Wyniki ogólnokrajowych sprawdzianów osiągnięć uczniów (Nacionaliniai mokinių pasiekimų patikrinimai – NMPP) to swoisty drogowskaz, który pomaga nam – nauczycielom, rodzicom i samym uczniom – odnaleźć się na dynamicznie zmieniającej się edukacyjnej mapie.
W roku 2025 uczniowie klas czwartych na Litwie przystąpili do sprawdzianów z: języka litewskiego i literatury (21 stycznia), matematyki (28 stycznia) oraz języka polskiego i literatury (30 stycznia). Uczniowie klas ósmych zmierzą się z tym wyzwaniem w lutym (z języka litewskiego i literatury – 4 lutego, matematyki – 25 lutego, języka polskiego i literatury – 27 lutego). Te coroczne sprawdziany mają na celu nie tylko ocenę wiedzy i umiejętności, ale przede wszystkim wsparcie procesu uczenia się i dostosowanie nauczania do indywidualnych potrzeb każdego dziecka.
Jak mądrze wykorzystać wyniki sprawdzianów?
Wyniki NMPP to cenne źródło informacji, które możemy wykorzystać na wielu płaszczyznach, wnosząc realną wartość do procesu edukacyjnego. Wyniki sprawdzianów stanowią podstawę do udzielenia spersonalizowanego wsparcia każdemu uczniowi. Jeśli test ujawni trudności w konkretnych obszarach, my, nauczyciele, dysponujemy konkretnymi danymi, które pozwalają nam zaproponować adekwatne działania. Mogą to być dodatkowe zajęcia wyrównawcze, konsultacje indywidualne lub w małych grupach, a także dostosowane do specyficznych potrzeb ćwiczenia i zadania.
Przykładowo, gdy uczeń ma problem z analizą tekstu, możemy wprowadzić ćwiczenia rozwijające czytanie ze zrozumieniem, umiejętność wyciągania wniosków, identyfikowania głównych myśli, a także ćwiczenia z zakresu analizy struktury tekstu. To konkretne działanie oparte na rzetelnej diagnozie i pozwalające na efektywne pokonywanie trudności.
Rodzice, mając wgląd w wyniki swoich dzieci, zyskują cenną wiedzę, która pozwala im mądrze i świadomie wspierać rozwój dziecka w środowisku domowym. Znając mocne i słabe strony, mogą efektywniej organizować czas na wspólną naukę i aktywności edukacyjne. Mogą też lepiej zrozumieć specyficzne potrzeby edukacyjne dziecka i dostosować do nich swoje podejście.
Jeśli okaże się, że matematyka sprawia dziecku trudności, mogą wspólnie rozwiązywać zadania, korzystać z platform edukacyjnych oferujących interaktywne ćwiczenia i testy, a także poszukiwać dodatkowych materiałów edukacyjnych. To buduje silny most porozumienia i współpracy między domem a szkołą, co ma kluczowe znaczenie dla sukcesu edukacyjnego dziecka.
Na poziomie szkoły wyniki sprawdzianów są kluczowym narzędziem do doskonalenia metod nauczania i optymalizacji procesu dydaktycznego. Dyrekcja i nauczyciele analizują osiągnięcia uczniów, identyfikując obszary, w których uczniowie radzą sobie szczególnie dobrze, a także te, które wymagają wzmocnienia. Na podstawie tej analizy można lepiej dostosować program i metody pracy do realnych potrzeb uczniów.
Jeśli w danej klasie większość uczniów ma trudności ze zrozumieniem tekstów literackich, możemy wprowadzić innowacyjne metody pracy z tekstem, takie jak: warsztaty interpretacyjne, dyskusje w małych grupach, projekty interdyscyplinarne czy wykorzystanie nowoczesnych technologii.
