75 proc. ukraińskich uchodźców wojennych jest zdeterminowanych, aby wrócić do swojego kraju, gdy będzie to bezpieczne, a ok. 17 proc. nie podjęło jeszcze decyzji. Takie dane ujawniło badanie potrzeb i zamiarów ukraińskich uchodźców wojennych (DTM) przeprowadzone w 2023 r. przez wileńskie Biuro Międzynarodowej Organizacji ds. Migracji (IOM Lietuva). Wyniki są podobne zarówno na Litwie, jak i w innych krajach bałtyckich.
Czytaj więcej: „Święta na obczyźnie”. Boże Narodzenie na Litwie uchodźców wojennych z Ukrainy
„Jeśli chodzi o integrację Ukraińców i wynikające z niej wyzwania, widzimy, że w innych krajach bałtyckich, gdzie również prowadzone są badania, stojące przed nimi wyzwania nie różnią się zasadniczo” — powiedział Eitvydas Bingelis, szef IOM na Litwie.
Na Litwie i Łotwie dla Ukraińców na pierwszym miejscu jest stabilność finansowa, zaś w Estonii — bariera językowa, odpowiednio 25 proc., 38 proc., i 42 proc. W krajach sąsiednich Ukraińcy również borykają się z długoterminowymi czynszami (Łotwa — 17 proc., Estonia — 21 proc.) i wyzwaniami związanymi z zatrudnieniem (Łotwa — 31 proc.; Estonia — 33 proc.).
Według organizacji formy pomocy w krajach bałtyckich były na ogół podobne. Respondenci wskazali, że największe wsparcie otrzymali w postaci produktów żywnościowych: na Litwie — 89 proc.; na Łotwie — 85 proc., w Estonii — 76 proc. Ponadto zdecydowana większość respondentów wskazała, że skorzystała z bezpłatnych przejazdów i wsparcia finansowego.
„Gdy tylko rozpoczęła się wojna w Ukrainie, otrzymaliśmy pierwsze telefony z prośbami o pomoc. Głównym pytaniem było to, czy możemy zapewnić zakwaterowanie, ponieważ ludzie są zmuszeni do ucieczki ze swojego kraju i nie mają żadnego planu. Od tamtego dnia minęły dwa lata. Co się zmieniło w ciągu 24 miesięcy? Zapewnienie podstawowych potrzeb jest zastępowane wyzwaniami integracji na Litwie” — ocenił Bingelis.
Według jego słów, obecnie coraz częściej słychać pytanie o kursy języka litewskiego. Zdecydowana większość Ukraińców planuje jednak wrócić na Ukrainę, gdy tylko będzie to możliwe.
Czytaj więcej: Ukraińcy są bardzo zmotywowani do nauki języka litewskiego
Według organizacji nadal ważne jest zapotrzebowanie na leki (19 proc.), środki higieny osobistej (16 proc.) i odzież (14 proc.). Biorąc pod uwagę te potrzeby, IOM Litwa rozdysponowała prawie 2 tys. kart aptecznych, a także 160 rodzin otrzymało kupony o wartości 150 euro, za które mogły kupić różne towary do osiedlenia się. W pierwszym roku organizacja przeznaczyła 330 tys. euro na zaspokojenie najbardziej podstawowych potrzeb — wtedy z pomocy skorzystało ponad 3 tys. Ukraińców.
W ostatnich miesiącach IOM Litwa również przeznaczyła środki na pokrycie kosztów czynszu, a kilkaset ukraińskich rodzin skorzystało z tej pomocy. W ciągu dwóch lat IOM Litwa udzieliła pomocy ponad 16 tys. Ukraińców.
Zgodnie z informacjami, w ubiegłym roku w krajach bałtyckich czterokrotnie przeprowadzono badanie potrzeb i zamiarów ukraińskich uchodźców wojennych. Badanie przeprowadzone metodą DTM miało na celu zbadanie potrzeb osób, które przeprowadziły się do innego kraju. Wiąże się to przede wszystkim z aspektami humanitarnymi — opieką zdrowotną, potrzebą żywności i wody oraz poczuciem bezpieczeństwa. Metoda ta pozwala szybciej reagować na sytuację i zapewnić godne warunki życia osobom, które opuściły swój kraj.
W ciągu dwóch lat, od początku wojny w Ukrainie, na Litwę przybyło prawie 84 tys. ukraińskich uchodźców.