Z ustaleń raportu wynika, że w litewskich zakładach karnych odnotowano katastrofalny brak kadry, szerzącą się przemoc między więźniami oraz używanie narkotyków w szerokim zakresie.
Konieczne natychmiastowe wprowadzenie zmian
„Tragiczna sytuacja w więzieniach nie ulegnie zmianie, jeżeli natychmiast nie zostaną wprowadzone radykalne zmiany i nadal będzie brakowało pracowników. Zaistniała sytuacja tragicznie wpływa nie tylko na stan fizyczny i psychiczny ludzi pozbawionych wolności, ale także na ogólny stan litewskiego społeczeństwa” — głosi raport.
Zaznacza się w nim, że konieczne są natychmiastowe właściwe działania ukierunkowane na zmniejszenie poziomu używania narkotyków przez więźniów, wyeliminowanie subkultury, która powoduje wzrost zachowań agresywnych. Na skutek szeroko stosowanej przemocy wiele osób w zakładach karnych przebywa w stanie stałego strachu.
Działania i przykład
Na raport komitetu KE zareagowała Litewska Służba Więzienna (LKT).
„Reagując na zamieszczone w raporcie wstępne spostrzeżenia, LKT już podjęła odpowiednie kroki oraz opracowuje nowe działania w celu zmniejszenia poziomu przemocy oraz używania narkotyków w zakładach karnych. Podjęto też odpowiednie kroki, żeby udzielić niezbędną pomoc więźniom, którzy są uzależnieni od różnego rodzaju środków odurzających. Szukamy nowych form pomocy, staramy się, żeby nasze działania były bardziej efektywne i odpowiadały realiom” — poinformowała „Kurier Wileński” Litewska Służba Więzienna.
LKT przytacza konkretny przykład.
„Wdrożony został system szybkiego reagowania na skargi dotyczące okaleczenia osadzonych. Zamierzamy stworzyć nowe przestrzenie, do których zostaną przemieszczeni więźniowie, którzy najczęściej doznają przemocy czy są maltretowani. We współpracy z Prokuraturą Generalną Litwy dążymy, żeby częściej w przypadkach stosowania przemocy w zakładach karnych były wszczynane dochodzenia karne. Tu jednak przeszkodę stanowią niuanse prawne — dochodzenie można wszcząć tylko wtedy, kiedy poszkodowany zgłosi skargę. Często urazy są niezbyt poważne, a osadzeni z powodu nieformalnych, obowiązujących wśród nich zasad, nie chcą złożyć skargi” — czytamy w komunikacie LKT.
„W celu zapobiegania przemytu narkotyków w przesyłkach pocztowych postanowiono jeszcze bardziej zaostrzyć kontrolę korespondencji. Zwiększamy też zakres pomocy lekarskiej dla osadzonych uzależnionych od narkotyków. Udoskonalamy m.in. system programów rehabilitacyjnych” — zapowiada LKT.
Brak pracowników
„W zakładach karnych brakuje personelu więziennego oraz specjalistów różnych dziedzin. Praca tu jest trudna zarówno fizycznie jak i psychicznie. Wymaga bardzo dużej odpowiedzialności, odporności na stres oraz niemałej siły fizycznej” — zaznacza się w komunikacie.
Kolejnym ważnym problemem jest infrastruktura więzienna. Przeważająca większość więzień mieści się w starych budynkach, niespełniających wymogów nowoczesnych zakładów karnych. Większość osadzonych przebywa nie w celach tylko w pomieszczeniach typu bursy. Nieodpowiednia infrastruktura komplikuje pracę personelu więziennego i nie pozwala na zagwarantowanie bezpiecznych warunków. Na modernizację budynków więziennych potrzebne są środki finansowe, których stale brakuje.
Czytaj więcej: Łukiskie więzienie jako centrum reakracyjne już otwarte