Samorząd Rejonu Wileńskiego w celu zapewnienia właściwego reprezentowania społeczności lokalnych w gminie w lutym na posiedzeniu Rady zatwierdził nową procedurę organizowania wyboru sołtysów.
„Po wejściu w życie nowej procedury, organizowanie wyboru sołtysów będzie bardziej przejrzyste i zrozumiałe dla mieszkańców rejonu”, – jest przekonana starsza specjalistka Wydziału Prawa Administracji Samorządu Rejonu Wileńskiego Rita Daugevičienė.
Nowy opis procedury przewiduje, że kandydata na stanowisko sołtysa mogą proponować zarówno mieszkańcy, jak i organizacje społeczne tego sołectwa, w którym jest wybierany sołtys. Ponadto, swoją kandydaturę może zgłosić i sam kandydat. Kandydat na sołtysa musi spełniać kryteria pełnoletniości oraz deklaracji miejsca zamieszkania, tj. kandydat musi być pełnoletnim mieszkańcem sołectwa, który zadeklarował miejsce zamieszkania w tym sołectwie, gdzie jego kandydatura jest zgłoszona na sołtysa.
Dobrze znanego mieszkańcom przedstawiciela lokalnej społeczności, który jest zdecydowany troszczyć się o interesy społeczności, pracować na zasadach społecznych oraz reprezentować społeczność w gminie na okres trzech lat wybierają tylko mieszkańcy sołectwa.
W nowej procedurze pojawiło się w kilku ważnych nowości. Ważne jest wiedzieć, że datę wyborów sołtysa, po uzgodnieniu z dyrektorem administracji, nie później niż za 15 dni ogłasza wójt. Harmonogramy wyboru sołtysów będą zamieszczane również na stronie internetowej Samorządu www.vrsa w rubryce „Sołectwa” (lit. Seniūnaitijos).
W procedurze organizacji wyborów przewidziano wyraźne oraz spełniające wymagania i kryteria procedury organizowania wyborów. W sołectwach, w których mieszka nie więcej niż 500 mieszkańców, sołtysi mogą być wybierani na zorganizowanym zebraniu mieszkańców, które musi odbywać się w czasie dogodnym dla mieszkańców. Tymczasem jeśli w sołectwie, w którym mieszka ponad 500 mieszkańców, muszą być organizowane wybory, w dzień wyborów pod podanym adresem od godz. 14 do 19 mieszkańcy będą mogli wypełnić ankiety.
Wybory sołtysów będą ważne, jeżeli w wyborach weźmie udział nie mniej niż 5 procent mieszkańców, uprawnionych do wyboru sołtysa.
Kolejna ważna nowość – jeżeli co najmniej 5 procent mieszkańców sołectwa uprawnionych do wyboru sołtysa wyrazi brak zaufania nowo wybranemu przedstawicielowi lokalnej społeczności, dyrektor Administracji Samorządu Rejonu Wileńskiego będzie mógł odwołać go ze stanowiska.
W nowym opisie procedury są przewidziane również ograniczenia w proponowaniu kandydatów. Na sołtysa nie może być wybrana osoba, która zgodnie z prawem jest uznana za winną w popełnieniu ciężkiego lub bardzo ciężkiego przestępstwa i ma nie wygaśnięty lub nie uchylony wyrok, również jeśli ta osoba zgodnie z prawem jest członkiem zakazanej organizacji lub uznana przez sąd za niekompetentną w danej dziedzinie. Ważne jest również, że na sołtysa nie może być wybrany radny samorządu, kontroler samorządu dyrektor administracji samorządu, urzędnik państwowy administracji samorządu.
Wybrani spośród mieszkańców sołtysi zwykle znają wszystkich lub przynajmniej większość mieszkańców swego sołectwa, dbają o nich, pomagają w rozwiązywaniu powstających problemów, reprezentują ich interesy. Sołtys powinien być tym reprezentantem mieszkańców, który widzi problemy, potrafi je rozwiązać, organizuje mieszkańców do rozwiązania problemów i jest pośrednikiem między mieszkańcami i lokalną władzą.
Więcej informacji na temat procedury organizowania wyboru sołtysów rejonu wileńskiego można znaleźć na stronie Samorządu Rejonu Wileńskiego www.vrsa.lt.