„Polska flaga w polskim domu” – taki tytuł nosi akcja zainicjowana przez młodzież z Jaszun i Solecznik, zrzeszoną w Ruchu Młodzieży Polskiej, nieformalnej patriotycznej organizacji. Młodzi ludzie za pośrednictwem sieci społecznościowej zaproponowali uczcić polskie święta narodowe, okazując swoje przywiązanie do polskości poprzez zawieszenie przy swoich domach biało-czerwonych flag.
„Maj jest miesiącem szczególnym w historii. W pierwszych dniach maja obchodzone są dwa ważne dla wszystkich Polaków święta. 2 Maja został ustanowiony Dniem Flagi Rzeczypospolitej Polskiej. Święto to czci polskie barwy narodowe, które są przecież także naszymi barwami. Jednocześnie jest to także Dzień Polonii i Polaków za Granicą – czyli nasze święto! 3 maja to święto upamiętniające przyjęcie niezwykle istotnego dokumentu, jakim była Konstytucja 3 maja z 1791 roku. Pierwsza konstytucja w historii Europy i druga na świecie. W ten dzień powinniśmy okazać swoje przywiązanie do polskiej historii, polskiej tożsamości i polskich barw narodowych” – apelowali przyjaciele z Ruchu Młodzieży Polskiej.
Młodzi ludzie ogłosili akcję, podczas której 30 kwietnia, w niedzielę poprzedzającą święta narodowe, za symboliczne 1 euro sprzedawali polskie flagi. Akcja cieszyła się wzięciem, a wszystkie flagi powędrowały do polskich domów.
– Język polski słyszany na ulicy w Polsce jest czymś naturalnym. Tu, na Litwie, musimy szczególnie dbać o zachowanie swej tożsamości, swej kultury, dbać o poprawność językową. Jestem Polakiem, czuję się Polakiem i chcę, żeby tak zostało, żeby nasza świadomość narodowa nie zanikła. Jesteśmy częścią wielkiego Narodu o pięknej przeszłości, posiadającym wspaniałą kulturę i tradycję. Myślę, że polska flaga przy domu jest takim symbolem jedności wszystkich Polaków – powiedział „Kurierowi Wileńskiemu” Tomasz Pieszko z Jaszun, jeden z inicjatorów akcji „Polska flaga w polskim domu”.
Niestety, świętowanie Dnia Flagi Rzeczypospolitej Polskiej i Święta Polonii i Polaków za Granicą, przypadających w dniu 2 maja zostało przyćmione przez interwencję policji w jednym z domów w Wilnie.
Wiadomość o takim incydencie dotarła do nas za pośrednictwem sieci społecznościowej Facebook. Znana reżyser Polskiego Studia Teatralnego w Wilnie, Lilia Kiejzik, zamieściła na swej stronie zdjęcie z flagą biało-czerwoną powiewającą na balkonie jej mieszkania przy ul. Lazdynų i napisała komentarz:„Halo, szanowni Rodacy, niecałe 15 minut temu do domu przyjechała policja (6. dzielnicowy komisariat m. Wilna) i kazała mi zdjąć flagę polską zawieszoną dzisiaj rano na balkonie. Argumenty, że jest święto Polski, nie pomogły. Tak to się okazuje, że flaga RP jest flagą wrogiego państwa? A mój ojciec, lat 92, tak się cieszył widokiem polskości. Żal, że tak krótko…”.
– Wizyta policjanta była nieoczekiwana. Co roku wywieszaliśmy polską flagę na balkonie swego mieszkania, w tym roku również chcieliśmy w ten sposób uczcić nasze święto narodowe. Chciałam też sprawić radość swemu tacie, który ma 92 lata – powiedziała Lilia Kiejzik w rozmowie z „Kurierem Wileńskim”.
Policjant kazał zdjąć flagę z balkonu, niestety, nie uzasadniając, na podstawie jakiego artykułu czy paragrafu wydał takie polecenie.
– Byłam zaskoczona, zdezorientowana, tłumaczyłam, że w wywieszeniu flagi nie ma żadnej polityki, że 2 maja to święto narodowe Polaków, które jest obchodzone przez Polaków na całym świecie. Policjant grzecznie poprosił, żeby trzymać flagę u siebie w pokoju – mówiła Lilia Kiejzik. Co prawda, nieco później funkcjonariusz sprecyzował, że wilnianin, który zgłosił przypadek, dzwoniąc na numer alarmowy 112, pomylił flagę Polski z flagą Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich.
Próby wywierania presji z powodu wywieszenia polskiej flagi w Święto Konstytucji 3 Maja odczuł na sobie również jaszunianin, Jarosław Pieszko, który przed kilkoma laty dostał wezwanie na komisariat policji w Jaszunach.
– Jakiś „gorliwy obywatel” zgłosił na policję, że na budynku takim, a takim przy ul. Lidzkiej wisi flaga obcego państwa. Policjant sam nie wiedział, co z tym fantem zrobić, zaczął studiować ustawy i artykuły, groził mandatem. Proponował nawet pisemnie okazać skruchę, czego oczywiście nie zrobiłem, bo nie czułem się niczemu winny. Potem otrzymałem z komisariatu list, że wywieszenie flagi nie jest wykroczeniem administracyjnym, nie było też mowy o mandacie – opowiadał Jarosław Pieszko.
Art. 12, p. 6 litewskiej Ustawy o Fladze Państwowej Litwy i Innych Flagach zezwala na eksponowanie flagi innych krajów.
– Ustawa zezwala osobom prawnym i fizycznym na wywieszanie flagi innego państwa, w tym też polskiego, z zachowaniem wszelkim zasad. Oznacza to, że flaga nie może być w jakiś sposób znieważona, czyli nie może być brudna, postrzępiona lub zamieszczona w nieodpowiednim miejscu. Niejasne jest, dlaczego fakt wywieszenia flagi został uznany za naruszenie – tak nam skomentowała zajście Ewelina Baliko, prawniczka z Europejskiej Fundacji Praw Człowieka (EFHR).
Polacy z Jaszun, Solecznik, Wilna czy Rudnik w narodowe święta nie rezygnują z deklarowania swego przywiązania do polskości i dalej mają zamiar zawieszać flagi. Jarosław Pieszko, zapytany, dlaczego eksponuje przy domu barwy narodowe Polski, tłumaczył, że do pewnych rzeczy trzeba po prostu dojrzeć, zarówno po stronie polskiej, jak też litewskiej.
– Jesteśmy Polakami, jesteśmy tu u siebie, a bracia Litwini muszą ten fakt zaakceptować. Nie możemy bać się własnego cienia. Jesteśmy obywatelami swego własnego kraju – mówił Jarosław Pieszko.
Maria Janowska