Gintarė Baštunova, specjalistka z Urzędu Zdrowia Publicznego Kłajpedy, twierdzi, że zmieniając nawyki związane ze stylem życia, można poprawić zdrowie, zmniejszyć ryzyko zachorowania i zwiększyć oczekiwaną długość życia. A blogerka, dietetyk Indrė Trusovė, która wspiera aktywny i zdrowy styl życia, opowiada o swoich codziennych nawykach.
Rozmaite korzyści dla człowieka
Zdrowy styl życia to wieloaspektowe pojęcie, które obejmuje zdrowe i zrównoważone odżywianie, aktywność fizyczną, dobre samopoczucie emocjonalne i duchowe, zapobieganie zagrożeniom dla zdrowia.
Według Światowej Organizacji Zdrowia aż 50 proc. zdrowia populacji zależy od stylu życia mieszkańców, a samo zdrowe odżywianie może zapobiec 90 proc. cukrzycy typu drugiego i chorób sercowo-naczyniowych oraz 30 proc. nowotworów.
„Nawyki zdrowego stylu życia mogą pomóc zmniejszyć wpływ stresu, pozwolić uniknąć lub nawet zmienić negatywne skutki przewlekłego stresu, zwiększyć poziom endorfin w organizmie, poprawić nastrój, wzmocnić pewność siebie, zmniejszyć uczucie frustracji w negatywnych sytuacjach” — mówi G. Baštunova, specjalistka w dziedzinie promocji zdrowia publicznego.
Aktywność fizyczna jest niezbędna dla każdego
Integralnym czynnikiem utrzymania dobrego zdrowia i jednym z niezawodnych sposobów zapobiegania przewlekłym chorobom niezakaźnym jest aktywność fizyczna.
Według G. Baštunovej zrównoważona dieta i wystarczająca aktywność fizyczna bezpośrednio przyczyniają się do kontroli wagi, przyspieszenia metabolizmu. Aktywność fizyczna poprawia funkcje poznawcze, osoby uprawiające sport wyróżniają się wyższą samooceną, lepszymi efektami uczenia się i rzadziej mają złe nawyki.
„Regularna aktywność fizyczna może stymulować wzrost kości i mięśni, rozwijać koordynację i równowagę ruchów, wzmacniać układ sercowo-naczyniowy, mieć pozytywny wpływ na układ oddechowy, pracę układu trawiennego, poprawiać metabolizm w komórkach mięśniowych, strukturę i funkcje aparatury ruchowej — wspomagać, poprawiać strukturę i funkcję stawów, wzmacniać mięsień sercowy, mieć pozytywny wpływ na ciśnienie krwi i mieć inne korzyści dla organizmu” — mówi specjalistka ds. promocji zdrowia publicznego.
Jak zacząć uprawiać sport?
Osoba bierna fizycznie — pracująca w siedzącym trybie i nie posiadająca aktywnych hobby, nie lubiąca ruchu — musi przede wszystkim odnaleźć w sobie chęć i motywację do zmiany stylu życia.
Specjalistka ds. promocji zdrowia publicznego podkreśla, że ważne jest, aby zrozumieć, w jaki sposób pasywny styl życia wpływa na zdrowie i jakość życia. „Jeśli na razie nie narzeka się na zdrowie, warto spojrzeć na sytuację z perspektywy — jak będę się czuł w swoim ciele za pięć czy dziesięć lat, jeśli do tego czasu żyję tak, jak obecnie żyję? Ponadto może pomóc samokształcenie w kwestiach zdrowego stylu życia, komunikacja z osobami, które aktywnie żyją” — radzi.
Decydując się na rozpoczęcie uprawiania sportu, należy odkryć swoją ulubioną aktywną działalność i nie zaczynać na oślep od nadmiernej aktywności. Zaleca się przyzwyczajanie organizmu powoli, stopniowo zwiększając wysiłek fizyczny, wyznaczanie wymiernego celu, który zmotywuje do regularnego uprawiania sportu. Biorąc pod uwagę istniejące dolegliwości zdrowotne, warto skonsultować się ze specjalistami przy wyborze rodzaju i obciążenia aktywnością fizyczną.
„Jeśli dana osoba nigdy nie uprawiała sportu, nagłe wybiegnięcie na stadion i zrobienie dziesięciu okrążeń może zakończyć się tragicznymi konsekwencjami dla zdrowia” — ostrzega specjalistka. Według niej dobrym wyborem dla początkujących jest chodzenie: „Jest to najbardziej naturalny rodzaj aktywności fizycznej, odpowiedni dla każdej grupy wiekowej”.
Nawyki szkodliwe dla zdrowia
G. Baštunova ostrzega — skutki zdrowotne szkodliwych dla zdrowia, ryzykownych zachowań zależą od tego, jakie szkodliwe zachowania są promowane: „Nieracjonalne odżywianie i niewystarczająca aktywność fizyczna mogą przyczyniać się do nadwagi i otyłości, rozwoju przewlekłych chorób niezakaźnych, takich jak cukrzyca lub choroby sercowo-naczyniowe”.
