują jako osobne placówki, ale ściśle ze sobą współpracują. Ta współpraca wygląda szczególnie imponująco, gdy tandem w trio przekształca szkoła-przedszkole „Wilia”.
Czytaj więcej: Trudne dobrego początki. 30 lat obecności szkoły JP II w krajobrazie edukacyjnym Wilna
Znaczenie gimnazjum dla polskiej społeczności
Młodzież ucząca się w tej szkole osiąga wysokie wyniki w nauce, zdobywa nagrody w olimpiadach i konkursach, a absolwenci są obecni w wielu dziedzinach życia publicznego. Jak zauważył jeden z uczniów, Ignacy Niewierowicz, „szkoła ma wielu absolwentów, którzy zdobywali setki punktów na egzaminach maturalnych”. Uczeń tak skomentował swoją szkołę dla reportera TVP Wilno, Władysława Kuczarenki, który również jest absolwentem „JP2”.
Szkoła od lat cieszy się pełnym obłożeniem, a liczba uczniów systematycznie rośnie. Obecnie do gimnazjum uczęszcza około 530 uczniów, a do progimnazjum – 960. Jak podkreślają władze placówki, zainteresowanie nauką w języku polskim stale się utrzymuje, a wysoki poziom edukacji przyciąga kolejne pokolenia.
| Fot. Marian Paluszkiewicz
Przede wszystkim wysoka jakość
Chociaż nie brakowało krytyków ze względu na — jak przypuszczała Czesława Osipowicz na łamach „Kuriera” — nieutworzenie lekcji języka rosyjskiego.
Liczba chętnych przewyższa możliwości lokalowe obu placówek, co raczej przy obecnej sytuacji demograficznej nie jest częste. To pokazuje, że ważna jest przede wszystkim wysoka jakość, nie liczby — a liczby do jakości same przyjdą.
Janina Wysocka, dyrektorka Progimnazjum im. św. Jana Pawła II, również dla TVP Wilno podkreśliła, jak istotny jest wiek dzieci na tym etapie edukacji. „Tutaj zasiewamy te najważniejsze wartości, tutaj jest przecież najtrudniejszy wiek i tutaj pokładamy trud, żeby naprawdę nasi uczniowie słynęli” — komentowała.
Wicemer Meiželytė zaśpiewała po polsku
Podczas uroczystości jubileuszowych wicemer Wilna Donalda Meiželytė zaskoczyła gości, śpiewając po polsku piosenkę „Nie ma lepszego od Jana Pawła II”, co było wyjątkowym gestem uznania dla postaci patrona szkoły.
Meiželytė podkreśliła, że mimo słabej znajomości języka polskiego, chciała w ten sposób wyrazić swoje wsparcie dla polskiej społeczności i jej osiągnięć w zakresie edukacji. Został też odczytany list od mera miasta Wilna, Valdasa Benkunskasa. Co jeszcze bardziej symboliczne — Samorząd Miasta Wilna wręczył dla progimnazjum i gimnazjum czeki na wartość 3 tys. euro.
Były też nagrody
Podczas uroczystości wręczono liczne medale i wyróżnienia dla osób, które przyczyniły się do rozwoju szkoły i wspierały polską oświatę na Litwie.
Wśród wyróżnionych był Kazimierz Grajcarek, działacz „Solidarności”, który od lat wspierał placówkę. „Tu uczy się patriotyzmu” – zaznaczył Grajcarek, podkreślając znaczenie szkoły dla wychowania przyszłych pokoleń Polaków na Litwie.
W uroczystości uczestniczyli również przedstawiciele polskich władz oraz samorządowcy, którzy wspierają rozwój polskiego szkolnictwa na Litwie. Obecny był też Waldemar Tomaszewski, lider AWPL-ZChR, Czesław Okińczyc, sygnatariusz Aktu Niepodległości i osoba wielce zasłużona dla powstania tej szkoły, współinicjator fundacji wspierającej szkołę od początku. Przedstawiciel Ambasady RP w Wilnie, Andrzej Dudziński, chargé d’affaires.
| Fot. Marian Paluszkiewicz
Nie tylko absolwenci – wyróżniają się także obecni uczniowie
Absolwenci Gimnazjum im. św. Jana Pawła II w Wilnie odgrywają dziś istotne role w życiu społecznym Polaków na Litwie. Jednak widoczni są także uczniowie. Przykładem są Izabela Orłowska i Patrycja Balcewicz, które działają w Polskim Stowarzyszeniu Medycznym na Litwie oraz prowadzą Zespół Redakcyjny. Z kolei Aurora Degesytė reprezentowała Litwę w unijnym projekcie „EU Children’s Participation Platform”, promując prawa dzieci w Unii Europejskiej. W tym roku szczególnie głośne było zdobycie srebrnego medalu na igrzyskach olimpijskich przez b-girl Nickę, Dominikę Baniewicz. Na łamach magazynu „Kuriera Wileńskiego” zwracaliśmy uwagę — prócz jej świetnego przygotowania technicznego — także na jej wysokie standardy etyczne, co potwierdza jakość kształcenia w „JP2” w Wilnie.
Czytaj więcej: 30-lecie Progimnazjum „JP2” w Wilnie [GALERIA]
