Z tej okazji 22 stycznia br. członkowie Polskiego Uniwersytetu Trzeciego Wieku w Solecznikach wzięli udział w uroczystości, która odbyła się w Ejszyszkach przy pomniku upamiętniającym wydarzenia 1863 roku. Bo właśnie tu, na placu w Ejszyszkach, gromadzili się powstańcy pod dowództwem Ludwika Narbutta, jednego z głównych bohaterów powstania narodowego na Litwie, który swe młode życie poświęcił walce o wolność Ojczyzny.
26 kwietnia słuchacze PUTW wzięli udział w wycieczce szlakiem powstania styczniowego. Tym razem udali się do Dubicz w rejonie orańskim. Zwiedzanie rozpoczęli od przypomnienia życiorysu utalentowanego dowódcy Ludwika Narbutta, który przedstawiła nauczycielka historii Krystyna Krajewska.
Czytaj więcej: Odnowiono pomnik Ludwika Narbutta
Ludwik to jeden z najdzielniejszych żołnierzy powstania styczniowego na ziemi lidzkiej. Człowiek nieskazitelnego serca, wielkiej wiary, szanowany przez swoich żołnierzy i lokalną społeczność. Cechował go ogromny hart ducha o nieugiętej energii i wytrwałości. Odważny, prawy i wielki patriota, bohater obydwu narodów — Rzeczypospolitej i Wielkiego Księstwa Litewskiego. Z większych zwycięskich bitew nad Moskalami Narbutt stoczył dziewięć, z których najbardziej znane są te pod Rudnikami, nad Mereczanką, w Puszczy Grodzieńskiej, pod Dubiczami i pod Kowalkami. Zdradzony pod Dubiczami przez Bazylego Karpowicza, 4 maja 1863 r. w okolicach jeziora Pielasa koło Dubicz, oddział Narbutta został rozbity. Ranny dowódca zbroczony krwią, złożony na mchu leśnym, skonał ze słowami na ustach: „Dulce est pro patria mori” („O jak słodko umierać za Ojczyznę”).
Na grobie Narbutta w Dubiczach uczestnicy wycieczki zapalili znicze i pomodlili się za dusze poległych powstańców. Pomnik wzniesiono w 1933 r. Na pomniku widnieje napis: „1863 za naszą wolność i waszą”, z boku następująca informacja: „Polegli w dn. 4 maja 1863r. w bitwie pod Dubiczami. Pochowani we wspólnej mogile tu spoczywają bohaterscy powstańcy. Narbutt Ludwik naczelny wódz powstania narodowego na Litwie”. Informacja zawiera także spis poległych. Ogółem 12 osób.
Wstąpiliśmy do kościoła Najświętszego Serca Pana Jezusa w Dubiczach, który słynie z cudotwórczej rzeźby Jezusa, sprezentowanego kościołowi przez królową Bonę.
Dalsza trasa prowadziła do Merecza (lit.Merkinė) — miejscowości nad Niemnem. W dawnych czasach miasteczko Merecz znajdowało się na szlaku wiodącym do Wilna. Seniorzy zwiedzili Muzeum Krajoznawcze, w którym znajdują się eksponaty informujące o życiu mieszkańców Merecza i okolic w owych burzliwych czasach XVI–XIX w. Muzeum zajmuje gmach dawnej cerkwi, która została wybudowana w 1888 r. w czasie zaboru carskiego. Rosjanie wybudowali cerkiew na miejscu zburzonego renesansowego ratusza Merecza, który był ozdobą rynku miasta przez ponad 300 lat. Do budowy cerkwi wykorzystano cegły starego ratusza. W muzeum jest popiersie króla Polski i wielkiego księcia litewskiego Władysława IV Wazy.
Słuchacze uniwersytetu odbyli wycieczkę po miasteczku z przewodnikiem, który przywołał dużo ciekawych faktów historycznych dotyczących dziejów tej miejscowości. Zatrzymali się przy domu (zwanym Domem Wazy), w którym żył król Władysław IV Waza. Merecz była przekazana we władanie królewiczowi w 1626 r. Zmarł w 1648 r. Jego serce jest pochowane w podziemiach wileńskiej katedry, zaś ciało spoczywa na Wawelu.
Obok domu odsłonięto pomnik króla Władysława IV Wazy. Warto też pamiętać, że w Mereczu kiedyś spędzał święta Bożego Narodzenia Władysław Jagiełło, który w pierwszej połowie XV w. ufundował istniejący do dziś kościół w stylu gotyckim. Na koszt Władysława IV w 1648 r. kościół przebudowano w stylu renesansowym. Obecnie jest on pod wezwaniem Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny.
Z wieży widokowej, której wysokość sięga 26 m, słuchacze podziwiali krajobrazy rezerwatu nadniemeńskiej krainy. W pobliżu Merecza, na terenie parku narodowego, seniorzy zwiedzili wzniesioną pod szklaną kopułą piramidę, miejsce odwiedzane przez szukających zdrowia oraz tych, których ciekawi niezwykły kształt obiektu, jak również historia jego powstania.
Słuchacze PUTW zwiedzili też wyjątkowe miejsce w regionie Dzukii — Liszkowo. Na stromym brzegu Niemna w Liszkowie wznosi się dominikański zespół kościelno-klasztorny, pochodzący z przełomu XVII/XVIII w. XVIII w. był okresem rozkwitu dominikanów. Wówczas powstał murowany klasztor i kościół. W latach 1990–1997 kościół św. Trójcy odrestaurowano, a w jego podziemiach urządzono muzeum, w którym spoczywają zmumifikowane szczątki dominikanów. Co ciekawe, w kościele zachowały się XIX-wieczne organy, na których grał Konstantinas Čiurlionis, ojciec słynnego kompozytora i malarza Mikalojusa Konstantinasa Čiurlionisa.
Do domu seniorzy wrócili zadowoleni z wycieczki i pełni wrażeń.
W imieniu wszystkich wycieczkowiczów serdecznie dziękuję Samorządowi Rejonu Solecznickiego za pokrycie kosztów wynajmu autokaru.
Czytaj więcej: Hołd PUTW w Solecznikach dla Powstańców Styczniowych
Jadwiga Sinkiewicz
Prezes PUTW w Solecznikach