W tegorocznej edycji zjazdu centralnym motywem były sylwetki polskich laureatów Nagrody Nobla – ze szczególnym uwzględnieniem Czesława Miłosza, którego życie i twórczość nierozerwalnie łączą się z Wilnem.
– Zjazd ma za zadanie popularyzować wybitnych Polaków: Marię Skłodowską-Curie, Władysława Reymonta, Wisławę Szymborską, Czesława Miłosza. Oprócz tego zjazd jest miejscem spotkania różnych światów polonijnych. Przyjechali nauczyciele ze Stanów Zjednoczonych, z Europy Zachodniej, ale też mieszkający w Polsce czy na wschodzie Europy. Spotykają się, wymieniają doświadczeniami i zastanawiają się, co wspólnie zrobić, żeby skutecznie promować i nauczać języka polskiego, polskiej kultury i historii wśród blisko dwudziestomilionowej społeczności polskiej poza granicami kraju – mówi w rozmowie z „Kurierem Wileńskim” prezes Stowarzyszenia „Wspólnota Polska”, Dariusz Piotr Bonisławski.
Rozmówca podkreślił również znaczenie samego Wilna jako gospodarza zjazdu.
– Wilno jest bardzo ważnym miejscem na mapie polskiej oświaty poza granicami kraju. To tutaj funkcjonują świetne gimnazja, szkoły, przedszkola, przygotowujące kolejne roczniki młodych Polaków, które później pracują, czy to na rzecz swojej litewskiej ojczyzny, czy to na rzecz macierzy, do której wielu z nich trafia, by tam realizować swoje życiowe plany. Chcieliśmy pokazać, lokalizując tutaj kolejny XI Światowy Zjazd, jak ważne jest to miejsce, jak wiele ma do zaoferowania, ale też z jak wielkimi problemami się boryka. Liczymy na to, że dzięki takiej manifestacji polskości, jaką jest spotkanie reprezentantów z 22 krajów, być może tych problemów będzie mniej, a na pewno łatwiej będzie je pokonywać, mając poczucie jedności i wsparcia silnej, dużej społeczności Polaków – podkreśla Bonisławski.
W inauguracji zjazdu wzięli udział liczni goście honorowi, m.in. poseł Piotr Adamowicz, przewodniczący Komisji Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Środków Przekazu w Sejmie RP; senator Bogdan Borusewicz, przewodniczący Komisji Spraw Emigracji i Łączności z Polakami za Granicą w Senacie RP; Artur Kozłowski – dyrektor Biura Polonijnego Senatu RP, Dariusz Wiśniewski – Konsul Generalny RP na Litwie, Zbigniew Cioska – Konsul RP na Litwie; Ryszard Pagacz – wicemarszałek Województwa Małopolskiego; Monika Chabior – wiceprezydent Miasta Gdańska oraz Andrzej Wiczkowski – starosta ostródzki. Stronę litewską reprezentowali m.in. poseł na Sejm Litwy Jarosław Narkiewicz i jednocześnie przewodniczący Rady Polonii Świata, Zdzisław Palewicz – mer rejonu solecznickiego, Edyta Tamašūnaitė – wicemer rejonu wileńskiego; Edward Trusewicz – przewodniczący Europejskiej Unii Wspólnot Polonijnych, Krystyna Dzierżyńska – prezes Stowarzyszenia Nauczycieli Szkół Polskich na Litwie „Macierz Szkolna”. Do zjazdu dołączył też europoseł, prezes Związku Polaków na Litwie, przewodniczący Akcji Wyborczej Polaków na Litwie Związku Chrześcijańskich Rodzin Waldemar Tomaszewski.
| Fot. Marian Paluszkiewicz
Borusewicz: „Tu piasek był miększy, a lasy pachniały poziomkami” – wspomnienia z serca Wileńszczyzny
W rozmowie z „Kurierem Wileńskim” senator Bogdan Borusewicz podzielił się osobistymi wspomnieniami o swoich wileńskich korzeniach.
