Sondaż przeprowadzony na zlecenie resortu rolnictwa wykazał, że rocznie na Litwie wyrzucanych jest prawie 400 tys. ton odpadów spożywczych, z czego jedna szósta powstaje w handlu detalicznym. Handlowcy żywnością twierdzą, że i teraz tysiące ton produktów przeterminowanych lub z uszkodzonymi opakowaniami przekazują organizacjom charytatywnym. Ich zdaniem dostarczanie większej ilości produktów stworzyłoby problemy logistyczne oraz wiązałoby się z dodatkowymi kosztami.
Czytaj więcej: Marnowanie żywności nie ma moralnego ani gospodarczego uzasadnienia
Przykład Francji
Tomas Tomilinas, jeden z inicjatorów zmian, twierdzi, że należy podążać za przykładem Francji. Zdaniem posła, takie zmiany są szczególnie aktualne obecnie, kiedy z powodu stale rosnących cen i inflacji coraz więcej ludzi potrzebuje pomocy żywnościowej. „Na Litwie jest wielu biednych ludzi, którzy potrzebują pomocy” — mówi polityk.
Francuski parlament w 2015 r. przyjął ustawę, która zapobiega marnowaniu żywności w supermarketach. Ustawa zobowiązuje wielkie sieci handlowe do zapobiegania marnowaniu jedzenia i zmusza je do rozdania za darmo niesprzedanych produktów. Korzystają z tego przede wszystkim organizacje charytatywne. Żywność trafia też do farmerów na pasze dla zwierząt lub jako organiczny kompost. Duże sieci mają podpisane specjalne umowy z organizacjami charytatywnymi, które biorą u nich żywność.
Cele charytatywne
Handlowcy twierdzą, że niesprzedaną żywność już od kilku lat przekazują organizacji charytatywnej „Maisto bankas” („Bank Żywności”), schroniskom dla zwierząt i rolnikom.
W tym roku sieć handlowa Maxima przekazała organizacji „Maisto Bankas” artykuły spożywcze na kwotę 0,7 mln euro. W ubiegłym roku Lidl Lietuva przekazał 490 t żywności o wartości 0,73 mln euro, sieć handlowa Iki co roku rozdaje żywności na prawie 6 mln euro. „Ponadto, aby niesprzedana żywność nie trafiała na wysypiska śmieci, produkty nienadające się już do spożycia przekazujemy firmie Horeca sprendimai, która zamienia je w biomasę, a następnie w biogaz” — informuje Ernesta Dapkienė, rzeczniczka prasowa Maximy.
Czytaj więcej: Propozycja sprzedaży żywności dobrej nawet po upływie daty ważności
Globalnie marnuje się ok. 30 proc. żywności
Marnowanie żywności to głównie problem krajów wysokorozwiniętych. Jak podaje Organizacja Narodów Zjednoczonych każdego roku około 1/3 całej wyprodukowanej żywności — czyli 1,3 mld t pożywienia o wartości około 1 bln dolarów — marnuje się w domach lub sklepach albo psuje się z powodu złego transportu. Każdego roku w Unii Europejskiej marnuje się 90 mln t żywności, czyli 180 kg na każdego mieszkańca.
— „Maisto Bankas” od wielu lat jest zaangażowany w walkę z marnotrawstwem. Nasi wolontariusze i partnerzy codziennie udają się do ponad 500 sklepów na terenie całego kraju, gdzie odbierają niesprzedane, ale nadające się do spożycia produkty. Pozostała część nadającej się do spożycia żywności przekazywana jest bezpośrednio do naszych punktów albo stołówek charytatywnych — mówi „Kurierowi Wileńskiemu” Miglė Petronytė, kierowniczka działu komunikacji.
Z inicjatywy Banku Żywności powstał w Wilnie pierwszy na Litwie sklep, w którym można bezpłatnie odebrać żywność. Odbiór produktów ze sklepu jest możliwy na podstawie informacji wystawianych przez pracowników socjalnych.