Rok 2020 został ogłoszony przez Sejm Republiki Litewskiej rokiem Gaona Wileńskiego oraz historii Żydów litewskich. W związku z ogłoszonym rokiem, samorząd Wilna zorganizował konkurs na obiekt, który uhonorowałby tych, którzy w czasie okupacji niemieckiej ratowali Żydów przed zagładą.
Czytaj więcej: Żydzi na Litwie: Ponad 600 lat historii
Żydzi częścią litewskiej historii
„Sejm Republiki Litewskiej uznając, że Żydzi są nieodłączną częścią naszego społeczeństwa od XIV wieku, czasów Wielkiego Księstwa Litewskiego, ogłasza rok 2020 rokiem Gaona Wileńskiego oraz historii Żydów litewskich” — czytamy w uchwale sejmowej. Stolica nie pozostała obojętna i postanowiła uczcić współbraci
Aż 14 pomysłów
Samorząd Miasta Wilna ogłosił otwarty międzynarodowy konkurs na projekt obiektu, który uczciłby tych, którzy z narażeniem życia ratowali Żydów przed pewną zagładą podczas okupacji niemieckiej. Do miasta napłynęło 14 projektów.
Uczestnicy konkursu proponują zagospodarowanie przestrzeni publicznej na ulicy Šimaitės, gdzie już teraz jest pomnik upominający Żydów litewskich sfinansowany przez społeczność.
Prace zgłoszone w ramach konkursu oceni międzynarodowa komisja ekspercka: główny architekt miasta Mindaugas Pakalnis (przewodniczący komisji), przewodnicząca społeczności Żydów litewskich Faina Kikliansky, urodzona w Wilnie i pracująca w Paryżu artystka Esther Shalev-Gerz, profesor Katedry Rzeźby w Wileńskiej Akademii Sztuk Petras Mazūras, artysta rzeźbiarz Žilvinas Landzbergas oraz dyrektorka Muzeum Miasta Wilna Rasa Antanavičiūtė.
Nagrody pieniężne
Zwycięzca pierwszego miejsca zawrze umowę z uprawnioną firmą ws. realizacji projektu. Premie zostaną przeznaczone trzem najlepszym projektom. Pierwsze miejsce otrzyma 5 000 euro, drugie 3 000, a trzecie 2 000.
Przewidziana maksymalne wydatki na zagospodarowanie miejsca i realizację projektu to 300 000 euro. W to wliczają się wszystkie wydatki włącznie z uporządkowaniem przestrzeni. 250 tys. euro ma być przeznaczonych na wynagrodzenie dla rzeźbiarza, pozostałe 50 euro na przygotowanie otoczenia dla pomnika oraz dla montażu. Dla tego drugiego zostanie zorganizowany oddzielny przetarg.
Konkurs jest organizowany przez samorząd miasta wraz z Ministerstwem Kultury Republiki Litewskiej. Przy przygotowaniach warunków konkursu pomogło Centrum Badawcze Ruchu Oporu i Ludobójstwa na Mieszkańcach Litwy, Państwowe Muzeum Żydowskie im. Gaona Wileńskiego oraz społeczność Żydów litewskich, społeczność żydowska „Wilno — nasze jeruzalem”, Rząd Republiki Litewskiej, Ministerstwo Spraw Zagranicznych, Litewskie Muzeum Sztuki.
Zasady przetargu przygotowano we współpracy z przedstawicielami wspomnianych organizacji i przedstawicielami Związku Litewskich Architektów oraz Związku Litewskich Artystów.
Czytaj więcej: W Wilnie powstanie nowy most dla pieszych — projekt zopiniowany pozytywnie
Wizualizacje projektów
Zgłoszone projekty doczekały się wizualizacji:
Inf. własne
Na podst.: seimas.lt, vilnius.lt