W czwartek Minister Spraw Zagranicznych Polski Radosław Sikorski zaprezentował Raport o sytuacji Polonii i Polaków za granicą. W obejmującym 466 stron dokumencie kilkunastostronicowy rozdział poświęcony jest sytuacji Polaków na Litwie.
Jak informuje polskie MSZ, Raport o sytuacji Polonii i Polaków za granicą został opracowany przez Departament Współpracy z Polonią i stanowi pierwszą próbę przedstawienia w sposób kompleksowy polskiej diaspory w końcu pierwszej dekady XXI wieku. Intencją opracowania jest dostarczenie wieloaspektowej wiedzy o Polonii i Polakach na świecie.
Na potrzeby Raportu zespół redakcyjny dokonał wyboru 30 państw, w których społeczności polskie są najliczniejsze, jak również w sposób istotny wpływają na politykę Rzeczypospolitej Polskiej lub państwa zamieszkania. Liczące się zbiorowości Polaków i osób o polskim rodowodzie obecne są w większości państw Europy, w Stanach Zjednoczonych i Kanadzie oraz w Ameryce Południowej, w tym szczególnie w Argentynie i Brazylii, a także w Republice Południowej Afryki i Australii.
Po raz pierwszy w jednej publikacji zestawiono opinie i analizy pochodzące nie tylko z polskich placówek dyplomatyczno-konsularnych oraz innych instytucji państwowych, zajmujących się tą problematyką na czele z Senatem i kilkunastoma resortami rządowymi, ale także organizacji pozarządowych. Opracowanie zostało uzupełnione sprawozdaniami trzech najważniejszych organizacji działających na rzecz Polonii i Polaków za granicą — Stowarzyszenia „Wspólnota Polska”, Fundacji „Pomoc Polakom na Wschodzie” oraz Fundacji „Semper Polonia”.
Jak napisał we wstępie do raportu Minister SZ Radosław Sikorski: „Skomplikowane dzieje Polski, a zwłaszcza dramatyczny splot wydarzeń, jakie miały miejsce w ubiegłym stuleciu, sprawiły, że miliony naszych Rodaków znalazły się — często wbrew swej woli — poza obecnymi granicami kraju. W ciągu dwudziestu lat wolnej Rzeczypospolitej Ministerstwo Spraw Zagranicznych, Senat RP, a także inne podmioty krajowe uczyniły bardzo wiele, aby wspomagać rozproszonych po świecie Polaków. Pomoc ta przybierała różne formy, od działań bardzo konkretnych, w postaci wsparcia finansowego, poprzez stawianie postulatów dotyczących respektowania praw mniejszości polskich w krajach ich zamieszkania — do gestów symbolicznych, choć ważnych zarówno dla Polaków w Kraju, jak i na obczyźnie”.
Raport szczegółowo przedstawia sytuację Polaków na Litwie. Ważną część opisu sytuacji mniejszości polskiej na Litwie stanowi rozdział „Główne problemy, w tym ewentualne przejawy przemocy wobec Polaków”, w którym mówi się, między innymi, o zwrocie ziemi, utrzymanie stanu posiadania oświaty polskiej, pisowni imion i nazwisk, dwujęzycznej pisowni nazw ulic, progu wyborczym. Analizując politykę władz litewskich w stosunku do mniejszości polskiej, w Raporcie podkreśla się, że „politykę władz niepodległej Litwy w ostatnich latach trudno jest uznać za otwartą na problemy mniejszości narodowych. Przez cały ten czas, z różną intensywnością, ale konsekwentnie, realizowana była polityka tzw. integracji mniejszości z litewskim społeczeństwem, co faktycznie oznaczało przymusową ich asymilację”.
Jak mówi się w tym oficjalnym dokumencie polskiego MSZ — „W przypadku wielu zagadnień, stanowiących od lat nierozwiązane problemy polskiej społeczności, władze litewskie stosują wypróbowaną zasadę przeciągania w czasie podejmowania ostatecznych, pozytywnych dla Polaków, decyzji. W relacjach oficjalnych niezmiennie deklarują dobrą wolę, niestety, niepopartą odpowiednimi działaniami”.
Specjalny rozdział Raportu jest poświęcony obrazowi Polski i Polaków na Litwie. „Ogół mediów litewskich często w ogóle nie podejmuje tematu polskiej mniejszości, przez co można odnieść wrażenie, że jej aktywność jest zdecydowanie mniejsza, niż ma to miejsce w rzeczywistości. Jeśli natomiast tematyka polska pojawia się w mediach, to zwykle w negatywnym kontekście. Antypolskie publikacje pojawiają się na portalach internetowych, takich jak Delfi czy Balsas” — wylicza raport MSZ RP.
Z kolei, jak czytamy w Raporcie — „Sposób przedstawiania wizerunku Polski w podręcznikach litewskich z roku na rok jest coraz bardziej rzetelny i korzystny”.
Z treścią całego referatu Raportu o sytuacji Polonii i Polaków za granicą można zapoznać się na stronie internetowej ministerstwa Spraw Zagranicznych Polski http://www.msz.gov.pl/Polonia,32060.html.
R. M.