„Spotkanie z Papuszą to historia o tym, jakich wyborów się dokonuje i jak one mogą stawiać człowieka na margines przed bliskimi” ― powiedziała dyrektor Instytutu Polskiego w Wilnie Małgorzata Kasner podczas inauguracji 14. Tygodnia Filmu Polskiego.
Zanim widzowie obejrzeli „Papuszę” Joanny i Krzysztofa Krauze, zostali wprowadzeni w atmosferę filmu poprzez saksofonowe i akordeonowe wiraże muzyków wileńskich Jana Maksymowicza i Rajmunda Świackiewicza. Specjalnie z tej okazji skomponowany utwór, przepełniony tęsknotą i romantyzmem, doskonale przekazuje myśl filmu o pierwszej romskiej poetce, która za możliwość tworzenia zapłaciła niezwykle wysoką cenę.
Pełną salę widzów wtorkowym wieczorem witała m. in. wiceminister kultury Agneta Lobačevskytė, która życzyła niezapomnianych wrażeń i wiele satysfakcji z tegorocznego programu festiwalu.
Tymczasem zastępca ambasadora RP na Litwie Maria Ślebioda zaznaczyła, że 14. Tydzień Filmu Polskiego odbywa się w ważnym dla Polski roku jubileuszowych dat.
— Ten rok dla Polski jest pełen symbolicznych rocznic: 10. rocznica wejścia do Unii Europejskiej, 15. rocznica wstąpienia do NATO oraz 25. rocznica przemian demokratycznych. Dlatego bardzo cieszy fakt, że podczas tegorocznego festiwalu będzie możliwość obejrzenia wielu dzieł nawiązujących do współczesnej historii Polski, takich jak film „Wałęsa. Człowiek z nadziei”, oparty na faktach polski thriller szpiegowski „Jack Strong” czy spektakl „Danuta W.” — wymieniała godne obejrzenia filmy Maria Ślebioda. Zastępca ambasadora zwróciła też uwagę, że w repertuarze festiwalu ważne miejsce zajmuje pierwiastek kobiecy oraz temat mniejszości narodowych.
— Za chwilę zobaczymy film o Papuszy, pierwszej romskiej poetce w Polsce. Poszanowanie do przedstawicieli mniejszości narodowych po dziś dzień stanowi problem w wielu krajach. Polska, muszę przyznać to z nieukrywaną dumą, wiele uwagi poświęca mniejszościom i stara się zapewniać dla nich szczególne prawa — mówiła Maria Ślebioda. — Życzę, aby ten niezwykły film był dla nas wszystkich lekcją tolerancji i otwartości dla innych kultur.
Temat mniejszości narodowych w swoim przemówieniu kontynuowała też Vilma Fiokla Kiurė, działaczka społeczna, aktywistka walcząca o prawa Romów.
— Film „Papusza” oczarował mnie jako aktywistkę, kobietę, artystkę. W nim bardzo autentycznie została przedstawiona kultura Romów z wszystkimi jej plusami i minusami, poruszone zostały kwestie dyskryminacji kobiet oraz poglądu na kształcenie dzieci. Chciałabym też, aby filmem tym zainteresowało się Ministerstwo Kultury, bowiem przedstawione problemy są aktualne w naszym kraju — nie kryjąc wzruszenia mówiła Vilma Fiokla Kiurė.
Zaznaczyła też, że w „Papuszy” są akcenty bliskie dla Romów wileńskich. Jednym z takich wątków jest dialekt „polska roma”, którym posługują się również Romowie mieszkający w taborze w Kirtimai w Wilnie.
W swoją kolej dyrektor Instytutu Polskiego w Wilnie Małgorzata Kasner przyznała, że długo trwały dyskusje, który to film ma być zaprezentowany podczas otwarcia festiwalu.
— Najpierw wybór padł na „Jack Strong”, bo wiadomo, że większość lubi oglądać filmy akcji. Jednak postanowiliśmy wybrać inny temat — wolność. Spotkanie z Papuszą to historia o tym, jakich wyborów się dokonuje i jak one mogą stawiać człowieka na margines przed bliskimi. Tym razem wiele będziemy mówili o wolności, nie tylko na otwarciu festiwalu, ale też na jego zamknięciu podczas spotkania z Krystyną Jandą oraz Danutą Wałęsą — mówiła Małgorzata Kasner. — Ten powrót do tematu wolności to coś, co łączy Polaków i Litwinów. Ale czasem też dzieli… Nie pozwólmy na to!
***
W tym roku Instytut Polski w Wilnie tradycyjnie zaprezentuje 10 nowych filmów w ramach programu głównego oraz program specjalny —przegląd filmów z udziałem wybitnej polskiej aktorki Krystyny Jandy. Film „Papusza”, który otworzył tegoroczny festiwal, można obejrzeć m. in. 18 października o godz. w kinie „Pasaka”, 20 października o 19.00 w „Multikino” oraz 21 października o godz. 20.40 w kinie „Skalvija”.
Bilety w cenie 8 Lt do nabycia w kasach kin. Filmy będą wyświetlane w 3 wileńskich centrach filmowych: „Multikino”, „Pasaka” i „Skalvija”. Tydzień Filmu Polskiego potrwa do 21 października. Program festiwalu oraz opisy filmów znajdują się na stronie www.lenkukultura.lt.
