Na Litwie mieszka 2 251 Romów
„Obecnie na Litwie mieszka 2 251 Romów. 2 sierpnia jest ważną datą na całym świecie, Litwa również nie zapomina o tej dacie. O tym dniu nie wolno zapominać. Część Romów wywiezionych z Litwy przetrzymywano w obozie koncentracyjnym Auschwitz-Birkenau, gdzie 2 sierpnia 1944 r. zniszczono romski obóz i zabito około 3 tys. uwięzionych tam Romów. Data ta obchodzona jest jako międzynarodowy dzień ludobójstwa Romów. Szacuje się, że z 947 500 Romów, którzy żyli w Europie przed wojną, w latach 1939–1945 zginęło od 250 tys. do 500 tys.” – napisano w nadesłanym oświadczeniu „Kurierowi Wileńskiemu” z Departamentu Mniejszości Narodowych Republiki Litewskiej.
Druga wojna światowa i ludobójstwo Romów, które podczas niej miało miejsce, wyrządziły wielkie szkody Romom mieszkającym na Litwie i pozostawiły bolesne ślady w ich pamięci. W 1942 r., kiedy na Litwie okupowanej przez nazistowskie Niemcy rozpoczęły się masowe aresztowania Romów, więźniowie pochodzenia romskiego byli wywożeni do obozów koncentracyjnych oraz do Niemiec i Francji do pracy. W sumie około tysiąca Romów zostało deportowanych z Litwy, większość z nich wróciła na Litwę.
Czytaj więcej: Data, która jednoczy Romów na całym świecie
Romowie mordowani na terytorium Litwy
„Romowie byli mordowani również na terytorium Litwy. Większość Romów została rozstrzelana w Pravieniškės, wielu było zabitych niedaleko Święcian, w rejonie solecznickim. W dokumentach znaleziono dowody na to, że tabor romski został zniszczony w Wilnie, w rejonie Kirtimai, a dokładna liczba ofiar śmiertelnych nie jest określona. Podczas okupacji nazistowskich Niemiec na Litwie zginęło co najmniej 500 Romów” — napisano w oświadczeniu.
Prześladowania i zagłady Romów przybierały różne formy
Podczas II wojny światowej w nazistowskich Niemczech i na okupowanych przez nich terytoriach prześladowania i zagłady Romów przybierały różne formy. Romowie, którzy mieszkali w Europie Zachodniej, zwykle znajdowali się w obozach koncentracyjnych. W krajach bałkańskich i republikach Związku Sowieckiego strzelały do nich oddziały kolaborantów składające się z lokalnych mieszkańców.
W obozach koncentracyjnych Romowie byli zobowiązani do noszenia brązowego odwróconego trójkąta, czasami litery Z (od niemieckiego słowa Zigeuner, Cygan). Największym miejscem masowej zagłady Romów był obóz koncentracyjny Auschwitz. W obozach z Romami przeprowadzano okrutne eksperymenty medyczne czy przymusową sterylizację.
Czytaj więcej: 75. rocznica wyzwolenia KL Auschwitz-Birkenau
Oficjalne obchody Dnia Pamięci o Zagładzie Romów
Ceremonia uczczenia zamordowanych w Ponarach Romów rozpocznie się 2 sierpnia, we środę, w samo południe. Uroczystości upamiętniające odbędą się pod pomnikiem w Ponarach, gdzie ksiądz Ričardas Doveika pobłogosławi koło powozu symbolizujące narodowość romską, a fragment z książki „Jestem Karolis” odczyta aktor Marius Jampolskis.
O godz. 14:00 w Sali Wielkiej Biblioteki im. Adama Mickiewicza (ul. Trocka 10, II piętro) zostanie otwarta wystawa „Znani Romowie”. Wystawa zaprezentuje światowej sławy Romów i osobno wyróżnionych Romów z krajów bałtyckich — Litwy, Łotwy i Estonii. Goście z Rygi i Tallina zaprezentują Romów ze swojego kraju.