Jeśli w odniesieniu do Białorusi jako państwa Polacy są raczej zgodni, że jest ono nieprzyjaźnie nastawione wobec Polski, to już w odniesieniu do Białorusinów jako narodu oceny badanych nie są tak jednoznaczne. Co prawda odsetek zwolenników tezy, że Białorusini jako naród są przyjaźnie nastawieni do Polski nie jest obecnie tak wysoki, jak było to w roku 2020, ale przekonanie takie nadal podziela jedna trzecia badanych. Mniej więcej co drugi badany uważa inaczej — że Białorusini są Polsce nieżyczliwi.
Wizerunek Białorusi
Respondenci zapytani o skojarzenia ze słowem „Białoruś” w zdecydowanej większości formułowali wypowiedzi o zabarwieniu negatywnym. Okazuje się, że całkiem sporo Polaków, bo 29 proc. zna osobiście jakiegoś Białorusina bądź Białorusinkę, dodatkowo 9 proc. ma na Białorusi przyjaciół/znajomych.
Nie jest zaskoczeniem, że sprawujący dyktatorską władzę na Białorusi Alaksandr Łukaszenka wyraźnie góruje w rankingu rozpoznawalności, będąc jednocześnie postrzeganym w sposób bardzo krytyczny przez przytłaczającą większość respondentów. Na uwagę zasługuje, że prawie 40 proc. pytanych wie kim są Swiatłana Cichanouska, Andrzej Poczobut czy Andżelika Borys.
Czytaj więcej: Prezentacja książki „Lodołamaczka Swiatłana Cichanouska” w Pałacu Władców
Ocena władz Białorusi i ich polityki
Niemal wszyscy Polacy bardzo krytycznie oceniają Alaksandra Łukaszenkę. Niemal co drugi badany swoją negatywną ocenę tłumaczy brakiem respektowania przez niego wolności i praw obywatelskich, stosowanie terroru i prześladowanie własnego narodu.
Zdaniem większości badanych (87 proc.) władze Białorusi udzielają wsparcia Rosji w wojnie przeciwko Ukrainie. Z kolei w ocenie badanych społeczeństwo białoruskie jest w dużej mierze obojętne i bierne (42 proc.), zaś według 12 proc. respondentów — sprzyja ono Rosji.
Czytaj więcej: Kryzys na granicy z Białorusią głównym tematem polsko-litewskiego Zgromadzenia Parlamentarnego
Relacje polsko-białoruskie
79 proc. badanych zgadza się ze stwierdzeniem, że w interesie Polski jest to, żeby na Białorusi zapanowała wolność i demokracja. Opinie Polaków co do polityki Polski wobec przebywających w tym kraju Białorusinów są podzielone. Zdaniem 43 proc. respondentów Polska powinna udzielać wsparcia tylko tym Białorusinom, którzy przyjechali do Polski w obawie przed prześladowaniami politycznymi. Natomiast 30 proc. badanych jest zdania, że Polska powinna wspierać w równym stopniu wszystkich Białorusinów przebywających w naszym kraju, oferując im na przykład jeszcze bardziej ułatwiony dostęp do rynku pracy.
Na Białorusi mieszka — według oficjalnych danych — prawie 300 tys. osób, które identyfikują się jako Polacy. Zdaniem większości badanych (79 proc.) są to rodacy — tak samo jak z Polacy z kraju.
Śladem Rosji
Można powiedzieć, że Białoruś idzie śladem Rosji także w tym sensie, że wywołuje w polskim myśleniu silny rozdźwięk, jeśli chodzi o postrzeganie państwa (jego władz) i narodu. Przed rokiem 2014, tzn. przed aneksją Krymu, podobnie było w przypadku Rosji i Rosjan — Polacy odróżniali i oddzielnie widzieli system i zwykłych ludzi. Rok 2014 spowodował w tej sprawie przełom — percepcja państwa i narodu zbliżyły się do siebie, lokując się w rejestrach silnie negatywnych.
Sondaż „Polacy o Białorusi i Białorusinach” stanowi kontynuację rozpoczętego w 2022 r. nowego cyklu raportów Centrum Mieroszewskiego, które mają służyć lepszemu zrozumieniu ewolucji wzajemnego postrzegania Polaków i narodów Europy Wschodniej.
Raport jest dostępny tutaj: https://mieroszewski.pl/programy/badania-opinii-publicznej/polacy-o-bialorusi-i-bialorusinach
Inf. własna