Obchody 226. rocznicy uchwalenia Konstytucji 3 Maja zgromadziły na Rossie tłumy Polaków, którzy nie zapominają o swojej historii.
– Składamy dziś hołd twórcom Konstytucji 3 Maja, testamentowi Rzeczypospolitej Obojga Narodów i aktowi narodzin Rzeczypospolitej Polskiej, konstytucji zbudowanej wokół praw i swobód obywatelskich, tolerancji, wolności wyznania, pokoju. Konstytucja 3 Maja połączyła chrześcijańskie tradycje Polski i europejskie wartości oświecenia, umożliwiła powstanie i przetrwanie narodu polskiego przez okres zaborów, niewoli i okupacji – mówił do zebranych Ambasador RP na Litwie, Jarosław Czubiński.
W obchodach kolejnej rocznicy święta 3 Maja wzięli udział przedstawiciele polskich placówek dyplomatycznych, politycy, samorządowcy, a także tłumy wilnian i gości stolicy. Przy Mauzoleum Matki i Serca Syna nie zabrakło kombatantów. Mimo że jest ich coraz mniej, mogą być spokojni o zachowanie ciągłości warty na Rossie – nie brakuje chętnych do jej pełnienia zarówno wśród harcerzy, jak i przedstawicieli Klubu Rekonstrukcji Historycznej Garnizonu w Nowej Wilejce. W uroczystościach wzięli udział także przedstawiciele polskich organizacji i szkół, dla których uczniów tego rodzaju wydarzenia są zawsze niezastąpioną lekcją patriotyzmu.
Fot. Marian Paluszkiewicz
Po uroczystym złożeniu wieńców zabrał głos ambasador RP na Litwie, Jarosław Czubiński.
– Wiemy, że Konstytucja Trzeciomajowa była przede wszystkim pragnieniem głębokiej reformy. Była zapowiedzią działań zmierzających do przełamania słabości ustrojowej, militarnej, politycznej i gospodarczej. Miała być drogą do nowoczesności państwa i do wolności narodu. Drogą do zerwania, jakże wtedy silnej, zależności od Rosji. Sposobem na zaczerpnięcie ze źródeł ożywczych idei demokratycznych. Wtedy nie udało się nam wyzwolić z zależności od Wschodu. Nastąpiła rosyjska interwencja wsparta przez rodzimy obóz narodowej głupoty, zdrady i sprzedajności. Obalona Konstytucja 3 maja została jednak na pokolenia przestrogą i wskazówką, a zapoczątkowane ówcześnie pragnienie reform do dzisiaj jest aktualne – mówił ambasador.
Dyplomata podkreślał także wartość wolności, jaką obecnie Polska może się cieszyć.
– Doceniając dzisiaj wielkość myśli twórców Konstytucji sprzed 226 lat, doceniamy i własne dzieło – bezpieczną i rozwijającą się Rzeczpospolitą. Szanujemy nasze współczesne prawa. Widzimy dobre efekty naszej walki, naszych wyrzeczeń i poświęceń, efekty naszej pracy i wysiłku, ale też mądrości twórców odrodzonej, demokratycznej, tolerancyjnej i niepodległej Ojczyzny. Doceniamy i okazujemy naszą wdzięczność, nie mniejszą niż ta, jaką obdarzamy prapradziadów, którzy dobrze rozpoczęli dzieło, choć nie zdołali go wtedy ani obronić, ani doprowadzić do szczęśliwego końca – zauważał.
Ambasador podkreślał w swoim przemówieniu litewskie akcenty, związane z powstaniem Ustawy Rządowej.
– Idee reformy władzy głosił już 200 lat wcześniej zamieszkały w Wilnie ksiądz Piotr Skarga. Ojczyzny przed upadkiem bronił poseł z Litwy, Tadeusz Rejtan. Twórcami Konstytucji byli między innymi związani z Litwą Kazimierz Nestor Sapieha, Józef Kazimierz Kossakowski, Józef Zabiełło, Kazimierz Konstanty Platter, Jacek Antoni Puttkamer, a Konstytucji bronił urodzony w Wielkim Księstwie Litewskim Tadeusz Kościuszko, późniejszy bohater wielu narodów świata, którego 200. rocznicę śmierci w tym roku obchodzimy – przypominał.
W uroczystościach wzięło udział także dowództwo polskiego kontyngentu wojskowego stacjonującego w Szawlach.
– Jesteśmy na Litwie zaledwie od kilku dni. Misja Air Policing rozpoczęła się 1 maja i potrwa 31 sierpnia. Jest nas tu ponad 100 żołnierzy, będziemy strzec granic Litwy, Łotwy i Estonii. Od początku spotykamy się z bardzo serdecznym przyjęciem. Cieszymy się, że dziś mamy okazję być razem z Polakami na Rossie. To bardzo piękne doświadczenie widzieć, jak wielu ich tu się zgromadziło. Jesteśmy tym bardzo mile zaskoczeni – powiedział Kurierowi Wileńskiemu kapitan Michał Pataj.
Fot. Marian Paluszkiewicz
Uroczystość na Rossie była niezwykle wzruszająca także dla innych gości z Polski.
– Po raz pierwszy świętuję 3 Maja na Rossie i jest to dla mnie wielkie przeżycie. To dla mnie bardzo ważne święto i cieszę się, że mogę spędzać ten dzień właśnie tutaj. Przyjechałam z racji swoich obowiązków, jako radna miasta Bydgoszczy, ale także ze względów osobistych, gdyż na Wileńszczyźnie są korzenie mojej rodziny. Jestem przekonana, że ta wizyta zaowocuje także jakąś wymierną współpracą pomiędzy Wilnem a Bydgoszczą. Jeśli chodzi o najbliższe plany, chciałabym, aby w Wilnie została zorganizowana wystawa artystów malarzy z Bydgoszczy, Jana Kaji i Jacka Solińskiego. Nie ukrywam jednak, że moim marzeniem jest, by kiedyś stały się to miasta partnerskie – mówiła Grażyna Szablewska, radna Bydgoszczy.
Rocznicę uchwalenia Konstytucji Trzeciego Maja uczciły także władze Wilna. Na placu Konstytucji, tuż obok budynku samorządu, została zawieszona biało-czerwona flaga. Mer Wilna, Remigijus Šimašius, składając życzenia z tej okazji, zauważał, że te dwa narody łączy wiele: historia, kultura, edukacja, jednomyślność w ocenie wartości europejskich. Nawiązując do wczorajszego incydentu z polską flagą, którą policjanci uznali za flagę Związku Radzieckiego, stwierdził: „Tym, którzy wczoraj nie poznali flagi Polski, proponuję powtórzyć kurs historii w szkole – nieważne, w litewskiej czy w polskiej. My natomiast w ramach obchodów wywiesiliśmy flagę polską i litewską na jednym z międzynarodowych placów w Wilnie”.