Święto Pracy w cieniu dyskusji o pracy

Podczas tegorocznych obchodów Międzynarodowego Dnia Solidarności Ludzi Pracy — 1 Maja — na Litwie nie będzie świątecznych pochodów z tradycyjnymi balonami i kwiatami goździków, bo dla związków zawodowych zapowiada się to roboczy dzień.

Związkowcy planują szereg imprez, w tym akcji, happeningów oraz poważnych dyskusji, mających na celu raz jeszcze zwrócić uwagę społeczeństwa na forsowany przez rząd nowy model socjalny państwa.

Dokument, zawierający nowelizację Kodeksu Pracy oraz  inne regulacje prawa, wprowadza wiele nowości w zakresie zatrudniania pracowników, ich czasu pracy, płacenia podatków i składek ubezpieczeniowych — emerytalnych i zdrowotnych. Zdaniem związkowców, zmiany te czasami wcale nie uwzględniają interesów ani związków zawodowych, ani tym bardziej poszczególnych pracowników.
— Chcemy raz jeszcze podjąć dyskusję z władzami oraz ludźmi pracy na temat proponowanego modelu społecznego państwa, a Święto Pracy jest ku temu najlepszą okazją. Dlatego, niestety, zrezygnowaliśmy w tym roku z pierwszomajowej manifestacji Aleją Giedymina. Spotykamy się natomiast w Wilnie na forum, podczas którego będziemy dyskutowali o rządowej propozycji oraz w Kownie, gdzie organizujemy nasz Hyde Park, którego tematem dyskusji będzie również projekt nowego modelu socjalnego państwa – wyjaśnia „Kurierwowi” Artūras Černiauskas, prezes Konfederacji Litewskich Związków Zawodowych (KLZZ).

Rozmówca zauważył też, że na Litwie wciąż pokutuje postsowiecki odbiór święta pierwszomajowego, dlatego celem tegorocznych imprez będzie również informowanie społeczeństwa, że międzynarodowy dzień solidarności pracowniczej jest głęboko zakorzeniony w tradycji demokracji europejskich i nie może, i nie musi być kojarzony z przymusowymi pierwszomajowymi pochodami z okresu sowieckiego.
— Dlatego na nasze święto zaprosiliśmy przedstawicieli norweskich związkowców, którzy przedstawią działalność związków zawodowych w krajach skandynawskich — mówi nam koordynator happeningu w Kownie Ramūnas Narbutas, prezes regionalnego centrum KLZZ w Kownie. Zauważa też, że Norwegowie mają tylko dwa ogólnopaństwowe dni wolne od pracy, z których jeden przypada właśnie na 1 maja.

— W Norwegii są dwa państwowe dni świąteczne wolne od pracy — to dzień Konstytucji oraz właśnie 1 Maja. Podkreśla to, jak wyjątkowej uwadze władz w tym kraju podlegają sprawy ludzi pracujących – mówi Ramūnas Narbutas.
Tymczasem na Litwie związkowcy, nawet w Międzynarodowy Dzień Pracy będą chcieli zwrócić uwagę władzy na problemy pracowników.

Związek zawodowy „Solidarumas” zapowiedział na 1 maja akcję „przypomnienia” dla stojącej na czele rządu Partii Socjaldemokratycznej (PSD) jej podstawowych wartości socjalistycznych. Akcja odbędzie się przed rozpoczynającym się właśnie 1 maja zjazdem tej partii w wileńskiej Hali Wystaw LITEXPO.
„Przypomnijmy prezesowi PSD (premierowi Algirdasowi Butkevičiusowi – przyp. red.) i członkom partii ich własny program. Powiedzmy im nasze stanowcze zdanie, że przygotowany model socjalny wcale nie jest modelem socjalnym i nie odpowiada unijnym wartościom modelu socjalnego oraz wartościom socjaldemokratycznym. Zapytajmy ich – może prezes rządu został zwyczajnie oszukany?” — czytamy w zapowiedzi akcji przygotowywanej przez „Solidarumas”. Początek akcji 1 maja o godzinie 9 w LITEXPO.

Tymczasem o godzinie 11 w Kownie, w Dolinie Santakos, rozpocznie się Hyde Park KLZZ. Jak poinformowali nas organizatorzy, podczas imprezy będą odbywały się dyskusje na temat projektu modelu socjalnego państwa.
Uczestniczy happeningu, otrzymają między innymi ulotki, w których w sposób transparentny będą porównane obecne prawa pracowników oraz prawa, jakie im pozostaną po przyjęciu nowego modelu.
Z kolei dzień wcześniej, 30 kwietnia, o godzinie 12 w siedzibie KLZZ w Wilnie rozpocznie się Forum Związkowców, którego tematem również będzie rządowa propozycja.
— W dyskusjach na forum zapowiedzieli swoje uczestnictwo przedstawiciele związków branżowych, pracodawców oraz posłowie na Sejm. Zaprosiliśmy też minister opieki socjalnej i pracy, jednak nie otrzymaliśmy dotąd potwierdzenia, że weźmie udział – powiedział nam Artūras Černiauskas. Jak dodał, związkowcy chcą dialogu z rządem ws. nowego modelu socjalnego i wspólnego szukania kompromisu.
— Oczywiście nie możemy zgadzać się we wszystkich sprawach, jednak w kluczowych na pewno możemy dojść do porozumienia – zauważa nasz rozmówca.
Prezes KLZZ uważa jednak, że na dyskusje potrzeba znacznie więcej czasu niż chce tego rząd.

Przypominamy, że według wcześniejszych zapowiedzi premiera Butkevičiusa, omówiony z partnerami Rady Trójstronnej (związkowcy, pracodawcy, rząd) projekt nowego modelu socjalnego państwa ma trafić pod obrady Sejmu już w maju.
— Premier nie powiedział tylko, o maj którego roku mu chodzi – żartuje prezes związkowców i dodaje, że szukanie kompromisu i uchwalenie poważnego dokumentu nie jest sprawą zachcianek premiera.

MIĘDZYNARODOWE ŚWIĘTO PRACY

1 Maja — Międzynarodowy Dzień Solidarności Ludzi Pracy — został uznany za święto robotnicze przez kongres założycielski II Międzynarodówki w Paryżu w 1890 roku. Data ta miała uczcić rocznicę strajku robotników w Chicago w 1886 roku, który został brutalnie stłumiony przez policję.
Po raz pierwszy święto obchodzono w 1890 roku w Wielkiej Brytanii, Niemczech, Belgii, Francji oraz kilku innych państwach.
1 maja jest także katolickim Świętem Józefa Rzemieślnika, które ogłosił papież Pius XII 1 maja 1955 roku. Papież nadał w ten sposób religijne znaczenie świeckiemu Świętu Pracy.