W piątek, w Wilnie, rozpoczął pracę X Zjazd Stowarzyszenia Dzienników Mniejszości Narodowych i Etnicznych Krajów Europejskich MIDAS. Honorowy zaszczyt zorganizowania jubileuszowego zjazdu MIDAS-u przypadł w tym roku „Kurierowi Wileńskiemu”, który od kilku lat jest pełnoprawnym członkiem tej organizacji, zrzeszającej 30 dzienników mniejszości narodowych wydawanych w krajach Unii Europejskiej. Zjazd odbywa się w Domu Kultury Polskiej i potrwa do niedzieli.
— Litwa słynie ze swej pięknej przyrody. Chcemy, żeby też była znana z dobrych relacji wobec swoich mniejszości narodowych — powiedział na powitanie uczestników zjazdu Toni Ebner, prezydent MIDAS.
Gości zjazdu powitała również senator RP Barbara Borys-Damięcka, która pokrótce też opowiedziała o relacjach polskiego parlamentu oraz jego opiece nad Polakami za granicą, w tym w szczególności na Litwie.
Na Zjazd MIDAS-u składają się dwie — otwarta i zamknięta — konferencje. Podczas publicznego spotkania, w piątek, w Domu Kultury Polskiej zainaugurowano Zjazd Stowarzyszenia Dzienników Mniejszości Narodowych. Oprócz zagranicznych gości przybyli przedstawiciele organizacji polskiej mniejszości narodowej na Litwie, polskich szkół oraz mediów. Niestety, mimo zaproszeń, litewskie media zignorowały sam zjazd, jak też konferencję prasową, którą zorganizowano w agencji BNS, na którą przyszedł tylko jeden dziennikarz i ten z BNS-u.
Organizatorzy Zjazdu, jak też jego uczestnicy z ubolewaniem odnotowali ten fakt ignorancji litewskich mediów wobec spraw mniejszości narodowych.
— Nieobecność prasy litewskiej na tym spotkaniu tylko utwierdza w przekonaniu, że litewskie media, a w szerszym kontekście również litewskie społeczeństwo, nie obchodzą sprawy mniejszości narodowych na Litwie. Nie chcą oni też wiedzieć o sytuacji mniejszości narodowych w innych krajach Unii Europejskiej, bo konferencja MIDAS-u, niestety, była już dobrą okazją dla nich, by z pierwszych ust, od przedstawicieli mniejszości narodowych w krajach europejskich, dowiedzieć się o standardach w zakresie praw mniejszości narodowych oraz, jak w praktyce te prawa są przestrzegane — powiedział wydawca „Kuriera Wileńskiego” Zygmunt Klonowski.
Tymczasem zaproszeni przez organizatorów prelegenci Zjazdu, jak też członkowie MIDAS-u przedstawili szeroki zakres problemów i sposobów ich rozwiązania w zakresie praw mniejszości narodowych na Litwie.
Delegaci zjazdu z zainteresowaniem wysłuchali odczyty o sytuacji polskiej mniejszości narodowej na Litwie, o problemach, z którymi miejscowi Polacy borykają się na co dzień, jak też o ich oczekiwaniach wobec władz litewskich.
— Odzyskanie przez Litwę niepodległości w 1990 roku oznajmiło rozpoczęcie nowego etapu, również w życiu mniejszości narodowych. Państwo budowane na zasadach demokracji miało dać mniejszościom narodowym nowe możliwości pozwalające pielęgnować i rozwijać swoją świadomość narodową. Niestety, trzeba jednak przyznać, że troska o mniejszości narodowe przez niepodległe państwo litewskie często jest wyłącznie deklaratywna. Na pierwszy plan władze Litwy w swojej polityce narodowościowej wysunęły niezachowanie świadomości narodowościowej mniejszości, ale tak zwaną integrację mniejszości w życie Litwy.
W rzeczywistości polityka kryjąca się za ładnym słowem „integracja” oznacza nic innego, jak politykę skierowaną na wynarodowienie mniejszości narodowych — pokrótce określił sytuację mniejszości narodowych na Litwie redaktor naczelny „Kuriera Wileńskiego” Robert Mickiewicz.
Kolejni prelegenci Zjazdu zgłębili w swoich referatach sytuację zawartą w wystąpieniu redaktora naczelnego polskiego dziennika.
