Prof. Olivija Dobilienė, kierowniczka Oddziału Choroby Niedokrwiennej Serca w Klinice Kardiologii w Kownie, wyjaśnia, jak kontrolować główne czynniki ryzyka, kiedy zasięgnąć porady u specjalisty i co nowoczesna technologia może dla nas zrobić.
Jakie są główne czynniki ryzyka?
Według prof. Dobilienė, głównymi czynnikami ryzyka chorób sercowo-naczyniowych są wysokie ciśnienie krwi, niezdrowa dieta, wysoki poziom cholesterolu, cukrzyca, zanieczyszczenie powietrza, otyłość, palenie tytoniu, choroby nerek, brak aktywności fizycznej, nadmierne spożycie alkoholu i stres.
„Istnieje szereg czynników ryzyka chorób sercowo-naczyniowych, na które możemy wpływać, takich jak czynniki zachowania: palenie tytoniu, brak aktywności fizycznej, nadmierne spożycie alkoholu, wysokie spożycie soli kuchennej. Istnieją też czynniki metaboliczne: nieuregulowane i zbyt wysokie ciśnienie krwi, wysoki poziom glukozy, otyłość, wysoki poziom »złego« cholesterolu — czyli cholesterolu lipoprotein o niskiej gęstości (LDL) i cukrzyca. Ważne są również czynniki środowiskowe, takie jak zanieczyszczenie powietrza i hałas” — wymienia lekarka.
Zalecenia dotyczące zarządzania ryzykiem
Według prof. Dobilienė większość zgonów z powodu chorób układu krążenia jest spowodowana czynnikami ryzyka, takimi jak wysokie ciśnienie krwi, wysoki poziom cholesterolu, otyłość lub cukrzyca. „Można im zapobiegać lub kontrolować je poprzez zmianę stylu życia, dietę, regularne ćwiczenia, zaprzestanie palenia tytoniu, kontrolowanie ciśnienia krwi, poziomu cholesterolu i cukru we krwi” — mówi medyk.
Zdrowa dieta powinna składać się z różnorodnej, nieprzetworzonej i świeżej żywności, w tym dużej liczby owoców i warzyw, produktów pełnoziarnistych, orzechów i żywności o niskiej zawartości tłuszczów nasyconych, cukru i soli, zauważył profesor. Należy unikać przetworzonej żywności i pić dużo wody.
Zalecana jest również aktywność fizyczna: „Dorośli (18-65 lat) i seniorzy (65 lat i starsi) powinni dążyć do wykonywania co najmniej 150 minut aktywności fizycznej o umiarkowanej intensywności lub co najmniej 75 minut aktywności fizycznej o dużej intensywności tygodniowo. Dzieci i młodzież powinny codziennie wykonywać co najmniej 60 minut umiarkowanej lub intensywnej aktywności fizycznej”.
Dobilienė podkreśliła również, że leki kontrolujące ciśnienie krwi lub obniżające poziom cholesterolu powinny być przyjmowane regularnie, zgodnie z zaleconym schematem leczenia i z jasnym rozumieniem celów.
Natychmiastowe poszukiwanie pomocy jest kluczowe
Ostrzega, że choroby układu krążenia są zróżnicowane, a ich objawy również mogą się różnić. Kiedy dusznica bolesna (zespół spowodowany upośledzonym dostarczaniem składników odżywczych i tlenu do mięśnia sercowego) ma klasyczne objawy, diagnoza jest łatwa.
„Dławica piersiowa charakteryzuje się uciskiem, obrzękiem, tępym bólem za mostkiem lub po lewej stronie klatki piersiowej, który może rozprzestrzeniać się na lewe ramię, bark, szyję. Taki ból, wywołany wysiłkiem fizycznym lub stresem, trwa do 10-15 minut i ustępuje po zaprzestaniu wysiłku. Długotrwały ból z poceniem się, dusznością lub ogólnym osłabieniem może wskazywać na rozwijający się zawał mięśnia sercowego. W takim przypadku należy natychmiast wezwać karetkę pogotowia” — podkreśla prof. Dobilienė, dodając, że po osiągnięciu pewnego wieku należy przeprowadzać regularne badania kontrolne.
Program profilaktyki chorób sercowo-naczyniowych dla mężczyzn i kobiet w wieku od 40 do 60 lat pomaga zidentyfikować osoby o podwyższonym ryzyku chorób sercowo-naczyniowych. Zachęca ich to do wprowadzenia zmian w stylu życia, które mogą prowadzić do leczenia w przypadku wykrycia problemów zdrowotnych: „Profilaktyczne badania przesiewowe są niezbędne dla osób z niekorzystnymi predyspozycjami genetycznymi, takimi jak krewni pierwszego stopnia z historią choroby wieńcowej, zawału mięśnia sercowego lub nagłej śmierci u kobiet poniżej 65. roku życia i mężczyzn poniżej 55. roku życia”.
Innowacyjne technologie ratują sytuację
Dobilienė mówi, że obecnie innowacyjne technologie odgrywają ważną rolę w badaniu i leczeniu układów krążenia. Inteligentne zegarki, telefony i urządzenia rejestrujące elektrokardiogram pomagają w ocenie parametrów sercowo-naczyniowych, takich jak częstość i częstotliwość tętna, zaburzenia rytmu serca, ciśnienie krwi i nasycenie krwi tlenem, powiedziała.
„Pacjenci mogą ocenić swoje tętno podczas uprawiania sportu lub innych aktywności fizycznych, zidentyfikować zaburzenia rytmu serca poprzez rozmowę z lekarzem i zapewnić kontrolę ciśnienia krwi. Mamy nadzieję, że w przyszłości będziemy również w stanie monitorować parametry krwi w ten sposób w celu monitorowania niewydolności serca i oceny ryzyka wystąpienia zawału mięśnia sercowego” — mówi profesor.
Emeryt mieszkający na Żmudzi, Vytas, podzielił się swoimi doświadczeniami zaprzyjaźnienia się z inteligentną technologią: „Moje wnuki podarowały mi smartwatch, abym mógł zawsze kontrolować ciśnienie krwi. Na początku myślałem, że to strata pieniędzy, nie byłem przyzwyczajony do noszenia zegarka przez cały czas”.
Starszy mężczyzna przyznał, że przez długi czas miał problemy z ciśnieniem krwi i musiał często je sprawdzać i zapisywać swoje odczyty na polecenie lekarza. Zegarek, jak powiedział, ułatwił mu to — teraz jest to znacznie szybsze i prostsze.
Zam. 2740