Ppor. Apoloniusz Duszkiewicz ps. „Polza” spoczął na cmentarzu w Piktokańcach. Zmarłego żołnierza pożegnali przedstawiciele władz Polski i Litwy, wojsko, harcerze, okoliczni mieszkańcy.
Uroczystości pogrzebowe rozpoczęła Msza św. żałobna w kościele pw. Matki Bożej Dobrej Rady w Rudominie. Zorganizowały je wspólnie Starostwo Mariampol, Instytut Pamięci Narodowej – Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu oraz Centrum Badania Ludobójstwa i Ruchu Oporu Mieszkańców Litwy.
Po prawie 80. latach od śmierci przy trumnie zmarłego nie zabrakło najbliższych. W imieniu rodziny pożegnał go prof. dr hab. Marian Dygo, siostrzeniec ppor. Apoloniusza Duszkiewicza.
Czytaj więcej: IPN powrócił na Litwę. Kolejne szczątki polskich żołnierzy odnalezione
Do zebranych zwróciła się również Małgorzata Gosiewska, wiceprzewodnicząca Sejmu RP. „Dziś los przywiódł mnie do Rudominy, do Piktokańców, bym mogła oddać hołd kolejnemu bohaterowi Armii Krajowej, o którego upomina się Polska. Jestem zaszczycona, że mogę uczestniczyć w polsko-litewskiej ceremonii pogrzebu polskiego żołnierza, syna ziemi wileńskiej. Pogrzeb porucznika Duszkiewicza to oczekiwany przez nas od lat symbol triumfu prawdy i zwycięstwa dobra nad złem” – podkreśliła w swoim przemówieniu.
List Mariusza Błaszczaka, ministra obrony narodowej RP odczytał Łukasz Kudlicki, szef Gabinetu Politycznego Ministerstwa Obrony Narodowej.
| Fot. Marian Paluszkiewicz
Żołnierza Armii Karowej pożegnał również Arūnas Bubnys, dyrektor generalny Centrum Badania Ludobójstwa i Ruchu Oporu Mieszkańców Litwy. Zauważył on, że dobrosąsiedzkie stosunki między Polską a Litwą sprzyjają temu, by Centrum Badania Ludobójstwa i Ruchu Oporu Mieszkańców Litwy współpracowało z Instytutem Pamięci Narodowej w poszukiwaniu szczątków polskich i litewskich żołnierzy, tak, „by na tej ziemi nie pozostało ani jednego nieznanego żołnierza”.
Jako ostatni przemówił zastępca prezesa Instytutu Pamięci Narodowej, dr hab. Krzysztof Szwagrzyk. „Blisko 80 lat od jego śmierci możemy z dumą i szacunkiem powiedzieć – spocznij żołnierzu, twoja długa walka o wolność ojczyny dobiegła końca. Polska zawsze pamiętała i będzie pamiętać o swoich żołnierzach, o tych, którzy oddali dla niej swoje życie. Polska pamięta i będzie pamiętać o Tobie, panie poruczniku” – mówił reprezentant IPN.
Po wspólnej Mszy św. kondukt żałobny przejechał do kwatery żołnierzy Armii Krajowej w Piktokańcach, gdzie złożono szczątki podporucznika.
Apoloniusz Duszkiewicz urodził się 17 listopada 1910 r. w Wilnie. W okresie międzywojennym pełnił służbę w 19 Pułku Artylerii Lekkiej. Od września 1929 r. do czerwca 1930 r. odbył kurs w Szkole Podchorążych Rezerwy Artylerii we Włodzimierzu. W okresie okupacji był oficerem dyspozycyjnym w oddziale AK „Solcza” dowodzonym przez por. Antoniego Boryczko ps. „Tońko”, który operował w rejonie Wilna. Poległ w nocy z 3 na 4 marca 1944 r. Szczątki żołnierza ekshumowano w sierpniu 2019 r. w trakcie prac prowadzonych przez Biuro Poszukiwań i Identyfikacji IPN-KŚZpNP w Migunach.
Czytaj więcej: Poznamy ich po ryngrafie z Matką Miłosierdzia – poszukiwania IPN na Litwie
| Fot. Marian Paluszkiewicz
| Fot. Marian Paluszkiewicz
– W 1944 r. Apoloniusz Duszkiewicz został pochowany na cmentarzu parafialnym w miejscowości Miguny. Cmentarz ten obecnie nie funkcjonuje, jest to miejsce ukryte w lesie, zarośnięte, ślady nagrobków znikają, pamięć o nim ulega zapomnieniu. Ekshumację podjęliśmy na wniosek rodziny żołnierza Armii Krajowej i przeprowadzono ją przy wsparciu Starostwa Gminy Marijampol – wyjaśnia „Kurierowi Wieńskiemu” dr Dominika Siemińska, naczelnik Wydziału Kresowego Biura Poszukiwań i Identyfikacji IPN-KŚZpNP.
Jak zauważyła, w trakcie ekshumacji przy szczątkach zmarłego odnaleziono przedmioty osobiste, elementy odzieży, a także elementy wyposażenia i oporządzenia wojskowego, między innymi: polskie guziki wojskowe, pas oficerski z kaburą oraz orzełka od czapki.
– Wszystkie przedmioty, po wykonaniu odpowiedniej dokumentacji, złożono razem ze szczątkami do trumny. Przeprowadzono także badania antropologiczne i sporządzono ekspertyzę z oględzin szczątków, a także pobrano próby materiału DNA i przeprowadzono badania identyfikacyjne, które potwierdziły tożsamość odnalezionego żołnierza. 12 sierpnia 2021 r., podczas konferencji identyfikacyjnej w Pałacu Prezydenckim w Warszawie rodzinie Duszkiewicza została przekazana nota identyfikacyjna potwierdzająca tożsamość odnalezionego – informuje dr Dominika Siemińska.
