Fot. Robertas Dačkus/lrp.lt
W miniony piątek w Brukseli zakończył się szczyt Unii Europejskiej. Niestety, przywódcom państw unijnych nie udało się porozumieć w sprawie budżetu wspólnoty na lata 2021-2027. Kanclerz Niemiec Angela Merkel, oświadczyła, że „różnice są zbyt duże, aby osiągnąć porozumienie”. Prezydent Litwy Gitanas Nausėda ma nadzieję, że w ciągu kilku miesięcy projekt budżetu zostanie zatwierdzony.
Nowa propozycja Komisji Europejskiej zakłada, że unijne wydatki będą na poziomie 1,069 proc. dochodu narodowego brutto 27 państw członkowskich. To oznacza cięcie w wysokości ok. 5 mld euro. W odpowiedzi na najnowszą propozycję zorganizowano spotkanie grupy przyjaciół polityki spójności. Kilkanaście państw, w tym Polska i Litwa, jednomyślnie opowiedziały się przeciwko obniżeniu wielkości budżetu UE. Te państwa są nazywane „grupą państw polityki spójności”. Zmniejszenie budżetu najbardziej forsują cztery państwa: Holandia, Dania, Szwecja i Austria, które domagają się ograniczenia wielkości unijnej kasy do 1 proc. połączonego DNB 27 krajów członkowskich.
Zwycięstwo Nausėdy
Prezydent Litwy oświadczył w piątek, że we wspólnocie są bardzo zróżnicowane stanowiska między poszczególnymi państwami. „Na razie jesteśmy zbyt oddaleni od siebie, dlatego postanowiliśmy zrobić kilkutygodniową przerwę. W tym czasie eksperci dokonają analizy przedstawionych propozycji” – powiedział Nausėda.
Głowa litewskiego państwa dodał, że negocjacje z przedstawicielami Holandii, Danii, Szwecji i Austrii były konstruktywne. Jego zdaniem, przedstawiciele „czwórki” chcą wypracować kompromis. „Sądzę, że oni również muszą zastanowić się, przeanalizować żądania 17 krajów polityki spójności. Sądzę, że dwa-trzy tygodnie time out’u będą korzystne dla obu stron” – wytłumaczył prezydent Litwy.
Nausėda poinformował, że na szczycie UE Litwie udało się wynegocjować 200 mln rekompensaty z powodu emigracji. „Sądzę, że to zwycięstwo nie zniknie, ponieważ zostało zatwierdzone” – powiedział prezydent.
CZYTAJ WIĘCEJ: O Unii Europejskiej
Krytyka Grybauskaitė
Tymczasem b. prezydent Litwy Dalia Grybauskaitė nie była tak optymistycznie nastawiona odnośnie budżetu unijnego. „Negocjacje nie odbyły się. Wszystkie propozycje zniknęły. Wszystko ma zacząć się od nowa. Dopóki nie zakończyły się rozmowy, nie można mówić o rzekomych zwycięstwach, ponieważ ich może nie być. Wczoraj negocjacje padły. To jest jedyna odpowiedź” – oświadczyła Grybauskaitė w sobotę na Targach Książki w Wilnie.
Była prezydent mówiła też, że nie zamierza więcej startować w wyborach prezydenckich i brać udział w aktywnej polityce.
Postulaty Komisji Europejskiej
Jeszcze w ub. r. KE wydała komunikat, w którym przedstawiła najważniejsze kwestie, które wymagają rozważenia i jasnych wytycznych ze strony przywódców krajów UE.
Są to m.in. postulaty, aby całkowity poziom finansowania był współmierny do wspólnych priorytetów Unii; budżet powinien być nowoczesny i zapewniać odpowiednią równowagę między politykami oraz wywierać silny nacisk na wartość dodaną UE; należy przyjąć bardziej przejrzyste podejście do finansowania budżetu UE i wprowadzić nowe źródła dochodów, aby wesprzeć realizację priorytetów i zmniejszyć obciążenie z tytułu wkładów krajowych; należy zapewnić większą spójność polityki poprzez ściślejsze powiązanie finansowania z priorytetami politycznymi oraz stworzyć silniejsze narzędzia służące ochronie budżetu UE, w przypadku braków w zakresie praworządności.