| Fot. ipn.gov.pl
Instytut Pamięci Narodowej po raz szósty przyznał nagrody „Świadek Historii” dla osób i organizacji, które są zasłużone w upamiętnianiu dziejów narodu polskiego poza granicami Polski. W tym roku honorowe wyróżnienie otrzymały trzy osoby i trzy organizacje. Wśród nagrodzonych znalazła się Fundacja Dobroczynności i Pomocy „Dom Kultury Polskiej w Wilnie”.
IPN określił Dom Kultury Polskiej w Wilnie jako „najważniejszą dla Polaków i Polonii instytucję na Litwie ze względu na szerokie spektrum działań służących propagowaniu polskiej historii, kultury i języka”, przypominając, że placówka została powołana do życia decyzją Senatu RP, a jej założycielami są Wileński Oddział Miejski Związku Polaków na Litwie ZPL Wilno i Stowarzyszenie „Wspólnota Polska” i jest to jedna z największych instytucji polskich na Litwie mająca na celu organizację życia kulturalnego Polaków.
– Nasza współpraca z IPN trwa od wielu lat, w zasadzie od początku działalności Domu Kultury Polskiej. W tej współpracy szczególne miejsce zajmuje „Przystanek Historia w Wilnie”, czyli spotkania z historykami z Polski wokół ważnych tematów. Uważam, że jest to projekt szczególnie cenny ze względu na cykliczny charakter. Można powiedzieć, że przez lata przyjazdów do Wilna IPN wychował już swoich stałych odbiorców. W zależności od tematów są to grupy osób w różnym wieku, nie brakuje również zainteresowania ze strony polskich szkół. Teraz oczywiście realizacja tego projektu jest niemożliwa ze względu na pandemię, ale mam nadzieję, że już wiosną powrócimy do dobrej tradycji wspólnych spotkań – mówi Bożena Mieżonis, koordynatorka projektów kulturalnych DKP.
Jak zauważa, tematyka historyczno-patriotyczna w działalności placówki nie ogranicza się do projektów realizowanych we współpracy z DKP, ale jest bardzo widoczna również w innych wydarzeniach.
– W naszej działalności ten kierunek historyczny jest bardzo widoczny. Nie tylko w spektaklach czy koncertach, jakie organizujemy, ale choćby np. w takich projektach, jak „Bitwa intelektów”, podczas której bardzo duża część pytań dotyczy historii. Można więc powiedzieć, że rzeczywiście propagowanie polskiej historii traktujemy jako bardzo ważną część naszej misji – mówi Mieżonis.
| Fot. Joanna Bożerodska/zw.lt
Ale DKP to nie tylko projekty kulturalne, to także miejsce, gdzie spotykają się i działają świadkowie historii, których na Wileńszczyźnie nie brakuje. W tym miejscu swoje siedziby ma wiele polskich organizacji, w tym te zrzeszające kombatantów. Przypomnijmy, że już niedługo Dom Polski czeka rozbudowa. W latach 2021-2022 obok dobrze znanego wilnianom budynku ma powstać gmach o pięciu kondygnacjach, który znacznie rozszerzy możliwości oddziaływania placówki. Na parterze będzie się znajdować kawiarnia i lobby hotelu, na piętrze przewidziany jest 30-pokojowy hotel. Na drugim piętrze zaplanowano pomieszczenia dla personelu, gospodarcze, pokój zabaw dla dzieci, sportowe pomieszczenie i bagażownia. Na piętrach 3 i 4 rozmieszczone będą: uniwersalna sala konferencyjno-teatralna na 200 miejsc, TV studio, toalety i pomieszczenia gospodarcze i techniczne. W piwnicy przewidziany jest parking podziemny na 48 miejsc, podzielony na dwie pożarowe strefy oraz pomieszczenia techniczne podłączeń sieciowych. Projekt przewiduje również 41 nowych miejsc parkingowych.
Osób i organizacji propagujących historię Polski nie brakuje także w innych częściach świata. Nagrodę „Świadek Historii” otrzymał w tym roku również Teruo Matsumoto. „To wybitny japoński historyk zainteresowany polską historią, szczególnie problematyką losów Polski i Polaków w czasie II wojny światowej, badający m.in. kwestię tak zwanych dzieci syberyjskich, działalności Janusza Korczaka i Bronisława Piłsudskiego” – poinformował IPN, przypominając, że Teruo Matsumoto propaguje w Japonii wiedzę o najnowszej historii Polski.
Zwycięzcą konkursu zostało także Miejscowe Koło Polskiego Związku Kulturalno-Oświatowego Cierlicko-Kościelec w Republice Czeskiej. „Mieści się niedaleko miejsca katastrofy samolotu Żwirki i Wigury i z tym wiąże swoją główną działalność upamiętniającą polskich pilotów, ale też organizuje imprezy związane z upamiętnianiem polskiej historii, kultury i tradycji” – poinformował IPN.
Wśród wyróżnionych znalazło się również Muzeum Izba Polska – jedyne w Danii i na świecie miejsce upamiętniające i popularyzujące dziedzictwo Polonii duńskiej. „Ukazuje mało znaną historię polskich pracowników sezonowych; prowadzone przez polsko-duńskich wolontariuszy-społeczników, gromadzi, chroni i popularyzuje zasoby kulturalne związane z dziedzictwem pionierskiego pokolenia polskich emigrantów” – wyjaśnia IPN.
Kolejny laureat to Frans C. K. Ruczynski z Holandii, prezes Fundacji Museum Breda-Polen 1939-1945 im. Generała Maczka w Bredzie. „Należy do grona osób z wielkim zaangażowaniem upamiętniających zaangażowanie i rolę polskich żołnierzy w wyzwalaniu Holandii. Z pasją propaguje wiedzę o tamtych wydarzeniach, zabiega również o wsparcie dla projektów Fundacji” – ogłosił IPN.
Nagrodę „Świadek Historii” w tym roku otrzymał również Janos Tischler z Węgier. „To człowiek-instytucja, który przyczynił się w znaczny sposób do pielęgnowania pamięci historycznej o Polsce i Polakach na Węgrzech, ze szczególnym uwzględnieniem wydarzeń roku 1956 w Poznaniu i Budapeszcie” – uzasadnia decyzję IPN, przypominając, że wydarzenia roku 1956 są tematem wystaw i publikacji, których autorem lub współautorem jest Janos Tischler.
Honorowa nagroda „Świadek Historii” przyznawana jest od 2009 r. przez IPN osobom i organizacjom, które są zasłużone w upamiętnianiu historii narodu polskiego poza granicami Polski. Ze względu na pandemię koronawirusa tegoroczna uroczystość wręczenia odznaczeń została odwołana, a odznaczenia zostaną przesłane pocztą.
Ilona Lewandowska (na podstawie: ipn.gov.pl, inf. wł.)