– Moja mama pochodziła z Wilna (mieszkała na ulicy Młynowej nad Wilejką), ojciec z Oran. Wyjechali pierwszym transportem w 1945 r., ponieważ ojciec był w AK i walczył z Niemcami, z oddziałami litewskimi współpracującymi z Niemcami, a także z partyzantką sowiecką. Osiedlili się najpierw w Lidzbarku Warmińskim, gdzie 90 proc. ludzi pochodziło z Wileńszczyzny, a później przenieśli się w okolice Gdańska, gdzie mieszkam do dziś. Mama często mówiła, jak wracaliśmy z plaży: „I co, piasek jest miękki?” – „Tak, jest miękki” – odpowiadałem. A ona na to: „Ale w Wilii jest bardziej miękki”. Nie wierzyłem. Dopiero po wielu latach, w latach 90., kiedy przyjechałem tutaj i wszedłem do Wilii, poczułem ten piaseczek. Mama miała rację. Tu piasek jest bardziej miękki, słońce piękniejsze, a cały las pachniał poziomkami, tak jak mówiła. Rodzice czuli się wilnianami, ciągle mówili o Wilnie – wspomina senator RP.
Borusewicz mówił także o wyjątkowej tożsamości, jaką niosą wilnianie.
– Mama potrafiła w kolejce do lekarza rozpoznać, że ktoś jest z Wilna. Mówiła wtedy: „Z Wilna to są najlepsi ludzie”. Rodzice spędzili tutaj całą swoją młodość, okupację i rosyjską, i niemiecką. Tu były ich korzenie. Ja się bardziej czułem związany z Wileńszczyzną poprzez rodziców, choć tutaj nigdy do lat 90. nie byłem. Ale po olbrzymim strajku w sierpniu 1980 r., który zmienił Polskę i tę część Europy, miałem już tożsamość w Gdańsku. Bardzo lubię przyjeżdżać do Wilna, jest przepiękne – podsumowuje Bogdan Borusewicz.
| Fot. Marian Paluszkiewicz
Uhonorowanie Ewy Koch z Chicago
Choć uczestnicy spotkali się już po raz jedenasty, przypomniano, że idea jednocząca nauczycieli polonijnych z całego świata narodziła się 15 lat temu, w 2010 r. Z okazji tej rocznicy władze Stowarzyszenia „Wspólnota Polska” uhonorowały osobę absolutnie wyjątkową – obecną od pierwszego dnia projektu, a nawet wcześniej. Jej zaangażowanie, determinacja i oddanie na rzecz edukacji polonijnej, zwłaszcza w Chicago, są nieocenione, a wpływ sięga znacznie dalej – obejmując całe środowisko polonijne na świecie.
To Ewa Koch – wieloletnia prezes Zrzeszenia Nauczycieli Polskich w Ameryce. Dla organizatorów i uczestników zjazdu jest nie tylko liderką, ale przede wszystkim przyjaciółką polskiej edukacji na świecie.
Gdańsk – kolejny przystanek
Zwieńczeniem zjazdu była uroczystość przekazania flagi – symbolicznego znaku gospodarza kolejnej edycji. Obecni gospodarze przekazali ją wiceprezydent Gdańska, Monice Chabior. To właśnie Gdańsk będzie gościł XII Światowy Zjazd Nauczycieli Polonijnych.
Podczas zjazdu z wileńskim programem wystąpił chór Polskiego Zespołu Artystycznego Pieśni i Tańca „Wilia”.
| Fot. Marian Paluszkiewicz
Trzy dni intensywnego programu
Zjazd trwał trzy dni i obejmował warsztaty metodyczne, dyskusje panelowe, prezentacje projektów edukacyjnych oraz spotkania integracyjne. Uczestnicy wzięli udział w wizytach studyjnych w instytucjach edukacyjnych i kulturalnych, wysłuchali wykładów, a także uczestniczyli w występach artystycznych. Odwiedzili Troki i Mejszagołę.
Gośćmi specjalnymi byli m.in. prof. Łukasz Tischner, dr Łukasz Wróbel, Anna Dymna oraz Jacek Romanowski, którzy zaprezentowali twórczość Czesława Miłosza, Wisławy Szymborskiej i Zbigniewa Herberta.
Czytaj więcej: XI Światowy Zjazd Nauczycieli Polonijnych— trwa rejestracja na wydarzenie w Wilnie
