Prof. Auksė Mickienė, kierowniczka Kliniki Chorób Zakaźnych LSMU, zwraca uwagę, że brak zaufania do szczepionek można zaobserwować na całym świecie, ale przede wszystkim w krajach bloku wschodniego, w tym na Litwie. Odpowiada na pytania związane z głównymi mitami dotyczącymi szczepień, przedstawiając informacje oparte na naukach medycznych i badaniach.
W użyciu są tylko sprawdzone szczepionki
„Szczepionka to osłabiony inaktywowany mikroorganizm lub cząsteczki jego struktury, które są wstrzykiwane do organizmu człowieka i wywołują określoną odpowiedź immunologiczną. W ten sposób układ odpornościowy zostaje przeszkolony do rozpoznawania całego czynnika zakaźnego lub określonych składników antygenowych czynnika i jest w stanie go zneutralizować” — wyjaśnia prof. Mickienė.
Według ekspertki kluczowe jest zrozumienie, że szczepionki muszą przejść badania kliniczne, zanim zostaną zarejestrowane i wprowadzone do użytku.
Szczepionka jest opracowywana i testowana w probówce z komórkami (tzw. testy in vitro), a następnie testowana na dużych losowo wybranych grupach ludzi. Jedna grupa otrzymuje szczepionkę testową, a druga placebo. Wyniki są następnie analizowane i jeśli znacznie mniej osób w grupie, która otrzymała szczepionkę, zachoruje niż w grupie, która otrzymała placebo, szczepionka jest uważana za skuteczną, a odsetek osób, które zachorowały, jest wykorzystywany do określenia skuteczności szczepionki w badaniach klinicznych.
„Tylko wtedy, gdy skuteczność szczepionki zostanie udokumentowana w badaniach klinicznych i zostanie wykazane, że nie powoduje ona niepożądanych, groźnych odczynów, jest ona rejestrowana i wprowadzana na rynek” — zaznacza szefowa Kliniki Chorób Zakaźnych LSMU, która zaprzecza rzekomemu stosowaniu nieprzetestowanych i nieskutecznych szczepionek.
Eksperyment bez szczepionki — z chorobą i samym sobą
W wirtualnym świecie krąży wiele mitów na temat szczepionek. Jeden z nich głosi, że przechorowanie określonej choroby prowadzi do silniejszej odporności niż po szczepieniu. Nie jest to prawdą.
Różnica polega na tym, że niektóre choroby, takie jak kleszczowe zapalenie mózgu lub odra, dają odporność na całe życie. Aby jednak odporność została zbudowana po szczepieniu, w przypadku kleszczowego zapalenia mózgu potrzebne są 3 dawki szczepionki oraz dawki przypominające, a przeciwko odrze — potrzebne są 2 dawki szczepionki. Różnica polega więc na tym, że nie chodzi o różne „siły” odporności. Ponadto niektóre infekcje mogą stanowić ogromne zagrożenie dla zdrowia.
„Decydując się na uodpornienie poprzez chorobę, a nie szczepienie, osoba eksperymentuje — podejmując ryzyko zachorowania i być może śmierci z powodu tej choroby. Często ludzie myślą, że dzięki temu ich organizm uzyska silniejszą odpowiedź immunologiczną, ale istnieje duże prawdopodobieństwo, że choroba będzie ciężka, mogą pojawić się powikłania, mogą wymagać intensywnej terapii albo choroba może okazać się śmiertelna” — wyjaśnia A. Mickienė.
Zachęca pójść w ślad za krajami zachodnimi
Społeczność medyczna codziennie edukuje ludzi na temat potrzeby i korzyści płynących ze szczepionek. Jednak, jak powiedziała ekspertka, są ludzie, którzy „wiedzą wszystko” i „wszystko rozumieją”. Według niej decyzja, aby nie słuchać kompetentnych ekspertów i polegać na własnej opinii opartej na osobistym doświadczeniu, jest błędem.
Z punktu widzenia zawodu lekarza, zrobienie więcej niż obecnie w celu zmiany postaw społecznych jest długim i trudnym procesem.
„Jest to ogólna kwestia edukacji publicznej i dojrzałości, że ludzie nie słyszą nas, profesjonalistów, i istnieje ogromny szum informacyjny przeciwko temu. Jeśli mówimy o rozwiniętych krajach europejskich, zwłaszcza Skandynawii i USA, tam społeczeństwo ma zupełnie inne podejście do profesjonalistów i ufa im oraz ich decyzjom. Staramy się dorównać krajom zachodnim w wielu innych aspektach, więc zdrowo byłoby zastosować inne podejście do szczepień, opracowane przez specjalistów” — mówi Mickienė.
Przypadki zostaną opisane w książkach
Wspominając okres pandemii COVID-19, powiedziała, że kiedy pierwsze szczepionki dotarły do kraju, kiedy zachorowalność na koronawirusa „sięgała chmur”, mieszkańcy Litwy walczyli o to, kto pierwszy otrzyma szczepionkę, po czym nastąpiły różne skandale, ponieważ prawie wszyscy chcieli się zaszczepić i to jak najszybciej.
Pomimo gwałtownego spadku krzywych zachorowalności, gdy rozpoczęły się masowe szczepienia, ci, którzy sprzeciwiali się szczepionce, nie zostali przekonani do zaszczepienia się.
Obecnie, według oficjalnego portalu statystycznego, 1,95 miliona obywateli Litwy otrzymało co najmniej jedną dawkę szczepionki przeciwko koronawirusowi.
„Tak jak błonica, polio i tężec zostały opanowane w ubiegłym wieku, tak koronawirus został opanowany w naszych czasach. Kontrola pandemii COVID-19 za pomocą szczepionek będzie cytowana w książkach czytanych przez przyszłe pokolenia. To będzie historia, którą dziś żyjemy” — mówi Mickienė.
Bądźmy ekspertami w swojej dziedzinie
W dzisiejszych czasach coraz więcej odpowiedzi na pytania można znaleźć w Internecie. Nie wszystkie z nich są poprawne, niektóre są dalekie od rzeczywistości, dlatego warto zwrócić się do kompetentnych specjalistów i prawdziwych profesjonalistów w swojej dziedzinie, aby uzyskać informacje oparte na nauce.
Mickienė zwróciła uwagę, że mieszkańcy Litwy mają tendencję do bycia „ekspertami we wszystkich dziedzinach” i uważa, że należy odrzucić taki sposób myślenia: „Prawdopodobnie przychodząc do ciebie lekarz nie poucza, jak trzeba uszyć sukienkę, jeśli jesteś projektantem, czy jak zbudować dom, jeśli jesteś architektem. Pozwólmy profesjonalistom wykonywać swoją pracę i słuchajmy ich. To samo dotyczy personelu medycznego. Powinniśmy zaufać, że wiedzą lepiej o szczepionkach i mogą nam doradzić, to tylko kwestia wysłuchania ich”.
Więcej informacji na temat obowiązkowych szczepień i kalendarza szczepień dzieci można znaleźć na stronie internetowej Ministerstwa Ochrony Zdrowia RL. Corocznie aktualizowana lista zalecanych przez WHO i obowiązkowych szczepionek oraz środków zapobiegawczych znajduje się na stronie NVSC (Narodowego Centrum Zdrowia Publicznego).
Zam. 2089