Wśród najważniejszych arcydzieł sztuki sakralnej w muzeum można znaleźć oryginalne relikwiarze św. Kazimierza i św. Stanisława Fot. Marian Paluszkiewicz
Pod renesansowym dachem w sercu Wilna znajduje się miejsce, w którym historyczna powaga obiektów sakralnych przyjaźni się z technologiami nowoczesnymi i zabawą.
Muzeum Dziedzictwa Kościelnego, powstałe na Wileńskiej Starówce w 2009 roku w dawnym kościele pw. św. Michała Archanioła (m. in. jedynym renesansowym kościele miasta) jest trochę inne niż tradycyjnie wyobrażane schronisko przedmiotów sakralnych.
― W muzeum nie tylko są przechowywane najstarsze zabytki sakralne na Litwie, ale też organizowane interaktywne zajęcia edukacyjne dla całych rodzin, koncerty oraz święta, takie jak urodziny dla dzieci czy nawet wieczory panieńskie. Oczywiście, wszystkie święta odbywają się w duchu chrześcijańskim. Co prawda, taka poboczna działalność nie jest typowa dla muzeum. Jednak we współczesnym świecie trzeba znajdować nowe drogi do ludzi i pokazać, że historia i religia nie powinna być tajemnicza, ponura i nudna ― w rozmowie z „Kurierem” tłumaczy koncepcję muzeum Sigita Maslauskaitė-Mažylienė, malarka, badaczka sztuki i dyrektorka Muzeum Dziedzictwa Kościelnego w Wilnie.
Najcenniejszą częścią zbiorów muzeum, znajdującego się przy ulicy Švento Mykolo 9, jest kolekcja monstrancji i relikwiarzy, która pochodzi ze skarbca wileńskiej archikatedry. Pozostałe eksponaty przekazane zostały przez inne litewskie kościoły, m. in. pw. św. Apostołów Piotra i Pawła w Wilnie oraz Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny w Trokach lub pochodzą z oryginalnych zbiorów kościoła pw. św. Michała Archanioła.
Ekspozycja prezentuje arcydzieła litewskiego złotnictwa, szaty liturgiczne, obrazy i rzeźby o dużej wartości artystycznej oraz oryginalne i rzadkie wytwory chrześcijańskiej pobożności. Kościół pw. św. Michała Archanioła to także swoiste mauzoleum słynnego rodu Sapiehów. Zachowały się w nim rzeźby nagrobkowe o wyjątkowej wartości artystycznej autorstwa znanych artystów.
Sigita Maslauskaitė-Mažylienė podkreśla, że Muzeum Dziedzictwa Kościelnego było jednym z pierwszych w naszym kraju, które uzupełniło swoją ekspozycję tabletami.
― Od ubiegłego roku odwiedzający mogą zapoznać się z historią rodu Sapiehów i sztuką sakralną poprzez oglądanie specjalnie stworzonych filmików, gry interaktywne i przeróżne łamigłówki, co, m. in. jest bardzo atrakcyjne nie tylko dla dzieci, ale też dla dorosłych. Dzięki nowoczesnym technologiom teraz można jeszcze głębiej przeniknąć w naszą ekspozycję i solidnie dopełnić swój bagaż wiedzy ― opowiada dyrektorka muzeum.
Ciekawe, że większość odwiedzających Muzeum Dziedzictwa Kościelnego stanowią osoby niepraktykujące religii chrześcijańskiej.
― Z tego powodu większość wycieczek zaczynamy od tłumaczenia np. co to jest monstrancja, relikwiarz itd. Wielu ludzi przychodzi nastawionych na polemikę, więc należy wyjaśniać, dlaczego ten czy inny przedmiot jest ważny, co on znaczy dla wiary i wierzących, jaka jest jego historia ― mówi Sigita Maslauskaitė-Mažylienė.
Dodaje, że od samego założenia muzeum niejednokrotnie była krytyka także ze strony osób praktykujących chrześcijaństwo.
― Ludzie często nie rozumieją, dlaczego takie muzeum w ogóle jest potrzebne, jeżeli są kościoły, w których mają być przechowywane przedmioty sakralne. Jednak nic nowego tutaj nie wymyśliliśmy, muzea dziedzictwa kościelnego są założone w wielu krajach na całym świecie i odpowiadają watykańskim dyrektywom ― tłumaczy rozmówczyni.
Sigita Maslauskaitė-Mažylienė podkreśla, że w muzeach relikwiom jest bezpieczniej niż w świątyniach i właśnie kwestia bezpieczeństwa jest główną przyczyną powstania specjalnych schronisk.
― Pamiętamy na przykład, że przed kilku laty został obrabowany kościół w Trokach. Nie chcemy dopuścić do innych kradzieży ― mówi dyrektorka muzeum. ― Także zawsze podkreślamy, że przechowywane tutaj wytwory chrześcijańskiej pobożności są własnością kościołów, a nie muzeum. Dlatego też poszczególne przedmioty często przekazujemy dla kościołów na odprawianie Mszy świętych.
Wśród najważniejszych arcydzieł sztuki sakralnej w muzeum można znaleźć np. oryginalne relikwiarze św. Kazimierza i św. Stanisława.
― Mało kto wie, że przy tabernakulum katedry wileńskiej znajdują się nie oryginały, a kopie tych relikwiarzy. Było kilka sytuacji, gdy próbowano popełnić kradzież. Są to bardzo cenne przedmioty, nie można pozwolić na ryzyko. Relikwiarze zostały więc przeniesione do bardziej bezpiecznego miejsca, a w katedrze umieszczono doskonale wykonane ich kopie ― mówi dyrektorka muzeum.
ZAJĘCIE EDUKACYJNE
Najbliższe zajęcie edukacyjne dla rodzin w Muzeum Dziedzictwa Kościelnego odbędzie się w przyszłą sobotę, 26 kwietnia, o godz. 12.00. Wydarzenie będzie poświęcone zbliżającemu się Dniu Matki. Podczas zajęcia dzieci będą uczyły się malowania na jedwabiu i własnoręcznie zrobią oryginalny prezent dla mamy.
Obowiązkowa jest rejestracja pod nr. (8 5) 269 7801 albo poprzez mail: violeta.indriuniene@bpmuziejus.lt.
