Zupa krem z brokułów z orzechami laskowymi, zupa krem z pieczarek, zupa z pasternaku, filet z kurczaka z warzywami zapiekanymi w miodzie, papryka faszerowana, meksykańska quesadilla z warzywami, hiszpańska tortilla ze świeżą sałatą, mięso duszone z chili po hiszpańsku, budyń z nasion chia z owocami – to niektóre propozycje do szkolnych obiadów, zaprezentowanych podczas poniedziałkowej konferencji prasowej 7 stycznia w Ministerstwie Ochrony Zdrowia.
Szef resortu Aurelijus Veryga wspólnie z przedstawicielami Stowarzyszenia Kucharzy i Cukierników Restauracji Litwy Jaroslavem Orševskim oraz Aidą Matulevičiūte przedstawili odnowione jadłospisy zawierające blisko 100 dań. Autorzy nowo przygotowanych menu przekonują, że najnowsze dania będą nie tylko zdrowe, ale też smaczne.
Przykładowe przepisy dań, przygotowane przez szefów kuchni, nieodpłatnie można znaleźć na stronie internetowej Ministerstwa Ochrony Zdrowia www.sam.lt. Wszystkie szkoły i przedszkola mogą już korzystać z nowych przepisów i zastąpić nimi poprzednie. Przepisy mają charakter rekomendacyjny i mogą stanowić podstawę jadłospisu dla instytucji organizujących żywienie dzieci.
„Nie jest tak, że zatwierdzimy ten jadłospis na sto lat i przez cały czas taki pozostanie – można będzie składać propozycje również po kilku tygodniach, a po uzgodnieniu można będzie z niego korzystać. Ale nie będzie to przymus – również dzisiaj placówki mogą stworzyć coś nowego” – mówił minister Veryga podczas konferencji prasowej.
Nowy tryb żywienia w szkołach, wprowadzony we wrześniu ubiegłego roku, doczekał się wielu krytycznych uwag ze strony rodziców uczniów. Dzieci nie jadły serwowanych dań, ponieważ po prostu im nie smakowały. Krytykowane były również potrawy serwowane w szpitalach. Jak zapewniał minister zdrowia, nowe jadłospisy zostały sporządzone z uwzględnieniem uwag rodziców. Twierdził, że niektórym szkołom „zabrakło wyobraźni”, dlatego jadłospisy, jego zdaniem, będą stanowiły znaczną pomoc.
W kwietniu ubiegłego roku Ministerstwo Ochrony Zdrowia wspólnie z Ministerstwem Oświaty i Nauki oraz Stowarzyszeniem Kucharzy i Cukierników Restauracji Litwy podpisały umowę o współpracy. Jednym z jej założeń było to, że szefowie kuchni zobowiązali się przygotować przepisy, tzw. karty technologiczne, które mogłyby być nieodpłatnie wykorzystywane w placówkach edukacyjnych. „Ta obietnica została spełniona, a przepisy są dostępne dla każdego” – mówił minister Veryga.
Jak podczas konferencji mówił prezydent Stowarzyszenia Kucharzy i Cukierników Restauracji Litwy Jaroslav Orševski, przez ponad pół roku trwały intensywne prace nad przepisami. Niektóre dania zostały wypróbowane przez uczniów, którzy przed kilkoma miesiącami uczestniczyli w degustacji i oceniali przygotowane dania. Następnie przepisy były uzgadniane ze specjalistami.
„Żywienie dzieci jest aktualnym problemem w dzisiejszej Litwie, dlatego my, jako stowarzyszenie łączące profesjonalistów i entuzjastów żywienia, nie mogliśmy pozostać na uboczu. Przygotowaliśmy te przepisy według nowego trybu żywienia dzieci, który wszedł w życie od września ubiegłego roku. Oznacza to, że wszystkie dania, przygotowane według tych przepisów, są zgodne z wymaganą jakością” – mówił Jaroslav Orševski.
Minister podkreślił, że nie zmienią się wytyczne dotyczące trybu żywienia w szkołach, które ograniczyły użycie soli, cukru, zabroniły czekolady, zmniejszyły spożywanie ziemniaczanych potraw.
Jak zaznaczył Jaroslavas Orševskis, nowe jadłospisy są dopiero „początkiem pracy”. Obecnie czeka się na propozycje i uwagi społeczeństwa i ekspertów.
– Staramy się już od dawna, by nasi wychowankowie odżywiali się zdrowo i smacznie – mówi Czesława Jankowska, wicedyrektor Szkoły-Przedszkola „Wilia” w Wilnie. – Po wprowadzeniu we wrześniu ub. r. nowych zaleceń dotyczących odżywiania, zaczęliśmy np. unikać cukru. Zamiast słodzonego kompotu zachęcamy dzieci do picia wody z cytryną, owocowej herbaty bez cukru. W obecnej diecie dzieci jest mniej soli i mniej tłuszczu, ale więcej warzyw.
Jak mówiła wicedyrektor, dzieci dostają też kasze gotowane na wodzie, nie na mleku, bez dodatku masła. Jako uzupełnienie – pełnoziarniste pieczywo z odrobiną masła i herbatę. Białe pieczywo zostało wyeliminowane.
– Dzieci poza surówkami, np. z kapusty i marchwi, dostają dodatkowo więcej warzyw – marchwi, brokułów, papryki. Dania są gotowane na parze. Do zup nie dodaje się śmietany, dania są w większości beztłuszczowe – mówiła wicedyrektor.
Jak zaznaczyła, zmiany w menu były wprowadzane stopniowo, by dzieci nie odczuły drastycznych zmian.
– Kiedy w menu pojawiła się kasza z soczewicy, dzieci przyjęły ją z pewną rezerwą, ponieważ w domach na co dzień raczej się jej nie jada. Dla dziecka ważne jest to, jak danie wygląda. Jeżeli nie spodoba mu się kolor, nie będzie tego jadło. Dlatego staramy się ułożyć jadłospis tak, by danie było zdrowe, ale też by nie było nowością dla dziecka – podkreśliła Czesława Jankowska.