Zwrot „pozdrawiam Cię…” jest dość często używany przez litewskich Polaków, szczególnie w celu wyrażenia gratulacji z okazji np. urodzin lub osiągnięć danej osoby. Takie użycie jest jednak błędne i niezrozumiałe dla polskich użytkowników języka. W poprawnej polszczyźnie zwrot „pozdrawiam Cię” stosuje się wyłącznie jako formę zakończenia listu, wiadomości lub rozmowy. Na przykład:
- „Dzięki za info. Pozdrawiam!”
- „Wszystkiego dobrego! Pozdrawiam serdecznie.”
- „Pozdrawiam ciepło i życzę miłego dnia.”
Warto jednak zastanowić się, co jest przyczyną takiego błędnego posługiwania się zwrotem?
Musimy uznać, że my, jako Polacy z Wileńszczyzny, jesteśmy skazani na pewien rodzaj wielojęzyczności, gdy jeden język wpływa na drugi, na skutek czego jakość języka się obniża, czyli zachodzą odstępstwa od normy. Największy wpływ na zmiany, na tzw. kalki językowe mają języki: rosyjski, litewski, a nawet angielski, z tego powodu warto wyeliminować tego typu zapożyczenia z języka ojczystego. Oto typowe błędy:
- „Serdecznie pozdrawiamy wszystkich nauczycieli z tym pięknym świętem!”
- „Z Dniem Nauczyciela” (ros. „С Днем Учителя” — lit. „Sveikiname su Mokytojų diena”) (powinno być: „Składamy serdeczne życzenia wszystkim nauczycielom z okazji ich święta!”)
- „Z 1 Września” (ros. „С 1 сентября” — lit. „Su rugsėjo 1-ają”)
- „Z 8 Marca” (ros. „С 8 Марта” — lit. „Su kovo 8-ąja”)
- „Spóźniłaś się na autobus? No to pozdrawiam!”
W językach litewskim i rosyjskim w akcie życzeń występują zazwyczaj dwa czasowniki to: lit. „Sveikinu” — ros. „Поздравляю” i lit. „Linkiu” — ros. „Желаю” z tego prawdopodobnie wynika to zamieszanie wśród użytkowników języka polskiego na Litwie.
Błędy te wynikają z chęci nadawcy, by wykazać swoją osobistą więź z odbiorcą, zmniejszyć dystans, jak to ma miejsce np. w litewskiej bądź rosyjskiej kulturze grzecznościowej. W polskiej kulturze jest odwrotnie, czyli odbiorca pragnie całą uwagę skierować ku odbiorcy i wykorzysta np. taki zwrot „życzę Ci” — w taki sposób nadawca pomniejsza swoją własną rolę.
Warto zapamiętać, że w przypadku urodzin, świąt czy innych okazji, zamiast „pozdrawiam” należy używać zwrotów takich jak: „życzę wszystkiego najlepszego z okazji…” lub „serdeczne gratulacje z powodu…”.
Zwrot „pozdro” jest jednym z najpopularniejszych wyrażeń wśród polskiej młodzieży i stanowi luźny odpowiednik „pozdrawiam”. Warto jednak zastanowić się, w jakich okolicznościach można stosować tę formę. Niewątpliwie jest ona odpowiednia w gronie bliskich znajomych, przyjaciół, czyli w atmosferze bardzo nieformalnej. Przykłady użycia:
- „Muszę lecieć, pozdro wszystkim!”
- „Idę spać, jutro ciężki dzień. Pozdro!”
- „Siema wszystkim, pozdro z Wilna!”
Ważne jest, aby pamiętać, że „pozdro” to wyrażenie slangowe i nie powinno być używane w sytuacjach oficjalnych, gdzie należy wykazać się większą kulturą językową.
Podsumowując, zwrotu „pozdrawiam Cię” używamy, gdy chcemy kogoś pożegnać (np. w rozmowie lub korespondencji), ale nie w sytuacji składania gratulacji. Z kolei „pozdro” stosujemy jako formę pożegnania w gronie bliskich osób lub w luźnych sytuacjach. W przypadku oficjalnych okoliczności warto unikać slangu, dbając o poprawność i elegancję językową.
Czytaj więcej: Ojczyzna Polszczyzna po wileńsku
Daniel Daukszewicz