Karina Zabielska z Akademii Europejskiej w Bolzano przedstawiła uczestnikom zjazdu polską mniejszość na Litwie. Opowiedziała o jej korzeniach oraz o życiu społecznym w dniach współczesnych. Z kolei poseł na Sejm RL Jarosław Narkiewicz miał szczegółowy raport o sytuacji szkolnictwa mniejszości narodowych na Litwie i zagrożeniach, które dla oświaty mniejszości wynikają z prowadzonej przez litewskie władze polityki wobec swoich mniejszości narodowych.
Sekretarz Rady samorządu rejonu wileńskiego Renata Cytacka przedstawiła temat zwrotu ziemi, który już od ponad 10 lat stanowi bodajże największy problem dla polskiej mniejszości narodowej. Podała fakty dyskryminacji i nagonki na przedstawicieli mniejszości narodowych z powodu właśnie ich narodowości. Renata Cytacka zauważyła, że problem ten najbardziej ujawnia się wtedy, jak władza i politycy litewscy odnoszą się do posiadaczy Karty Polaka.
Z kolei zagraniczni uczestnicy Zjazdu opisali sytuację mniejszości narodowych w swoich krajach. Obszerne i szczegółowe odczyty na ten temat mieli dr Günther Rautz z Wydziału Badań Mniejszości i Autonomii Akademii Europejskiej w Bolzano oraz Bojan Brezigar. Jego raport o mniejszościach narodowych w Europie oraz tendencjach w ochronie praw mniejszości narodowych spotkał się z dużym zainteresowaniem wileńskich uczestników, oraz gości Zjazdu. Raport ten przedstawiał bowiem sytuację mniejszości narodowych w krajach europejskich, które z należytym szacunkiem i zgodnie z prawem europejskim traktują swoje mniejszości narodowe.
W drugiej połowie pierwszego dnia zjazdu, jego uczestnicy odwiedzili redakcję „Kuriera Wileńskiego”, później kontynuowali obrady w Domu Kultury Polskiej, ale były to już typu roboczego. Na sesji zamkniętej zgromadzenia ogólnego MIDAS przedstawiono i zatwierdzono bilans i sprawozdanie z działalności za rok 2009/10.
W sobotę na kolejnych sesjach Zjazd kontynuowały robocze dyskusje oraz obrady.
Tymczasem w piątek, wieczorem, podczas gali w Pałacu Paców (Ambasada RP w Wilnie) odbyło się wręczenie prestiżowych nagród dla dziennikarzy — Nagroda MIDAS oraz specjalna nagroda ufundowana przez Otto von Habsburga. Doroczna nagroda MIDAS wręczana jest dziennikarzom dzienników skupionych w MIDAS, którzy odznaczają się szczególną dbałością o wysokie standardy dziennikarskie w naświetlaniu kwestii ochrony mniejszości i wielokulturowości. Z kolei Nagrodą Otto von Habsburga nagradzani są dziennikarze mediów niemniejszościowych. Jest to wyróżnienie dla dziennikarzy za tematykę ochrony mniejszości i wielokulturowości w kontekście integracji europejskiej.
Na X Zjazd MIDAS w Wilnie przyjechali delegaci, przedstawiciele mediów mniejszości narodowych z Finlandii, Słowacji, Rumunii, Czech, Łotwy, Danii, Niemiec, Austrii, Włoch oraz Hiszpanii (Galicyjczycy, Baskowie oraz Katalończycy).
MIDAS
Minority Daily Association — MIDAS — jest organizacją zrzeszającą dzienniki mniejszości narodowych i etnicznych krajów Europy. Stowarzyszenie powstało w roku 2001 z inicjatywy Bojana Brezigara i Toniego Ebnera. Patronat nad MIDAS-em objęła Akademia Europejska w Bolzano. Organizacji patronuje także syn ostatniego cesarza Austro-Węgier Otto von Habsburg, ideowy ojciec Unii Europejskiej oraz gorący zwolennik jej poszerzania o nowe kraje. Działalność MIDAS aktywnie wspiera też rząd Katalonii (Generalitat de Catalunya). Obecnie do MIDAS należy 30 dzienników. „Kurier Wileński” jest członkiem MIDAS od roku 2003.