W dniach 27-28 maja na Uniwersytecie Wrocławskim odbędzie się VII edycja Międzynarodowego Kongresu Lituanistów. Oprócz 20-lecia wstąpienia Litwy do Unii Europejskiej i NATO oraz 30-lecia podpisania traktatu polsko-litewskiego o przyjaznych stosunkach i dobrosąsiedzkiej współpracy, organizatorzy wydarzenia, chcą uczcić 300. rocznicę urodzin Immanuela Kanta oraz 100. jubileusz powstania Święta Pieśni (lit. Dainų šventė), które jest ważnym elementem kulturowego dziedzictwa Litwy.
„Cieszę się, że organizowane z Państwa inicjatywy siódme spotkanie bałtystów będzie doskonałą okazją do uczczenia dwudziestej rocznicy członkostwa Litwy i Polski w NATO i Unii Europejskiej oraz trzydziestej rocznicy podpisania Traktatu o przyjaznych stosunkach i dobrosąsiedzkiej współpracy między Litwą i Polską. Cieszy mnie także fakt, że Kongres Lituanistów, który stał się już tradycją, przyciąga coraz większą liczbę osób z różnych dziedzin i krajów, nie tylko specjalistów i znawców języka litewskiego” — napisała w liście gratulacyjnym do organizatorów Audronė Markevičienė, Chargé d’affaires ambasady litewskiej w Polsce.
Czytaj więcej: Traktat o przyjaźni między Litwą a Polską. 30 lat później
Debaty eksperckie: ponad 60 naukowców
Obchodom wymienionych dat będą towarzyszyły debaty eksperckie. Natomiast w panelach akademickich poświęconych takim tematom, jak kultura, językoznawstwo, historia i stosunki polsko-litewskie wystąpi ponad 60 naukowców z Polski, Litwy i ośrodków bałtystycznych z całego świata. Zdaniem organizatorów z każdym rokiem zainteresowanie językiem litewski i Litwą w Polsce rośnie.
— Z perspektywy sześciu edycji Kongresu Lituanistów i nadchodzącej siódmej, mogę z radością stwierdzić, że zainteresowanie tego rodzaju wydarzeniami, a co za tym idzie — Litwą i językiem litewskim, przerosło moje oczekiwania z 2013 r., gdy odbyła się pierwsza edycja konferencji — mówi dla „Kuriera Wileńskiego” dr Tatjana Vologdina z Uniwersytetu Wrocławskiego oraz organizatorka kongresu.
Organizatorzy wydarzenia zawsze starali się uatrakcyjnić program przedsięwzięcia, aby nie była to stricte akademicka impreza. Przykładowo w roku 2022, który był początkiem pełnowymiarowej inwazji Rosji w Ukrainie, pokazano film „Mariupolis” litewskiego reżysera Mantasa Kvedaravičiusa, który został zamordowany przez Rosjan w pierwszych fazach wojny.
Eventy kulturalne
VII edycji kongresu lituanistycznego będą również towarzyszyły eventy kulturalne.
— Przez te lata kongres wyraźnie ewoluował, przekształcając się z jednodniowego spotkania w dwudniową konferencję z bogatym programem kulturalnym, która przyciąga uczestników nie tylko z Polski i Litwy, ale także z ośrodków bałtystycznych z całego świata. Udało nam się wypracować solidną sieć kontaktów oraz znaleźć partnerów i instytucje, które wspierają naszą inicjatywę. W szczególności należy wymienić litewskie Ministerstwo Oświaty, Nauki i Sportu, które wspiera nas finansowo w organizacji tego wydarzenia. Mimo to temat ten nadal pozostaje niszowy, więc konieczne jest ciągłe dążenie do jego promocji i współpracy z litewskimi partnerami — tłumaczy Vologdina.
| Fot. organizatorzy
Obrazy i pieśni
W ramach wydarzenia 27 maja odbędzie się wernisaż wystawy litewskiego artysty oraz absolwenta Wileńskiej Akademii Sztuk Pięknych, Mariusa Jonutisa. „FRASZKI/NIEKAI” to prezentacja ilustracji do litewskiego wydania „Fraszek” Jana Kochanowskiego. Wystawa ta składa się z dwudziestu dwóch obrazów. Organizatorzy podkreślają, że wszechstronne zainteresowania artystyczne Jonutisa dotyczą wielu dziedzin sztuki: malarstwa, grafiki, rzeźby, ilustracji książkowych. „Sama twórczość Jonutisa charakteryzuje się niepowtarzalnym językiem artystycznym, harmonijnie łączącym intensywne, kontrastowe barwy z subtelnie stylizowanym wyrażeniem sztuki naiwnej” — czytamy w oświadczeniu organizatorów. Urodzony w 1965 r. w Wilnie artysta już od 1989 r. uczestniczył w zagranicznych wystawach, między innymi we Francji i Niemczech. Na swym koncie ma ponad 40 wystaw indywidualnych.
Uczestników kongresu czeka też koncert grupy wokalnej Trys keturiõse, który od ponad 30 lat promuje autentyczną litewską sztukę ludową. Zespół wrocławskiej publiczności zaprezentuje stare litewskie pieśni wielogłosowe, tzw. sutartinės. W 2010 r. sutartinės zostały wpisane na listę niematerialnego dziedzictwa UNESCO. Tematyka pieśni dotyczy przede wszystkim pracy, rodziny, świąt, historii oraz życia codziennego. Zwyczajowo sutartinės są śpiewane przez kobiety, mężczyźni tylko akompaniują muzycznie.
Korzenie litewskie
Pierwsza edycja kongresu odbyła się w 2013 r. Pomysłodawcami imprezy są pochodząca z Litwy dr Tatjana Vologdina, która od lat prowadzi Studium Języka i Kultury Litewskiej na Uniwersytecie Wrocławskim, oraz grupa studentów skupionych wokół Koła Naukowego Lituanistów „Labas”. „Przyczyn do zainteresowania się Litwą i językiem litewskim wśród studentów jest kilka. Po pierwsze, ktoś ma korzenie litewskie. Przychodzą ci, których dziadkowie lub pradziadkowie mieli korzenie na Litwie. Po drugie, to zainteresowanie kulturą litewską. Miałam kilku studentów, którzy chcieli nauczyć się języka litewskiego, ponieważ byli zafascynowani teatrem litewskim. Dochodzi też koszykówka. Bywają też inne powody” — tłumaczyła przed dwoma laty naszemu dziennikowi naukowczyni.
Organizatorami Międzynarodowego Kongresu Lituanistów są Uniwersytet Wrocławski – Studium Języka i Kultury Litewskiej, Koło Naukowe Lituanistów „Labas” oraz Fundacja Pobliża.
„Kurier Wileński” objął patronat medialny nad imprezą.
Czytaj więcej: We Wrocławiu zainteresowanie Litwą i językiem litewskim nie wygasa