Jak mówiła, niektóre rodzaje choroby są bardzo rzadkie — rocznie diagnozuje się jeden, dwa przypadki, ale niektóre z nich występują częściej, dotykając sporą grupę społeczeństwa.
„Celem każdego z nas jest, aby rak został wykryty wcześnie, w stanie przedrakowym lub we wczesnym stadium. W tym celu prowadzone są programy badań prewencyjnych, na Litwie mamy ich cztery” — wskazała dyrektor POLA.
Na Litwie można korzystać z następujących programów profilaktycznych: raka szyjki macicy, raka piersi, raka prostaty, raka jelita grubego.
Zbyt mało osób korzysta z programów
Według Agnė Liubeckienė, starszej doradczyni Departamentu Zdrowia Osobistego Ministerstwa Ochrony Zdrowia, zbyt mało osób w kraju korzysta z możliwości udziału w tych programach.
„Od uruchomienia programów do chwili obecnej korzysta z nich zaledwie 45 proc. osób z populacji docelowej” — poinformowała specjalistka na konferencji.
Według A. Liubeckienė, biorąc pod uwagę zalecenia ekspertów i organizacji międzynarodowych, aby ocenić skuteczność programów, liczba ta powinna osiągnąć co najmniej 70 proc.
Do kogo są kierowane programy profilaktyczne
Od bieżącego roku kobiety w wieku od 45 do 75 lat mogą poddać się badaniom w kierunku raka piersi. Do tej pory program przeznaczony był wyłącznie dla kobiet w wieku od 50 do 69 lat. Również kobietom o większej gęstości tkanki gruczołowej piersi zaleca się poddanie się badaniu ultrasonograficznemu.
W celu wykrycia raka szyjki macicy na badania profilaktyczne zapraszane są kobiety w wieku 25-59 lat.
Od listopada ubiegłego roku w listach, e-mailach i SMS-ach osobiście zapraszano mieszkańców do poddania się testom w kierunku wykrywania raka jelita grubego. Ten program wczesnej diagnozy zaprasza do udziału mieszkańców w wieku 50-74 lat, u których nie potwierdzono złośliwego nowotworu jelita grubego.
Wraz z zaproszeniem na badania wybrana osoba otrzymuje pocztą probówkę do pobrania próbki kału, instrukcję wyjaśniającą, jak prawidłowo pobrać próbkę do badania immunochemicznego ukrytego krwawienia (iFOBT) oraz kopertę z adresem zwrotnym do odesłania próbki kału.
Trwa centralizacja programów prewencyjnych
W ubiegłym roku został wprowadzony System Informacji o Ochronie Zdrowia (SAIS), który powinien zapewnić informowanie mieszkańców i zachęcanie ich do poddania się badaniom w odpowiednim czasie.
Również w 2023 r. uruchomiono scentralizowany model trzech programów wczesnej diagnostyki — raka jelita grubego, szyjki macicy i piersi. Testowany model pozwala na centralne przeprowadzenie identyfikacji, selekcji, informowania i skierowania zaproszeń do populacji docelowej do udziału w programach profilaktycznych, uwalniając w ten sposób placówki medyczne od tych prac administracyjnych.
Zaproszenia do udziału w programach wczesnej diagnostyki wysyłane są w zależności od listy priorytetowych pacjentów.
Program pilotażowy potrwa do końca 2025 r. Resort ochrony zdrowia planuje, że od 2026 r. model ten zostanie wprowadzony w całym kraju.
Czytaj więcej: Kobiece nowotwory. Nie bójmy się o nich mówić