Jednym z głównych czynników ryzyka chorób płuc — przewlekłej obturacyjnej choroby płuc, astmy oskrzelowej, raka płuc i wielu innych — jest palenie tytoniu. Palacze cierpią na przewlekłe zapalenie oskrzeli 5,5 razy częściej, na raka płuc — 10 razy częściej niż ci, którzy nigdy nie palili.
„Nikotyna zawarta w tytoniu ma negatywny wpływ na psychikę — rozwija się uzależnienie, lęk odczuwany bez palenia, trudno się skoncentrować, zaburzony jest układ krwionośny, trawienny, odpornościowy, seksualny. Zmysł węchu i słuchu słabnie, zęby żółkną, pojawiają się zmarszczki wokół ust, skóra twarzy staje się szara, a zapach z ust pogarsza się” — mówi specjalistka, dodając, że picie alkoholu jest również szkodliwe dla zdrowia fizycznego i emocjonalnego, a często staje się warunkiem wstępnym do rozpoczęcia używania innych substancji psychoaktywnych.
„Alkohol spożywany w młodszym wieku może niekorzystnie wpływać na rozwijający się mózg. Alkohol może powodować zatrucie organizmu, zakłócać proces myślenia, koordynację ruchów, zdolność do orientacji w przestrzeni i czasie. Z powodu zahamowania ośrodka oddechowego możliwy jest stan śpiączki, a nawet śmierć” — ostrzega G. Baštunova.
Chciała mieć jakościowe życie
Blogerka, dietetyk Indrė Trusovė mówi, że w wieku 23 lat miała już wiele problemów zdrowotnych, nadwagę. W tym czasie paliła na imprezach, spożywała napoje alkoholowe.
„Ciągle brakowało mi energii, byłam apatyczna i przygnębiona. Pewnego dnia, wchodząc po schodach, zaczęłam się dusić na trzecim piętrze. Wtedy zdałam sobie sprawę, że albo muszę coś zrobić, albo będą kłopoty. Od tego czasu minęło dwanaście lat, a zdrowy styl życia stał się nie tylko moim hobby, stylem życia, ale także moją pracą” — mówi I. Trusovė. Wiedziała, że musi znaleźć sposób, aby jeść nie tylko zdrowo, ale także smacznie — tak narodził się jej blog kulinarny.
„Cieszę się, że udało mi się udowodnić najpierw sobie, a potem dziesiątkom tysięcy ludzi, że jedzenie przyjazne dla zdrowia może być nie mniej smaczne niż jakiekolwiek inne” — mówi I. Trusovė. Zaczyna codziennie poranek od szklanki wody, nie je co najmniej 3 godziny przed snem, codziennie włącza warzywa i produkty białkowe do diety, uprawia sport co najmniej 3 razy w tygodniu.
„To jest siła napędowa umysłu”
Blogerka żartuje — gdyby tylko ktoś mógł dać dodatkową godzinę dziennie, pewnie spróbowałaby wszystkich aktywnych działalności. Ale teraz, z dwójką dzieci i kilkoma różnymi firmami, zwykle wybiera coś, co nie wymaga specjalnego przygotowania ani rezerwacji: „Lubię biegać i wykonywać ćwiczenia rozciągające nad jeziorem. W domu wykonuję ćwiczenia całego ciała z ciężarkami, gumami”.
Ponadto uwielbia fitness, pilates i jogę, a od września zacznie uczęszczać na kursy dla nauczycieli jogi.
Dla tych, którzy wciąż są zbyt leniwi, aby wyjść z domu, nie lubią siłowni i ciągle znajdują nowe wymówki, I. Trusovė mówi: „Aktywność fizyczna nie jest wyborem — jest środkiem higieny psychicznej, fizycznej i ogólnej higieny człowieka. Należy to wyjaśnić od najmłodszych lat. I możemy tylko wybrać, jaką jego formę chcemy wypróbować”.
Kobieta nie wyobraża sobie życia bez aktywnych zajęć oraz zdrowej i zbilansowanej diety — to jej szczęście, „chłodzenie” głowy i medytacja.
Przyznaje: „Jeśli ktoś nie radzi sobie dobrze w żadnej dziedzinie życia, należy zacząć to zmieniać poprzez odżywianie i aktywność fizyczną. Jest to siła napędowa umysłu, która ma ogromny wpływ na wzrost i rozwój osobowości. Gwarantuję, że jeśli będziesz w stanie kontrolować się w tej dziedzinie, będziesz zaskoczony tym, jak wiele osiągniesz zarówno w swojej karierze, jak i w życiu osobistym”.
Zam. 2516
