Uczestnicy mieli za zadanie napisanie pracy pisemnej na zadany temat. Zdobywcą pierwszego miejsca został Jakub Wojniłło z Gimnazjum im. św. Jana Pawła II. Miejski Konkurs Literacki został podsumowany 24 lutego w Domu Kultury Polskiej w Wilnie. Jego współorganizatorami byli stołeczny oddział Związku Polaków na Litwie oraz Koło Polonistów m. Wilna.
Stworzyć wizję szkoły współczesnej
— Myślę, że był to nie tylko konkurs, ale też coś więcej. To również próba wywołania dyskusji na temat polskiej szkoły na Litwie, próba tworzenia jej wizji, wyartykułowanie tego, jakie warunki musi spełniać atrakcyjna polska szkoła na Litwie. Chodziło nam o usłyszenie uczniów i tego, co sądzą na temat szkoły marzeń, żebyśmy mogli ich oczekiwania zastosować w wypracowaniu strategii dotyczącej polskiego szkolnictwa. Mam nadzieję, że głos uczniów będzie pomocny dla pracowników oświaty w tworzeniu tej strategii, której obecnie bardzo brakuje — w rozmowie z „Kurierem Wileńskim” wskazuje Marek Kubiak, prezes stołecznego oddziału Związku Polaków na Litwie.
Jak mówi nasz rozmówca, pisemne rozważania uczniów dają do myślenia.
— Uczniowie w swoich pracach podkreślali, że polska szkoła jest naprawdę potrzebna, że z całą pewnością jest szkołą atrakcyjną. Chcieliby jednak, by szkoła była przede wszystkim współczesna, by szła ręka w rękę z czasem i nawiązywała do trendów rozwijającej się cywilizacji. Dodawali też, że w społeczeństwie wielokulturowym ważne jest otwieranie się na przedstawicieli innych narodowości i kultur i wzajemne poznawanie się, z zachowaniem prawdziwie polskiej szkoły z prawdziwego zdarzenia — wymienia.
Czytaj więcej: Marek Kubiak: Bycie Polakiem to odpowiedzialność
Zalety i wyzwania
Uczniowie w swych pracach wskazali na wiele zalet polskiej szkoły, ale wymienili też swoje oczekiwania co do jej funkcjonowania. Zdaniem uczniów, mile widziane w szkole byłoby np. rozwijanie umiejętności pracy zespołowej, wspólne działania uczniów z różnych szkół i różnych miejscowości, zapewnienie bezpiecznego środowiska nauki, zajęcia skierowane na poznawanie siebie czy stawianie celów.
„Polskie szkoły mają ogromne znaczenie w życiu społecznym Polaków mieszkających na Litwie, niosą bowiem bogate tradycje kulturowe i historyczne oraz pomagają nam zachować tożsamość narodową. Można z pewnością stwierdzić, że gdyby nie rozwój polskich placówek oświatowych, nasz język ojczysty nie mógłby się w pełni rozwijać, a wszelkie wartości kulturowe szybko by zanikły. Nie da się pominąć, iż szkoły polskie wyróżniają się wieloma zaletami. Wśród nich możemy wymienić dobry poziom edukacji, o czym świadczy ich wysoka pozycja w rankingach ogółu szkół na Litwie, a także umiejętność uczniów biegłego posługiwania się czterema językami, co znacznie ułatwia im kontakt z innymi w życiu codziennym oraz staje się przydatne w przyszłym zawodzie” — argumentuje w swej pracy Izabela Orłowska.
| Fot. FB
Gimnazjalistka wskazała również na wyzwania stojące przed polską edukacją.
„Nie ulega wątpliwości, iż mimo ogromnego zaangażowania nauczycieli i uczniów w doskonalenie umiejętności językowych, piętą achillesową wciąż pozostaje język litewski. Według danych statystycznych przedstawionych przez magazyn »Reitingai« w grudniu 2022 r., w rankingach ogółu szkół do pierwszej 50-tki nie trafiła żadna z polskich placówek oświatowych, co wskazuje na bariery językowe, z którymi musi się zmierzyć niejeden uczeń. Uważam, że dzieci i młodzież powinny mieć dostęp do większej ilości darmowych kółek pozalekcyjnych w języku litewskim z zakresu różnych dziedzin, np. muzyki, teatru, programowania, sportu i innych. W ten sposób nie tylko uzyskają możliwość korzystnego spędzania wolnego czasu, ale również udoskonalą swe umiejętności komunikacyjne i językowe” — proponuje sposób rozwiązania jednego z głównych problemów Izabela Orłowska.