Wyniki te pomagają również w długoterminowym planowaniu edukacji na poziomie szkoły i systemu edukacji. Analiza zbiorcza pozwala identyfikować problemy systemowe, takie jak np.: niski poziom osiągnięć w naukach ścisłych w danym roczniku czy trudności w zakresie kompetencji językowych. To podstawa do podejmowania strategicznych działań, takich jak: modernizacja bazy dydaktycznej, zakup nowoczesnych pomocy naukowych, organizacja szkoleń i warsztatów dla nauczycieli, nawiązywanie współpracy z ekspertami z różnych dziedzin, a także modyfikacja programów nauczania.
Co zrobić, gdy wyniki są poniżej oczekiwań?
Niezadowalające wyniki to nie powód do paniki czy zniechęcenia, lecz cenna informacja zwrotna, sygnał, nad czym trzeba popracować. Uczniowie, rodzice oraz nauczyciele powinni potraktować je jako punkt wyjścia do dalszego rozwoju, motywację do podjęcia konkretnych działań.
Uczniowie powinni aktywnie podejść do analizy swoich wyników, identyfikując obszary, w których napotkali trudności. Warto skorzystać z oferowanych przez szkołę konsultacji z nauczycielami, sięgnąć po dodatkowe materiały edukacyjne, ćwiczenia, platformy edukacyjne, a także poszukać wsparcia u rówieśników. Systematyczna praca, skupiona na konkretnych obszarach, które sprawiły trudność w teście, przynosi wymierne efekty i buduje pewność siebie. Ważne jest, aby uczeń zrozumiał, że sprawdzian to nie wyrok, ale informacja, która pomaga mu się rozwijać.
Rodzice powinni aktywnie współpracować ze szkołą, rozmawiać z nauczycielami, prosić o szczegółową analizę wyników dziecka i konkretne wskazówki do pracy w domu. Wspólne ćwiczenia, gry edukacyjne, rozmowy o trudnościach, a przede wszystkim okazywanie wsparcia i zrozumienia – to buduje poczucie bezpieczeństwa i motywuje dziecko do dalszej pracy. Ważne jest, aby rodzice unikali porównywania dziecka z innymi i skupiali się na jego indywidualnym postępie.
Nauczyciele natomiast powinni analizować wyniki kompleksowo, zarówno na poziomie indywidualnym, jak i klasowym, identyfikując najczęściej występujące problemy i dostosowując program nauczania oraz metody pracy do realnych potrzeb uczniów. Nowe podejścia, wymiana doświadczeń z innymi nauczycielami – to klucz do skutecznego wspierania uczniów i podnoszenia jakości nauczania.
Dlaczego warto brać udział w sprawdzianach?
Choć wyniki ogólnokrajowych sprawdzianów osiągnięć uczniów nie mają bezpośredniego wpływu na ocenę końcową ani promocję do kolejnej klasy, ich wartość edukacyjna jest nieoceniona. Uczniowie mają okazję sprawdzić swoje umiejętności w praktyce, w warunkach zbliżonych do egzaminacyjnych, co pozwala im oswoić się ze stresem i budować pewność siebie.
Rodzice zdobywają pełniejszy i obiektywny obraz edukacji swoich dzieci, co pozwala im na bardziej świadome wspieranie ich rozwoju. Nauczyciele natomiast otrzymują cenne narzędzie do doskonalenia swojej pracy, diagnozowania potrzeb uczniów i optymalizacji procesu dydaktycznego.
Sprawdziany te są również sposobem na budowanie nawyku refleksji nad własnym rozwojem oraz na podejmowanie działań wspierających uczenie się. Ich wyniki są cennym narzędziem nie tylko dla samych uczniów, lecz także dla całego systemu edukacyjnego, dążącego do zapewnienia jak najlepszej jakości kształcenia.
Czytaj więcej: Egzamin z języka litewskiego – również dla uczniów klasy czwartej. „To nonsens!”
Artykuł opublikowany w wydaniu magazynowym „Kuriera Wileńskiego” Nr 5 (13) 01-07/02/2025