Koncert galowy Zespołu Pieśni i Tańca „Wilenka”
Obchody tym razem odbywały się w kilku odsłonach. Rozpoczęły się w sobotę 4 marca 2023 r. koncertem galowym Zespołu Pieśni i Tańca „Wilenka” z Gimnazjum im. Władysława Syrokomli z Wilna — w Centrum Kultury „Zamek”. Na pierwszą część „Niebo złote ci otworzę” złożyły się utwory patriotyczno-historyczne, drugą część zatytułowaną „Kaziuk” stanowiła wiązanka pieśni i tańców z bogatego folkloru, głównie wileńskiego. Koncert zgromadził tłumy wielbicieli kultury kresowej z Poznania i okolic, bilety zostały wyprzedane już kilka dni wcześniej.
Młodzi wileńscy artyści zostali nagrodzeniu wielkimi brawami, publiczność owacyjnie dziękowała im za przeżyte emocje i kunszt artystyczny.
Janusz Jaskulski, kustosz Muzeum Instrumentów Muzycznych w Poznaniu napisał: „Poruszający, wspaniały koncert żywiołowego ZPiT „Wilenka”, uzupełniony niesamowitymi kadrami i filmami w tle. Wyrazy uznania zarówno dla młodych i starszych Artystów, Skrzypka, jak i całej Kadry Zespołu, która od ponad 50 lat tak przykładnie kształci, wychowuje kolejne pokolenia Polaków w duchu poszanowania dziejów, tradycji Przodków, jak i swego patrona Władysława Syrokomli. Nic, jeno podziękować, powinszować… także Towarzystwu Miłośników Wilna i Ziemi Wileńskiej wraz z Patronami, Sponsorami, dzięki którym 30. Kaziuk Wileński w Poznaniu wypadł niezwykle okazale… oraz polecić innym szkołom w kraju i za granicą jako przykład do naśladowania. Tak trzymać!!!”
Czytaj więcej: „Wilenka” na koncercie galowym XXVII Festiwalu Kultury Kresowej w Mrągowie
W przerwie koncertu — prezentacja wystawy z cyklu „Kresy w fotografii Wielkopolan”, związana z romantyzmem i jego twórcami, m.in. Władysławem Syrokomlą cieszyła się zainteresowaniem sporej części uczestników.
Uroczysta Msza św. w poznańskiej Farze
Dzień drugi — niedziela 5 marca — rozpoczął się uroczystą Mszą św. w poznańskiej Farze, koncelebrowaną pod przewodnictwem arcybiskupa Stanisława Gądeckiego Metropolity Poznańskiego, który podczas homilii przypomniał postać św. Kazimierza, jednego z najbardziej popularnych litewskich i polskich świętych, głównego patrona Litwy. Podkreślił, że św. Kazimierz już od najmłodszych lat praktykował modlitwę. Był przekonany, że bez niej nie ma rozwoju życia duchowego i nie można mówić o zbliżaniu się do Boga. Ksiądz Arcybiskup — przywołując słowa św. Jana Pawła II — powiedział, że życie św. Kazimierza uczy też, iż nie istnieje prawdziwa wolność bez prawdy: „Prawda i wolność albo istnieją razem, albo też razem marnie giną”.
Abp Stanisław Gądecki zakończył homilię „Hymnem do św. Kazimierza”
Dostojny patronie Litwy,
Pokrewny z ciała i ducha!
Przygarnij nasze modlitwy,
Niech je Pan niebios wysłucha. […]
Błogosław miast naszych wieże […]
Coś sławił rzewnymi hymny
Świętą Dziewicę Maryją,
Rozgrzej nam wiarą duch zimny.
Wyprawa na Plac Wolności
Oprawę liturgii sprawował „wierny od początku Kaziukowi” Chór Poznańskie Słowiki pod batutą Macieja Wielocha. W ławach poznańskiej fary zasiedli dostojni członkowie „Dynastii Jagiellońskiej” w strojach z epoki. Po zakończeniu Mszy św. królewski orszak jagielloński poprzedzany Swarzędzką Orkiestrą Flażoletową wyruszył uliczkami poznańskiej Starówki na Plac Wolności pozdrawiając po drodze gromadzących się uczestników Jarmarku Kaziukowego. Wszak św. Kazimierz Królewicz wraz z dworem przybył do stolicy Wielkopolski, aby wraz z nimi uczestniczyć w uroczystościach.
Prezentacja licznie przybyłych członków Rodu Jagiellonów
Ze sceny odegrane zostały hymny poznański i wileński, po czym Krzysztof Styszyński i Tadeusz Jeziorowski dokonali prezentacji licznie przybyłych członków Rodu Jagiellonów. Szczególną postacią rodu była królowa Anna Jagiellonka, ostatnia z dynastii, której 500. rocznica urodzin przypada właśnie w tym roku. W roli królowej zaprezentowała się Halina Ratajczak. A prowadzący Krzysztof Styszyński w stylowym kostiumie zaprezentował się jako Paweł Edmund Strzelecki (jeden z patronów roku 2023).
