Według badań, palenie zwykle staje się nawykiem w okresie dojrzewania. Im młodszy wiek początku palenia, tym większe prawdopodobieństwo uzależnienia od nikotyny.
Gražina Belian, pełniąca obowiązki zastępcy dyrektora Departamentu Kontroli Narkotyków, Tytoniu i Alkoholu (NTAKD), opowiedziała o tym, co jest tego przyczyną i dlaczego wszystkie formy palenia są niebezpieczne dla zdrowia.
Palenie zaczyna się w wieku nastoletnim
Według Belian, młodzi ludzie zaczynają palić z ciekawości, chęci eksperymentowania, próbowania nowych rzeczy i dopasowania się do rówieśników.
„Przemysł tytoniowy wydaje miliardy dolarów każdego roku na tworzenie i sprzedaż reklam, które przedstawiają palenie jako zabawne, efektowne i bezpieczne. Mimo że reklama wyrobów tytoniowych jest zakazana na Litwie i w wielu krajach europejskich, palenie tytoniu jest nadal prezentowane w grach wideo, Internecie i telewizji. Duży wpływ mają także filmy pokazujące palących ludzi. Badania pokazują, że młodzi ludzie, którzy widzą palenie w filmach, częściej zaczynają palić” — powiedziała przedstawicielka NTAKD.
Ponadto innowacje, takie jak e-papierosy i palne wyroby tytoniowe, które stały się szybko popularne, stanowią nowe wyzwania dla zdrowia publicznego: „Produkty te przyciągają nowych konsumentów, zwłaszcza młodych, dzięki różnorodnym smakom, charakterystycznym wzorom i funkcjom urządzeń. Producenci reklamują te produkty jako „bezpieczniejszą alternatywę” dla konwencjonalnych wyrobów tytoniowych lub jako narzędzie pomagające ludziom rzucić palenie. Należy jednak pamiętać, że każde palenie jest szkodliwe, a żadne alternatywne produkty dostarczające nikotynę nie zostały uznane za zdrowsze lub skuteczne. Dlatego osoby, które chcą rzucić palenie, powinny zerwać z nałogiem, a nie szukać „zdrowszych alternatyw”.
Objawy przeradzają się w śmiertelne choroby
Oprócz nikotyny, dym tytoniowy zawiera do 400 innych substancji, takich jak smoła czy tlenek węgla, które są niezwykle szkodliwe dla zdrowia.
„Kiedy zaczynasz palić, natychmiast doświadczasz szerokiej gamy skutków ubocznych, takich jak nieprzyjemne objawy zaburzeń układu oddechowego i nerwowego: wysokie ciśnienie krwi, bóle i zawroty głowy, bezsenność, niepokój, drżenie, zmęczenie, podrażnienie jamy ustnej i gardła, ból i ucisk w klatce piersiowej, suchy kaszel, trudności w oddychaniu, objawy przeziębienia, ból mięśni i stawów, problemy trawienne, suchość skóry i wiele innych negatywnych skutków. Palenie osłabia również zmysł węchu i smaku, upośledza słuch i przyspiesza starzenie, takie jak próchnica zębów i żółknięcie skóry” — wymienia Gražina Belian.
Uzależnienie od nikotyny rozwija się szybciej u młodej osoby niż u dorosłego — może to nastąpić w ciągu kilku tygodni, nawet jeśli pali się tylko kilka papierosów dziennie, powiedziała.
„Palenie jest głównym czynnikiem ryzyka wielu chorób płuc, w tym przewlekłej obturacyjnej choroby płuc, astmy oskrzelowej i raka płuc. Ponadto długotrwałe palenie może prowadzić do rozwoju innych nowotworów, takich jak rak krtani, płuc, żołądka lub wątroby” — powiedziała.
„Nikotyna zawarta w dymie papierosowym wpływa na ośrodki oddechowe i sercowe w mózgu, prowadząc do zwiększenia częstości akcji serca i ciśnienia krwi. Palacze są trzykrotnie bardziej narażeni na zawał serca” — dodała przedstawicielka NTAKD.
| Fot. pexels.com
Nie ma „zdrowszych” alternatyw
Niektóre z głównych mitów otaczających palenie e-papierosów są takie, że nie stanowią one zagrożenia dla zdrowia ani nie uzależniają. Przedstawicielka NTAKD zwróciła uwagę, że e-papierosy zwykle zawierają więcej nikotyny w płynie niż w tytoniu do palenia, a ilość zawartej w nich syntetycznej nikotyny często nie jest taka sama jak rzeczywista zawartość nikotyny.
Często uważa się, że palenie zmniejsza stres i sprawia, że ludzie czują się spokojni i zrelaksowani. Jednak w rzeczywistości składniki tytoniu nie relaksują, ale hamują kluczowe obszary ośrodkowego układu nerwowego, a uzależnienie od nikotyny ostatecznie uniemożliwia osobie zrelaksowanie się bez papierosa. „Powstaje błędne koło: pojawienie się stresu i przezwyciężenie stresu staje się zależne od palenia. Ponadto nikotyna ostatecznie blokuje mediatory w komórkach mózgowych i zmniejsza możliwość odczuwania przyjemności” — powiedziała Belian.
Zwróciła uwagę, że nie ma czegoś takiego jak „łatwiejsze” palenie i że każde palenie jest szkodliwe. „Lekkie” papierosy są tak samo niebezpieczne jak każde inne. Palenie „lżejszych” papierosów wiąże się z większą ilością dymu.
„Palenie przerywane jest również szkodliwe — palenie od jednego do czterech papierosów dziennie już naraża na większe ryzyko zachorowania na raka płuc lub choroby serca niż osoba niepaląca” — wyjaśniła zastępca dyrektora NTAKD.
Bierne palenie jest bagatelizowanym zagrożeniem
Oddychanie powietrzem zanieczyszczonym dymem tytoniowym znane jest jako bierne palenie.
Badanie sfinansowane przez Szwedzką Narodową Radę Zdrowia i Opieki Społecznej wykazało, że bierne palenie zabija co roku 603 000 osób niepalących na całym świecie.
W dłuższej perspektywie bierne palenie może zwiększyć ryzyko chorób serca o 25-30 proc., a chorób płuc o 20-30 proc. — powodując raka płuc nawet u osób, które nigdy nie paliły. Zwiększa również ryzyko astmy o 40-60 proc.
Ostre skutki biernego palenia obejmują podrażnienie oczu, kichanie, katar, kaszel, nudności, bóle głowy i inne objawy.
„Najlepszym sposobem na uniknięcie biernego palenia jest całkowite rzucenie nałogu przez osoby palące. Jednak rzucenie palenia może być bardzo trudne i nie każdemu udaje się to za pierwszym razem. Dlatego, aby uniknąć biernego palenia przez innych, ważne jest, aby starać się nie palić w miejscach, w których przebywają ludzie, zwłaszcza dzieci i kobiety w ciąży, nie palić w pojazdach, nie palić w pomieszczeniach, nie palić w kawiarniach” — zaapelowała przedstawicielka departamentu.
Każda próba rzucenia palenia jest krokiem w kierunku osiągnięcia celu. Strona internetowa www.nerukysiu.lt zawiera przydatne informacje i porady w zależności od etapu rzucania palenia — od rozważań, przygotowań, działań, wsparcia, utrwalania nawyków lub nawrotu nałogu.
Więcej informacji na temat palenia, jego szkodliwości dla zdrowia i porad dla osób rzucających palenie można znaleźć na stronie NTAKD www.nerukysiu.lt.
Zam. 2700