Według pediatry Ignė Kairienė, pogarszający się stan zdrowia dzieci może być związany ze zmianami stylu życia. Twierdzi ona, że dzieci mniej się ruszają, spędzają mniej czasu na świeżym powietrzu, a więcej w pomieszczeniach. Jednak to właśnie aktywność fizyczna i świeże powietrze pomagają zmniejszyć częstość występowania chorób zakaźnych.
Powietrze i aktywność
„Świeże powietrze i aktywność fizyczna zapewniają szybsze krążenie krwi i przenoszenie komórek odpornościowych do miejsc zapalenia oraz »trenują« ściany naczyń krwionośnych, aby zahartować organizm na różne warunki pogodowe. Siedzący tryb życia i przebywanie w zatłoczonych pomieszczeniach pozwala na rozprzestrzenianie się wirusów i bakterii. Ponadto dzieci często jedzą szybkie, niezrównoważone posiłki. Jeśli organizmowi brakuje pewnych składników odżywczych — takich jak żelazo i witaminy — komórki układu odpornościowego nie są uformowane i nie funkcjonują tak, jak powinny. Tymczasem kompletna dieta prowadzi do normalnej równowagi między mikrobiotą jelitową a komórkami odpornościowymi” — mówi Kairienė.
Najczęstsze choroby
Według statystyk z lat 2019-2023 najczęstszymi chorobami wśród dzieci w wieku przedszkolnym w latach objętych badaniem to były choroby układu oddechowego, choroby zakaźne i pasożytnicze, podczas gdy starsi uczniowie w wieku 7-17 lat częściej cierpieli na choroby układu oddechowego, pokarmowego i oczu.
Patrząc na wyniki profilaktycznych badań przesiewowych wskaźnika masy ciała uczniów, odsetek uczniów z nadwagą w wieku 7-17 lat stale rośnie od 2016 r., osiągając szczyt w 2021 r. na poziomie 17,5 proc., a następnie nieznacznie spadając, po czym ponownie wzrósł w 2024 r. do 15,7 proc. Odsetek uczniów z niedowagą wykazał niewielką zmianę, z 13,4 proc. w 2023 r. do 12,6 proc. w 2024 r. Wskaźnik otyłości wynosił 6,5 proc. w 2023 r. i 7,1 proc. w 2024 r.
Odsetek uczniów spędzających średnio cztery lub więcej godzin dziennie przed ekranem wzrósł z 19,9 proc. w 2016 r. do 28,2 proc. w 2024 r.
Szczęście i śniadanie
Poczucie szczęścia dzieci w wieku szkolnym również znacznie się różniło: poproszone o ocenę tego, jak czują się w swoim obecnym życiu — tylko 65,5 proc. stwierdziło, że są bardzo lub dość szczęśliwe. W 2020 i 2016 r. wynosiło to odpowiednio 73,2 proc. i 86,2 proc.
Odnotowano również znaczny spadek liczby dzieci, które codziennie jedzą śniadanie i spożywają owoce i warzywa co najmniej raz dziennie. W porównaniu z 2016 r. liczba dzieci, które jedzą śniadanie w 2024 r. spadła z 51,7 proc. do 39,1 proc., podczas gdy liczba dzieci, które codziennie jedzą owoce spadła z 38,5 proc. do 33,9 proc., a liczba dzieci, które codziennie jedzą warzywa spadła z 36,4 proc. do 32,2 proc.
Z badań Instytutu wynika, że odsetek dzieci w wieku szkolnym, które spożywały alkohol co najmniej raz w ciągu 30 dni, spadł z 15,3 proc. w 2016 r. do 11,6 proc. w 2024 r. Odnotowano również niewielki spadek konsumpcji napojów energetycznych — 16,9 proc. dzieci w wieku szkolnym spożywało je co najmniej raz w tygodniu w 2020 r. i 15,4 proc. w 2024 r. Odnotowano również niewielki spadek konsumpcji papierosów elektronicznych (20,1 proc. w 2020 r. i 19,5 proc. w 2024 r.).
Czytaj więcej: Smartfony niczym wyroby tytoniowe — rujnują zdrowie psychiczne dzieci