Początek Wielkiego Postu
— We środę popielcową rozpoczyna się Wielki Post. Według starej tradycji właśnie w tym dniu święci się popiół. Popiół ten uzyskuje się ze spalonych, zeszłorocznych palm wielkanocnych. I właśnie tym popiołem ksiądz posypuje głowy wiernych i mówi: „Prochem jesteś i w proch się obrócisz” albo „Nawracajcie się i wierzcie w Ewangelię”. Środa popielcowa to jest początek Wielkiego Postu, kiedy człowiek duchowo przygotowuje się do tego okresu, aby przeżyć ten post z wiarą i z Bogiem — mówi w rozmowie z „Kurierem Wileńskim” ks. Mirosław Grabowski, proboszcz parafii św. Rafała Archanioła w Wilnie.
Środa popielcowa rozpoczyna okres czterdziestodniowego przygotowania do największej chrześcijańskiej uroczystości — świąt Wielkiej Nocy. Wielki Post trwa do początku liturgii Mszy Wieczerzy Pańskiej sprawowanej w Wielki Czwartek.
— Popiół zawsze był i jest symbolem skruchy, pokuty. Bo nawet w Starym Testamencie w kilku miejscach jest wskazane, że wszystko, co jest związane z pokutą, jest związane z popiołem. W środę popielcową wszystkich obowiązuje post ścisły, polegający na powstrzymaniu się od potraw mięsnych oraz na ograniczeniu jedzenia. Tego dnia możemy zjeść trzy posiłki. Dwa posiłki to chleb i woda, a tylko jeden z nich może być do syta, ale bez mięsa — wyjaśnia ks. Mirosław Grabowski.
Czytaj więcej: Wielki Post to czas pokuty i miłosierdzia
Kolor fioletowy w liturgii i postanowienia na post
Od środy popielcowej obowiązuje w liturgii kolor fioletowy, w kościołach rzadziej odzywają się dzwony i organy. Kościół zakazuje w tym czasie hucznych zabaw i nakłada obowiązek postu: we środę popielcową i Wielki Piątek post ścisły, to znaczy trzy posiłki dziennie. Wstrzemięźliwość od potraw mięsnych obowiązuje wszystkich od 14. roku życia, natomiast post ilościowy obowiązuje od 18. do 60. roku życia.
— We środę popielcową każdy chrześcijanin powinien przyjść do kościoła i zrobić sobie jakieś postanowienie. Wielu w czasie postu obiecuje, że nie będzie piło alkoholu, inni obiecują, że nie będą palili papierosów, jeszcze inni, że nie będą przeklinać — to takie najbardziej powszechne wyrzeczenia, ale tych postanowień jest naprawdę bardzo dużo. W czasie Wielkiego Postu najlepiej jest wyrzec się z tego, co najbardziej nam przeszkadza w byciu blisko Boga — podkreśla ks. Mirosław Grabowski.
Znaczenie popiołu
Popiół zawsze był symbolem pokuty, oczyszczenia i tego, że życie na ziemi przemija. Symbolika popiołu często jest cytowana w Biblii. Wspomnijmy na przykład Abrahama, który zwraca się do Boga tymi słowami: „Pozwól, o Panie, że jeszcze ośmielę się mówić do Ciebie, choć jestem pyłem i prochem.” (Księga Rodzaju 18,27) lub Hioba, który mówi: „gwałtownie do błota On mnie wrzucił, podobny jestem do pyłu i piasku.” (Księga Hioba 30,19).
W Piśmie Świętym znajduje się wiele fragmentów, w których popiół jest przedstawiany jako symbol pokuty. Popiół był używany do manifestacji bólu i skruchy. W starożytnej Grecji ludzie posypywali głowy popiołem, aby opłakiwać śmierć ukochanej osoby. Na Bliskim Wschodzie w okresie starożytnym, aby okazać kondolencje lub skruchę, posypywano głowę popiołem, siadało się lub tarzało się w popiele.
Czytaj więcej: Popielcowy Dzień Zakochanych