„Wydarzenia listopada 1918 r. mogą wydawać się niektórym z nas odległą przeszłością. Świat bez internetu i telefonów komórkowych wydaje się nam obecnie zupełnie obcy, nie mówiąc nawet o świecie bez telewizorów, lodówek czy autostrad. Od czasu wspominanych dziś przez nas wydarzeń minęło 106 lat. Nie mówię o tym jednak, by czynić pamięć o tym epokowym wydarzeniu odległą. Wspominam o tym, by podkreślić jak niezwykłymi zjawiskami są świadomość narodowa i pragnienie wolności, które przetrwały w narodzie polskim 123 lata” — mówił podczas uroczystości chargé d´affaires a.i. RP na Litwie Andrzej Dudziński.
„Niepodległość nie jest nam dana raz na zawsze”
Andrzej Dudziński zaznaczył, że zarówno trudna historia, jak i obecna sytuacja międzynarodowa, przypominają nam jednak, że niepodległość nie jest nam dana raz na zawsze. Za wolność swojego kraju giną dzisiaj Ukraińcy, w dużej mierze właśnie Ci, którzy wychowywali się już w wolnej ojczyźnie. Przypomniał także o ostatnich wydarzeniach w Gruzji i Mołdawii, które pokazują, jak decyzje obywateli i często niewielka nawet różnica głosów, mogą decydować o przyszłości państwa. Podkreślił, że w chwili refleksji warto zastanowić się zarówno nad naszą osobistą rolą w budowie ojczyzny, w znacznie bardziej sprzyjających okolicznościach niż te, jakie miały miejsce 106 lat temu oraz pamiętać o tych, których poświęcenie dało nam tą szansę.
Czytaj więcej: 106. rocznica odzyskania niepodległości. „Polacy pragnęliby, aby kosztowała dwa grosze”
„Polskę i Litwę łączy więcej niż dzieli”
„W tym roku przypada 30. rocznica podpisania Traktatu o przyjaznych stosunkach i dobrosąsiedzkiej współpracy między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Litewską. Zdajemy sobie sprawę, że Polskę i Litwę łączy zdecydowanie więcej niż dzieli. Nie tylko historia, obejmująca wspaniałe dzieje Rzeczypospolitej Obojga Narodów, dwukrotne odzyskiwanie niepodległości po I wojnie światowej i po upadku Związku Sowieckiego, doświadczenie komunizmu i rosyjskiego imperializmu, ale także obecna sytuacja geopolityczna. Oba nasze kraje stały się po upadku sowieckiego imperium pełnoprawnymi członkami zachodniego świata — państwami Unii Europejskiej stanowiącymi zarazem wschodnią flankę NATO, przodującymi we wsparciu dla walczącej Ukrainy, z którą współpracujemy także w ramach wspólnego formatu — Trójkąta Lubelskiego” — podkreślił Andrzej Dudziński.
Czytaj więcej: „Traktat wyjątkowy” – ważna publikacja poświęcona relacjom polsko-litewskim
Osoba, która przez cztery lata dbała o kulturę polską
Podczas uroczystości chargé d´affaires RP podziękował Dorocie Mamaj — dyrektorce Instytutu Polskiego, osobie, która przez minione cztery lata dbała o kulturę polską Wilnie i na Wileńszczyźnie.
„Cóż cztery lata to dużo i mało. Dwa lata pandemii to okres, kiedy kultura została zamknięta w domach. Pracowaliśmy w systemie online. Oglądaliśmy spektakle kupując bilety przez internet. Natomiast dwa lata pozostałe to już była naprawdę intensywna praca. Wszystkim państwu serdecznie dziękuję; starałam się tą swoją pracę wykonać najlepiej, jak tylko potrafię. Wyjeżdżam z Wilna z podniesioną głową. Mam nadzieję, że zostawiam po sobie dobre wspomnienia. Udawało nam się dotrzeć do większych i małych miast na Litwie, kulturę woziliśmy wszędzie. Dla nas Litwa to nie jest tylko Wilno, aczkolwiek wszyscy je kochamy, ale są to również mniejsze miejscowości. Bardzo państwu serdecznie dziękuję, mam nadzieję, że mój następca, który rozpocznie pracę 1 grudnia, będzie kontynuował to, co żeśmy przez cztery lata z moim wspaniałym zespołem w Instytucie Polskim próbowali realizować — powiedziała Dorota Mamaj.
| Fot. Wilnoteka, Waldemar Dowejko
Uroczystość uświetnił koncert
Uroczystość uświetnił koncert „Chwytaj dzień”, podczas którego przeboje Zbigniewa Wodeckiego zaśpiewał Robert Rozmus. Na scenie usłyszeć było można wielkie przeboje z ogromnego i różnorodnego repertuaru Zbigniewa Wodeckiego. Robert Rozmus zaśpiewał doskonale znane wszystkim utwory, jak m.in.: „Izolda”, „Zacznij od Bacha”, „Z tobą chcę oglądać świat”, „Lubię wracać tam, gdzie byłem”, „Chałupy welcome to”, ale także te mniej znane, choć równie piękne, jak np.: „Godność”, „Chwytaj dzień”, „Nauczmy się żyć obok siebie”.
Natomiast Hymny państwowe uroczyście wykonali uczniowie polskiego Gimnazjum im. Longina Komołowskiego w Połukniu.
Czytaj więcej: Gimnazjum im. Longina Komołowskiego w Połukniu na Zgromadzeniu Postępu Edukacji w Pałacu Prezydenckim
Wręczenie odznaczeń
W ramach obchodów 106. rocznicy odzyskania przez Polskę niepodległości, chargé d´affaires a.i. RP na Litwie Andrzej Dudziński wręczył odznaczenia państwowe nadane w dniach 5 marca i 29 kwietnia 2024 r. przez prezydenta RP Andrzeja Dudę obywatelom Litwy zaangażowanym w działalność na rzecz społeczności polskiej na Litwie oraz popularyzującym polską kulturę i tradycje narodowe.
Krzyżem Kawalerskim Orderu Zasługi RP za wybitne zasługi w działalności na rzecz popularyzowania polskiej kultury i zachowania tradycji narodowych odznaczeni zostali:
– Henryk Kasperowicz;
– Stefania Tomaszun.
Złotym Krzyżem Zasługi RP za zasługi w popularyzowaniu polskiej kultury odznaczeni zostali:
– German Komarowski;
– Ali Aleksander Melech (odznaczenie odebrała córka Isena Zakarauskienė);
za zasługi dla społeczności polskiej na Litwie, za rozwijanie polsko-litewskiej współpracy na rzecz zachowania i upamiętniania wspólnego dziedzictwa narodowego odznaczony został:
– ks. Józef Makarczyk.
Srebrnym Krzyżem Zasługi RP za zasługi w rozwijaniu polsko-litewskiej współpracy sportowej odznaczeni zostali:
– Marian Kaczanowski;
– Mirosław Leszczewski.
Brązowym Krzyżem Zasługi RP za zasługi w działalności na rzecz społeczności polskiej na Litwie odznaczeni zostali:
– Hanka Grzybowska;
– Władysława Miksza.
Decyzją Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego Rzeczypospolitej Polskiej Medale „Opiekun Miejsc Pamięci Narodowej” otrzymali:
– Dariusz Lewicki;
– Diana Olejnik;
– Jan Sienkiewicz;
– Michał Treszczyński.