Wileńskie obchody Międzynarodowego Dnia Tłumacza

Międzynarodowy Dzień Tłumacza jest obchodzony 30 września, w dniu wspomnienia św. Hieronima, tłumacza Biblii, który uważany jest za patrona tej profesji. Z okazji tego święta Instytut Polski w Wilnie zorganizował spotkanie przedstawicieli sztuki tłumaczenia.

W spotkaniu udział wzięli: Ambasador RP Urszula Doroszewska, dyrektorka IP w Wilnie Małgorzata Stefanowicz-Pecela, tłumacze z języka polskiego na język litewski i odwrotnie, miłośnicy oraz propagatorzy kultury polskiej.
,,Święty Hieronim został patronem tłumaczy nieprzypadkowo. Był on doktorem kościoła katolickiego i prawosławnego, przetłumaczył na łacinę z języków greckiego i koptyjskiego najstarszą wersję Pisma Świętego. W taki sposób odegrał ogromną rolę dla całego świata. Międzynarodowy Dzień Tłumacza jest także świętem ambasadorskim, ponieważ dyplomaci również się zajmują tłumaczeniami – tłumaczymy osobliwości i wartości naszego kraju, aby inni mogli jak najlepiej nas zrozumieć” – podkreśliła w przemówieniu ambasador Urszula Doroszewska

Dr Małgorzata Stefanowicz-Pecela podziękowała tłumaczom polsko-litewskim za to, że robią znakomitą robotę na rzecz zbliżenia dwóch narodów. Wspomniała też, że bardzo popularne są tłumaczenia literatury pięknej.
„Przede wszystkim przodują nobliści polscy – Czesław Miłosz, Wisława Szymborska, teraz też Olga Tokarczuk. Bardzo popularny jest również Adam Zagajewski. Coraz więcej powstaje też tłumaczeń prac naukowych. To bardzo nas cieszy, że nie chcemy się ograniczać przekładami na język trzeci, czyli angielski, ale również dążymy do tłumaczeń treści bezpośrednio” – powiedziała dyrektorka IP w Wilnie.
Do zebranych w trybie online dołączyła też przedstawicielka Instytutu Książki Łucja Gawkowska, która opowiedziała o programach kierowanych do tłumaczy o najważniejszych festiwalach literackich w Polsce. Wśród przedstawicieli polskiego środowiska literackiego była m.in. dr Irena Fedorowicz z Centrum Polonistycznego Uniwersytetu Wileńskiego, która od ponad dziesięciu lat zajmuje się tłumaczeniem.

– Nie jestem zawodowym tłumaczem, ale podejmuję się tłumaczenia różnego rodzaju tekstów, głównie z języka litewskiego na polski. Specjalizuję się w tekstach o tematyce historycznej oraz językoznawczej. Czasami jestem konsultantem, gdy chodzi o przekłady polskiej poezji na litewski. Tych przekładów dokonują nasi studenci i absolwenci. Mogę powiedzieć, że jest to zawód trudny – wiedza tłumacza musi być wszechstronna. Tłumacząc z litewskiego na polski spotykamy się z taką trudnością jak składnia. Litewska składnia kompletnie różni się od polskiej – powiedziała ,,Kurierowi Wileńskiemu’’ dr Irena Fedorowicz.
Przekładami zajmuje się również Alicja Dzisiewicz, kustosz Muzeum Adama Mickiewicza, autorka wielu publikacji o tematyce mickiewiczowskiej.

– W roli tłumacza po raz pierwszy wystąpiłam, gdy już pracując w Muzeum Adama Mickiewicza, przełożyłam na język polski książkę pana Rimantasa Šalny, ówczesnego kierownika placówki, ,,Śladami Mickiewicza w Wilnie”. Była to moja pierwsza, poważniejsza praca. Kolejną pracą był, dla odmiany, przekład na język litewski wierszy Dariusza Łukaszewskiego. Teraz pracuję wspólnie z panią profesor Reginą Koženiauskienė nad przekadem fraszek Jana Kochanowskiego na język litewski – zaznaczyła Alicja Dzisiewicz.
Prof. dr hab. w zakresie nauk humanistycznych Regina Koženiauskienė w rozmowie z ,,Kurierem Wileńskim’’ powiedziała, że do podjęcia się takiego wyzwania, jakim jest przekład fraszek Kochanowskiego na język litewski, zainspirowało ją zauroczenie utworami polskiego poety epoki renesansu.
– Pomogło mi też, że podobnie jak Kochanowski studiowałam filologię klasyczną. Znajomość greki i łaciny bardzo mi się przydały, gdy przekładałam fraszki na język litewski. Nie wystarczyła tu wyłącznie znajomość języka polskiego, przecież XVI-wieczna polszczyzna epoki Kochanowskiego różni się od współczesnego języka. Wydany jest nawet 4-tomowy, skierowany do polskiego audytorium, słownik tłumaczący znaczenie słów i zwrotów używanych przez poetę – opowiedziała prof. Regina Koženiauskienė. Przekład 320 fraszek, przy pomocy Alicji Dzisiewicz, zajął jej ponad rok. Publikacja pojawi się, jak tylko wydawca znajdzie pieniądze.
Spotkanie z okazji Międzynarodowego Dnia Tłumacza uświetniła śpiewem Ewa Rawłuszewicz, uczennica 10 klasy Gimnazjum im. Władysława Syrokomli w Wilnie, która, między innymi, zwyciężyła w międzynarodowym konkursie piosenki operowej „American Protégé Vocal Competition 2021”.

Czytaj wiecej: Polacy na Litwie nie boją się szczepień