Część poborowych już zakończyła 9-miesięczną zasadniczą służbę wojskową. Po odbyciu służby niektórzy postanowili skorzystać z przywilejów socjalnych, które były wcześniej obiecane przez władze. Jednak czekało ich rozczarowanie, gdyż po tym, jak w ustawie zaszły zmiany, takie ulgi przestano stosować. Nie ma także obiecanej kompensaty za studia w wysokości 50 procent.
— Kompensata za studia w zamian za odbycie służby wojskowej była obiecana. Tej obietnicy nikt nie wyrzeka się. Ale o tym była mowa już dosyć dawno. Gdy wiosną 2015 roku została wprowadzona zasadnicza służba wojskowa i zwiększono wypłaty dla poborowych aż dziesięć razy, to ten przywilej socjalny został zniesiony. Nie rozumiem, dlaczego zainteresowani o tym nie wiedzą — powiedział „Kurierowi” Juozas Olekas, minister ochrony kraju.
Jak zaznaczył, to nie była jedynie decyzja władzy, tego chcieli sami poborowi.
— Do wiosny 2015 roku poborowi otrzymywali 34 euro i to im należała się kompensata za studia. Natomiast do wojska przychodzi wiele osób już po studiach, lub ci, którzy nie mają zamiaru studiować i to było niesprawiedliwe w stosunku do nich, gdyż im niepotrzebna jest ta kompensata. Dlatego też postanowiliśmy wypłacać te pieniądze na ręce, żeby każdy mógł z nich skorzystać i zrobić z nimi to, co uważa za potrzebne. Poborowi nie muszą czuć się oszukani. Oni otrzymują obiecane pieniądze na ręce i mogą przeznaczyć je na kompensatę za studia — tłumaczy Juozas Olekas.
Asta Galdikaitė, społeczny doradca wydziału informacji przy Ministerstwie Ochrony Kraju w rozmowie z „Kurierem” powiedziała, że wszyscy poborowi od razu, gdy została zmieniona ustawa, byli o tym poinformowani.
— Nie rozumiem, dlaczego o tym zaczęto mówić dopiero teraz. Ustawa o zniesieniu kompensaty za studia była przyjęta już w 2015 roku, gdy przywrócono służbę zasadniczą i zmieniono wypłaty dla poborowych. Świadczenie na wydatki bytowe jest wypłacane wszystkim poborowym — niezależnie od tego, czy do służby zgłosili się na ochotnika, czy też otrzymali wezwanie, miesięcznie po 140,60 euro. Ustawa o powszechnym obowiązku wojskowym przewiduje, że w zależności od oceny służby poborowego, co miesiąc jest gromadzona specjalna wypłata, która zostanie wypłacona po zakończeniu służby — zaznaczyła Asta Galdikaitė.
Osobom, których służba jest oceniana na celująco, miesięcznie zostaje przyznana wpłata w wysokości 152 euro, dobrze — 114 euro, zadowalająco — 76 euro. Jeżeli poborowy uzupełni szeregi wojska dobrowolnie, to dodatkowo do gromadzonej specjalnej wypłaty otrzyma jeszcze 30 procent. Jeżeli poborowy dostał wezwanie i wyraził chęć odbyć służbę w pierwszej kolejności, to otrzyma dodatkowo 15 procent. Natomiast ci, którzy służbę odbywają w trybie przymusowym, nie otrzymają żadnego dodatku. Za wzorowo odbytą służbę przez cały okres poborowy może jeszcze otrzymać jednorazową premię w wysokości 140 euro.
***
Obowiązkową służbę wojskową na Litwie zniesiono w 2008 roku, jednakże (w związku z rosyjską aneksją Półwyspu Krymskiego i inwazją na wschodzie Ukrainy) w marcu 2015 roku podjęto decyzję o tymczasowym przywróceniu obowiązkowej służby wojskowej na okres pięciu lat. Nowa ustawa przywróciła obowiązkową służbę wojskową bezterminowo.