— Ratusz wileński jest jednym z trzech ratuszy, które zachowały się na Litwie. Jest to budowla o bogatej i ciekawej historii. Jego dzieje przybliżają stare fotografie, kopie których można obejrzeć na ogrodzeniach zamontowanych na placu na czas remontu — mówi „Kurierowi Wileńskiemu” Laura Joffė, kierowniczka spółki Vilniaus vystymo kompanija.
Archiwalne zdjęcia udostępniły Litewskie Muzeum Narodowe, Biblioteka Wróblewskich Litewskiej Akademii Nauk, Centralne Archiwum Państwowe Litwy oraz Polskie Muzeum Narodowe.
Czytaj więcej: Ratusz wileński, który pamięta średniowiecze
Remont będzie przebiegał wieloetapowo
Gruntowny remont Ratusza będzie przebiegał wieloetapowo, uwzględniając wymogi obowiązujące podczas renowacji obiektów dziedzictwa. Odrestaurowana zostanie elewacja gmachu, okna, drzwi, piwnice. Prace będą prowadzone wewnątrz i na zewnątrz budynku. Zostaną naprawione, odświeżone i zabezpieczone cenne elementy autentyczne.
Perlis Vaisieta, dyrektor Ratusza zaznacza, że gmach jest historycznym sercem stolicy.
— Historia budowli zmieniała się na przestrzeni wieków. Mieściła się tu m.in. siedziba magistratu miasta, gildii rzemieślników i kupców, funkcjonowały kramiki, a później teatr. Obecnie jest to centrum życia politycznego, społecznego i kulturalnego stolicy. Czas nieuchronnie niszczył budynek Ratusza. Remont jest dla nas nie tylko kwestią estetyki, ale także wynika z konieczności zachowania jego autentyczności — zauważa dyrektor placówki.
Zniszczony dach, rynny oraz usterki w systemie odprowadzania wody deszczowej powodują zawilgocenie pokrycia elewacji oraz liczne uszkodzenia elementów konstrukcyjnych i architektonicznych. Wewnątrz budynku zostaną naprawione podłogi, oczyszczone i wypolerowane powierzchnie marmurowe, a także odrestaurowane schody i poręcze. Odnowione zostaną również ściany wewnętrzne, podstawy kolumn oraz elementy konstrukcyjne.
Ratusz wzniesiono w końcu XIV wieku
Początkowo była to budowla gotycka. W roku 1799 przebudowano Ratusz w stylu klasycystycznym według projektu wybitnego wileńskiego architekta Wawrzyńca Gucewicza. W nowym budynku urządzono pomieszczenia dla straży, wójta i gildii kupieckiej, skarbca miejskiego, skarbca kupieckiego, więzienia i dziewięciu sklepów. W czasach carskich organizowano tu koncerty. W 1810 r. cały budynek oddano na potrzeby teatru — najpierw polskiego, potem rosyjskiego. W 1848 r. miała tu miejsce premiera „Halki” Stanisława Moniuszki, który osobiście dyrygował orkiestrą.
Gruntownie Ratusz odrestaurowano w latach 1936-1941. W budynku urządzono muzeum sztuki. W 2001 r. gmach znalazł się w gestii miasta. Odbywają się tu reprezentacyjne imprezy, koncerty, wystawy. Z portyku ratusza mieszkańców Wilna witali dostojni goście — prezydent USA George W. Bush (2002) i królowa brytyjska Elżbieta II (2006).
Planuje się, że remont wewnątrz budynku potrwa do maja 2026 r. W tym czasie Ratusz będzie zamknięty. Czynna będzie jedynie restauracja „Kristoforas”, która się tam znajduje. Później prace zostaną przeniesione na zewnątrz — ich zakończenie planowane jest na trzeci kwartał 2026 r. Osoby zainteresowane organizacją imprez okolicznościowych w Ratuszu po remoncie mogą nadal kontaktować się z pracownikami placówki.