Ministerstwo Opieki Społecznej i Pracy planuje zmienić sposób obliczania wysokości emerytury I filaru w zależności od minimalnego i wymaganego stażu pracy.
| Fot. Marian Paluszkiewicz
„Osoba, która zgromadziła minimalny staż pracy (15 lat) jest uprawniona do emerytury pierwszego filaru, tzw. emerytury Sodry. Oznacza to, że osoby o stażu pracy krótszym niż minimalny nie mogą w ogóle otrzymać emerytury z ubezpieczenia społecznego. W przypadku emerytury minimalny staż pracy wynosi 15 lat. W przypadku renty inwalidzkiej minimalna długość ubezpieczenia emerytalnego zależy od wieku osoby: im młodsza osoba, tym mniejszy musi mieć staż pracy, aby mieć prawo do emerytury inwalidzkiej. Wymagania dotyczące emerytury inwalidzkiej można znaleźć tutaj:https://socmin.lrv.lt/lt/veiklos-sritys/socialinis-draudimas-1/socialinio-draudimo-ismokos/minimalus-butinasis-stazas-netekto-darbingumo-pensijai“ – informuje w komunikacie nadesłanym „Kurierowi Wileńskiemu“ Ministerstwo Opieki Społecznej i Pracy.
Staż pracy ma wpływ na wysokość tylko jednej z dwóch części emerytury. Emerytura w pierwszym filarze składa się z dwóch części – ogólnej i indywidualnej. O ich wielkości decydują cztery składniki: skumulowany staż pracy, podstawowy wskaźnik emerytury, liczba jednostek rozliczeniowych (punkty) oraz wartość jednostki rozliczeniowej (punkty) w roku przejścia rezydenta na emeryturę. Jedynie wysokość ogólnego składnika emerytalnego zależy bezpośrednio od stażu pracy.
„Wymagany staż pracy służy do ustalenia wysokości emerytury powszechnej. Jeżeli dana osoba ma dokładnie wymagany staż pracy, jej całkowita emerytura jest równa kwocie emerytury podstawowej. Jeżeli staż pracy jest krótszy niż wymagany staż, całkowita emerytura jest zmniejszana proporcjonalnie do stażu pracy. Jeżeli staż pracy przekracza wymagany staż pracy, całkowita emerytura jest podwyższana proporcjonalnie do wymaganego stażu pracy. Rezerwa zniżkowa obowiązuje do Nowego Roku. Po tej dacie, kiedy wejdą w życie uchwalone nowelizacje ustawy, udział ogólny nie ulegnie zmniejszeniu dla osób o stażu pracy krótszym niż wymagany, ale będzie nadal rósł, jeżeli dostępny staż pracy przekroczy wymagany staż pracy. Wymagany staż pracy dla emerytury jest stopniowo podwyższany do 35 lat. Wymagania dotyczące wymaganego stażu pracy są dostępne tutaj: https://socmin.lrv.lt/lt/veiklos-sritys/socialinis-draudimas-1/socialinio-draudimo-ismokos/butinasis-stazas-senatves-pensijai“ – napisano w oświadczeniu.
Czytaj więcej: Jak można dziedziczyć emeryturę?
Obliczanie stażu pracy jest dość proste. Jeśli oficjalnie pracowało się przez cały rok, zarabiało co najmniej minimalną miesięczną pensję, opłacało składki na ubezpieczenie społeczne samodzielnie lub przez swojego pracodawcę, uzyskało się jeden rok pracy. W związku z tym, jeśli pracowało się krócej niż cały rok lub otrzymywało w tym czasie mniej niż minimalne miesięczne wynagrodzenie, uzyskało się proporcjonalnie niższy udział w stażu.
Dla przykładu, dwie osoby przechodzą na emeryturę w 2021 r. Jedna ma 25-letni staż pracy, druga ma 40-letni staż pracy. Całkowita emerytura pierwszej osoby zgodnie z obecnym rozporządzeniem wyniesie 198,29 EUR x 25/32 = 154,91 EUR. Po Nowym Roku osoba ta zacznie otrzymywać ogólną część pełnej emerytury podstawowej. Wynosiłoby to teraz 198,29 euro, po indeksacji 215,09 euro. Całkowita emerytura drugiej osoby w tym roku wyniosłaby 198,29 x 40/32 = 247,86 euro, w przyszłym roku 215,09 x 40/32 = 268,86 euro. Indywidualna część emerytury zależy od opłaconych składek na ubezpieczenie emerytalne oraz nabytych dla nich jednostek emerytalnych. Więcej informacji tutaj: https://socmin.lrv.lt/lt/veiklos-sritys/socialinis-draudimas/socialinio-draudimo-ismokos/socialinio-draudimo-pensijos/socialinio-draudimo-senatves-pensijos.
Czytaj więcej: Rośnie liczba emerytów
| Fot. Marian Paluszkiewicz
Starszy ekonomista banku Luminor Žygimantas Mauricas w rozmowie z „Kurierem Wileńskim“ powiedział, że żadna minimalna emerytura nie jest wypłacana bez minimalnego stażu pracy. Oznacza to, że pracownik ze stażem pracy zarówno np. 6 lat, jak i 14 lat i 11 miesięcy nie otrzymuje emerytury, ponieważ nie osiągnął wymaganego, minimalnego stażu pracy. Jednak przy minimalnym stażu pracy emerytura jest niższa niż przy wymaganym stażu pracy.
– Osoba, która zgromadziła minimalny staż pracy (15 lat) jest uprawniona do emerytury pierwszego filaru, tzw. emerytury Sodry. Wymagany staż pracy obecnie wynosi 32 lata i jeżeli osoba ma tyle lat przepracowanych, to ona może pójść na wcześniejszą emeryturę, a z minimalnym stażem nie wolno tego robić. Według nowych obliczeń minimalne emerytury wzrosną. W ten sposób będzie rozwiązywany problem osób otrzymujących minimalne emerytury, ponieważ niektórzy zgromadzili tak mały staż nie dlatego, że nie pracowali lub nie chcieli, ale po prostu nie mieli możliwości. Tak jest w całej Europie. W niektórych państwach minimalny staż pracy to tylko 5 lat. Wielkość emerytury z minimalnym stażem będzie zależała od przepracowanych lat i wypłat – mówi ekonomista.
Jeżeli stosunek dochodów ludności do średniej emerytury w przyszłości będzie taki sam jak obecnie, przewiduje się, że emerytura pierwszego filaru wyniesie tylko około 30-40 proc. aktualnego poziomu wynagrodzeń osób fizycznych. Aby jednak godnie przeżyć na emeryturze, zaleca się zapewnienie co najmniej 70-80 proc. emerytury od aktualnego wynagrodzenia. Potencjalnie możliwe jest akumulowanie emerytury tej wielkości w inny sposób, na przykład poprzez oszczędzanie w funduszach emerytalnych II lub III filaru, które nie mają żadnych ograniczeń ani wskaźników co do miesięcznego wynagrodzenia.