Upamiętnienie 200. rocznicy urodzin Władysława Syrokomli
Do tego zacnego grona został zaproszony Władysław Syrokomla, którego 200. rocznicę urodzin obchodzimy w tym roku. W jego postać wcielił się uczeń wileńskiego gimnazjum Jarosław Petrow, a towarzyszyła mu uczennica Emilia Andrukonytė, w roli Heleny Kirkorowej, ukochanej poety z czasów jego pobytu w Poznaniu. Przypomnieli publiczności najważniejsze daty i wydarzenia z życia poety, wystawienie na scenie poznańskiego teatru dramatu „Chatka w lesie” oraz jego słowa: „Gdybym się nie urodził Litwinem, chciałbym mieszkać w Wielkopolsce!”.
Czytaj więcej: Wileńskie ślady polskich romantyków: Władysław Syrokomla
Podczas zaimprowizowanej przez prowadzącego imprezę Ryszarda Liminowicza konferencji prasowej ich królewskie i książęce mości odpowiadały na pytania zgromadzonych przy scenie poznaniaków.
Tradycyjne przyznanie Nagrody Żurawina
Do wieloletniej tradycji poznańskiego Kaziuka należy przyznawanie Nagrody Żurawina osobie zasłużonej dla polskiej kultury kresowej. W tym roku kapituła w składzie: Grażyna Wrońska Walczak (Radio Poznań), Krzysztof Klupp (kierownik Pracowni-Muzeum J.I. Kraszewskiego Biblioteki Raczyńskich) oraz Ryszard Liminowicz (prezes Towarzystwa Miłośników Wilna i Ziemi Wileńskiej w Poznaniu) przyznała ją Wojciechowi Wietrzyńskiemu, twórcy i kierownikowi Swarzędzkiej Orkiestry Flażoletowej towarzyszącej Kaziukowi od 2002 r. Puchar pełen słodko-kwaśnych żurawin wręczył Grzegorz Ganowicz, przewodniczący Rady Miasta Poznania. Laureata nagrodzono burzliwymi brawami, a na jego cześć wzniesiono toast — kisielkiem żurawinowym.
Koncert, koncert…
Następnie sceną zawładnęli artyści. Licznie zgromadzonym widzom zaprezentowali się: Zespół Pieśni i Tańca „Wilenka”, Zespół Folklorystyczny „Wielkopolanie”, Dziecięcy Zespół Folklorystyczny „Wielkopolanie”, Orkiestra Reprezentacyjna Sił Powietrznych pod dyrekcją mjr. Pawła Joksa.
Jarmark Kaziukowy
Jarmark Kaziukowy nie może się obyć bez kramów oferujących m.in. wyroby rękodzieła ludowego, potrawy i napoje regionalne. Wystawcy zjechali do Grodu Przemysła z całego kraju. Były oczywiście palmy wielkanocne, pisanki, słodycze, chleby i wędliny. Niezmiennie wielkim powodzeniem cieszyły się słynne cepeliny. Przed stoiskiem, gdzie je serwowano ustawiała się długa kolejka amatorów tego wileńskiego przysmaku.
Przez cały czas czynne było stoisko Towarzystwa, na którym można było otrzymać serduszka i karty kaziukowe — tegoroczne, a także wydawane w latach poprzednich — oraz śpiewniki piosenek patriotycznych i biesiadnych.
Marsz, marsz Polonia!
Zwieńczeniem Jarmarku było jak zwykle śpiewanie piosenek biesiadnych i patriotycznych. Prowadzący imprezę Ryszard Liminowicz zaprosił do wspólnego wykonania utworu Marsz Polonia. Tę podniosłą pieśń liczącą 16 zwrotek wykonano w całości. Uczczono w ten sposób przypadającą w tym roku 160. rocznicę Powstania Styczniowego.
Święto kontynuowały prelekcje
Kontynuacją obchodów jubileuszu 30. Kaziuka były prelekcje, które odbyły się podczas marcowych spotkań Towarzystwa w siedzibie Stowarzyszenia Wspólnota Polska.
Pierwszą z nich pt. „Anna Jagiellonka w »Infantce« Józefa Ignacego Kraszewskiego w 500. rocznicę urodzin” wygłosił Krzysztof Klupp, kierownik Pracowni-Muzeum J.I. Kraszewskiego Biblioteki Raczyńskich.
Bohaterem drugiej był Władysław Syrokomla, przedstawiony przez Małgorzatę Jagielską w prelekcji: „»Gdybym nie urodził się Litwinem, chciałbym mieszkać w Wielkopolsce«. W 200. rocznicę urodzin poety okresu romantyzmu”.
Dostojni patroni
30. Kaziuka w Poznaniu objęli patronatem abp Stanisław Gądecki Metropolita Poznański, Michał Zieliński — Wojewoda Wielkopolski, Marek Woźniak — Marszałek Województwa Wielkopolskiego, Jacek Jaśkowiak — Prezydent Miasta Poznania.
Wsparcie finansowe
Samorząd Województwa Wielkopolskiego
Miasto Poznań
Ponadto partnerzy wydarzenia
Fundacja Enea
Region Wielkopolska NSZZ „Solidarność”
Migawki z Kaziuka w Poznaniu uchwyciła Małgorzata Jagielska
Barbara Napieralska, Anna Niedziela