Jak można dziedziczyć emeryturę?

Oszczędności emerytalne są integralną częścią majątku człowieka. Nawet w przypadku śmierci danej osoby zebrane środki mogą być dziedziczone przez spadkobierców. Zgodnie z planami rządu w roku następnym emerytura ma wzrosnąć o 50 euro.

Minister ochrony socjalnej i pracy, Monika Navickienė, przed kilkoma tygodniami oświadczyła, że sytuacja ekonomiczna zezwala, aby wzrosło minimalne wynagrodzenie. Minimalne miesięczne wynagrodzenie ma stanowić 730 euro, a minimalna stawka godzinowa ma wynieść 4,47 euro. Zdaniem szefowej resortu oznacza to, że wzrośnie również emerytura. „Dzisiaj budżet Sodry zbiera więcej środków niż planowano. Sądzimy, że to jest odpowiedni czas, uwzględniając wzrost gospodarczy, aby rozwiązać problem ubóstwa. Nasz model dotyczący wzrostu emerytury ma być odczuwalny. Średnio w następnym roku emerytura ma wzrosnąć o 50 euro” – powiedziała minister.

Zgodnie z założeniami rządu w roku następnym średnia emerytura ma wynosić 486 euro, a w 2024 r. 565 euro. Zgodnie z danymi Departamentu Statystyki 30 proc. osób w podeszłym wieku żyje na granicy ubóstwa, natomiast 40 proc. osób w wieku emerytalnym jest samotna. Jeśli plany rządu zostaną uwieńczone sukcesem, to w 2025 r. odsetek emerytów żyjących na granicy ubóstwa zmniejszy się do 22 proc. Litwa pod względem wysokości emerytury w Europie jest czwarta od końca. Niższe emerytury są tylko w Grecji, Estonii i na Łotwie. Największe świadczenia emerytalne seniorzy otrzymują w Austrii, Norwegii i Wielkiej Brytanii.

Prezydent Litwy Gitanas Nausėda uważa, że wzrost emerytur ma być jednym z priorytetowych celów obecnego rządu. „Musimy nadal trzymać się tej polityki, której realizację rozpoczęliśmy w 2020 r. Emerytury muszą rosnąć szybciej niż wynagrodzenia, tak, by seniorzy, którzy są bardziej narażeni na skutki inflacji, mieli odpowiednie warunki. Poza tym państwo ma obowiązek zwrócić dług ludziom, którzy swą pracą przyczynili się do rozwoju państwa” – mówił prezydent w pierwszej połowie września.

Emerytura integralna część majątku

Obecnie fundusz II i III filaru emerytalnego na Litwie stanowi 5 mld euro, natomiast średnio oszczędności jednej osoby wynoszą 4 tys. euro. „Najważniejsze, co muszą wiedzieć osoby mające II filar emerytalny – zebrane środki są ich własnością. Dopóki są na koncie emerytalnym, to podlegają dziedziczeniu. Jednak nawet w przypadku osiągnięcia wieku emerytalnego, kiedy osoba zaczyna otrzymywać świadczenie emerytalne, to również jest możliwość odziedziczenia zebranych środków” – czytamy w specjalnym oświadczeniu Tadasa Gudaitisa, dyrektora działu zarządzania inwestycjami Swedbanku.

W rzeczywistości oznacza to, że jeśli zebrana suma nie przekracza 5 tys. euro, to po osiągnięciu wieku emerytalnego suma zostaje wypłacona od razu. W przypadku śmierci osoby, kiedy suma już została wypłacona na jego konto, to wówczas te pieniądze są dziedziczone w trybie zwykłym, jak inne środki na koncie. Kiedy oszczędności stanowią od 5 do 10 tys. euro, to wówczas suma jest wypłacana ratami do 85. roku życia, natomiast jeśli klient umiera przed określonym terminem, to wtedy niewypłacona suma trafia do spadkobierców.

Kiedy oszczędności sięgają ponad 10 tys. euro, to są następujące trzy warianty rozporządzania uzyskanymi środkami. Pierwsze rozwiązanie polega na tym, że osoba będzie otrzymywała określony dodatek do emerytury do śmierci, ale w przypadku zgonu tej osoby spadkobiercy nie mają prawa do dziedziczenia zebranej sumy pieniędzy. W drugim przypadku spadkobiercy mają prawo do dziedziczenia, ale wówczas dodatek będzie niższy niż w przypadku pierwszego wariantu. Jest też wariant trzeci, że zebrane oszczędności zostaną wypłacone po 85. roku życia. W przypadku wcześniejszej śmierci – spadkobiercy otrzymują całą sumę. Natomiast jeśli osoba umiera po 85. roku życia, czyli kiedy otrzyma należyte oszczędności, to wówczas spadkobiercy nic nie dziedziczą. Warto też pamiętać, że każda osoba, która osiągnęła wiek emerytalny ma prawo odroczyć wypłatę oszczędności. Wówczas jej środki są nadal w systemie emerytalnym i z każdym miesiącem ta suma wzrasta. W przypadku śmierci osoby mającej oszczędności w II filarze emerytalnym wszystkie środki są dziedziczone przez spadkobierców. W przypadku III filaru emerytalnego cała suma przypada spadkobiercom, jeśli osoba umiera przed osiągnięciem wielu emerytalnego. Natomiast w przypadku zgonu na emeryturze – spadkobiercy otrzymują sumę, która się zachowała.

Czytaj więcej: Większe emerytury dla osób bez przepracowanego wymaganego stażu pracy

Długość życia na Litwie i Europie

Zgodnie z reformą emerytalną, której zasady weszły w życie w 2019 r., wszyscy pracujący przed ukończeniem 40. roku życia automatycznie zostali włączeni do systemu emerytalnego, a pracodawca ma obowiązek odprowadzania części wynagrodzenia na przyszłą emeryturę. Ustawa emerytalna zakłada, że każdy obywatel Litwy ma możliwość wybrania funduszu emerytalnego.

Według danych z 1 stycznia 2021 r. na Litwie jest 614 tys. osób otrzymujących emeryturę, z których w 2020 r. 73 tys. równolegle pracowało wraz z pobieraniem świadczenia emerytalnego. Przed pandemią średnia długość życia kobiety na Litwie wynosiła 81 lat, a mężczyzn – 71,5. Pandemia skorygowała statystyki. Średnia długość życia kobiety zmniejszyła się o rok, a mężczyzn o rok i trzy miesiące. Najdłużej żyją osoby w okręgu kowieńskim, a najkrócej w uciańskim. Chociaż średnia oczekiwana długość życia kobiet na Litwie jest dłuższa od życia mężczyzn prawie o dekadę, to na tle Unii Europejskiej nasz kraj wcale nie wypada najlepiej. Średnia długość życia kobiet w UE wynosi 83,6 lat. Krócej niż na Litwie żyję kobiety w Bułgarii – 78,4, Rumunii – 79,1, na Węgrzech – 79,3 oraz na Łotwie – 79,7 lat.

Czytaj więcej: Proponuje się przedłużyć do 72 lat wiek aktywności zawodowej, a nie wiek emerytalny