Czytaj więcej: 10 lat od ujednolicenia matury z języka litewskiego: wyniki są tragiczne
Poprawność językowa — sprawą honoru
Uczniowie zwracali też uwagę na kwestię poprawności językowej wśród młodzieży. Poprawna polszczyzna jest według jednego z uczestników konkursu, Damiana Hajdukiewicza, po prostu, „sprawą honoru”. Jak doskonalić język polski? „Potrzebna jest stała, ścisła i częsta współpraca z Polską, rodakami za granicą. Moim zdaniem, należy realizować projekty różnorodnych wymian, Erasmusów, wycieczek. Tutejsi młodzi Polacy muszą więcej słyszeć i widzieć polskości, aby stać się jej częścią. Pragnąłbym, aby szkoły organizowały wymiany edukacyjne młodzieży, nawet całych klas, na 2–3 tygodnie. Chętnie byśmy wyjechali do Polski i trochę postudiowali w którymś z polskich miast” — proponuje Damian Hajdukiewicz.
Jak pisze, pomóc w nawiązaniu kontaktów z młodzieżą z Polski mogą również współczesne technologie, a nawet wspólne wydarzenia organizowane zdalnie. Proponuje też przeniesie szkoły… do przestrzeni internetowej.
Czytaj więcej: Goście z Erasmus+ w „Mickiewiczówce”: „Ponad różnicami: zaakceptuj mnie takim, jakim jestem” [Z GALERIĄ]
Szkoła jak Formula1
Z kolei Jakub Wojniłło w pracy „Atrakcyjna polska szkoła na Litwie? Mission possible” wyraża opinię, że „polskie szkoły mają ogromny potencjał, żeby stać się nawet lepszymi od litewskich pod względem wyników w nauce, szerszych horyzontów, lepszego przygotowania młodego człowieka do życia”.
„Dziś nauczyciel już nie jest »dawcą wiedzy« — ta jest dostępna w Internecie. Powinien być »siewcą żądzy wiedzy« i przewodnikiem motywującym do uczenia się »jak najlepiej się uczyć«. Ważne więc, by sami uczniowie mieli też możliwości rozwoju nie tylko w klasie, na lekcji, ale i poza nią. Szkolne biblioteki, moim zdaniem, są z poprzedniej epoki. Brakuje też bibliotekarzy jako »księgarzy (którzy wiedzą, co akurat jest na topie) i doradców informacji« w jednym. Gdyby się pojawiło więcej pozycji nie tylko z programu szkolnego, a np. książki coachingowe i specjalistyczne, w postaci papierowej — i na komórkę lub tableta, gdyby mieć dostęp do cyfrowych bibliotek w Polsce i na świece, a bibliotekarz by pomagał w dotarciu do wszelkich źródeł — atrakcyjność szkoły znacznie by wzrosła” — uzasadnia uczeń.
„Polskie szkolnictwo ma być wyścigiem Formuły1 po każdego ucznia nie tylko z rodziny polskiej lub mieszanej, ale i na polskość otwartej!” — podsumował Jakub Wojniłło.
Wyniki Miejskiego Konkursu Literackiego
„Atrakcyjna polska szkoła na Litwie”
Miejsce I — Jakub Wojniłło, Gimnazjum im. św. Jana Pawła II w Wilnie, polonistka Teresa Król
Miejsce II — Damian Hajdukiewicz, Gimnazjum Inżynieryjne im. J. Lelewela, polonista Oswald Kuźmicki
Miejsce III — Izabela Orłowska, Gimnazjum im. św. Jana Pawła II w Wilnie, polonistka Anna Jasińska
