Jest takie przysłowie rosyjskie: „Od sumy da ot tiurmy ne otriekajsia”, czyli „Nie zarzekaj się od torby żebraka ani więzienia”. Brzmi makabrycznie, ale, niestety, pasuje do naszych finansowo niepewnych czasów, kiedy można trafić na czarną listę dłużników. Z kolei w sytuacji niewydolności finansowej nie trzeba kierować się innym przysłowiem, tym razem żydowskim: „Jest, jak jest”.
Tymczasem litewskie przysłowie… Nie, nie przysłowie, a prawnicy ministerstwa sprawiedliwości radzą nie poddawać się i prawnymi sposobami szukać sposobów na opuszczenie czarnej listy dłużników. Ministerstwo Sprawiedliwości RL w przesłanym nam komunikacie radzi, że najlepszym sposobem na uniknięcie niepotrzebnego stresu i dodatkowych kosztów jest stosowne wywiązywanie się ze swoich zobowiązań.
Czytaj więcej: Wyimaginowane długi
Logiczne aż do bólu…
Ale co robić, kiedy zdarzają się nieprzewidziane okoliczności, takie jak spadek dochodów, choroba, bezrobocie, a wykonanie swoich zobowiązań staje się trudne do spełnienia? „Jeżeli napotykane są trudności z terminowym regulowaniem należności za usługi, bardzo ważne jest, aby przejrzeć zapisy zawarte w umowie w takich przypadkach i wykorzystać wszelkie możliwości negocjowania bezpośrednio z wierzycielami — dostawcami usług, z tytułu których powstało zadłużenie, na przykład odroczyć lub zorganizować płatności na dłuższy okres” — radzi się w komunikacie.
Co ważne, inicjatorem takich układów musi być sam dłużnik — obowiązek kontaktu z wierzycielem, a potem z windykatorem, spada na niego.
Nowa umowa
Jeśli wierzyciel działa w dobrej wierze, można zawrzeć odrębną umowę dotyczącą warunków spłaty zadłużenia: uregulowanie płatności lub przesunięcie terminu płatności. W ten sposób unika się ewentualnego sporu prawnego lub przymusowej windykacji. Jeśli są trudności z terminowym uregulowaniem swoich należności za usługi, bardzo ważne jest, aby przejrzeć zapisy zawarte w umowie i wykorzystać wszelkie możliwości negocjowania bezpośrednio z wierzycielami — odroczyć lub zastosować płatność ratami.
„Wybijanie długów”
Należy zaznaczyć, że wierzyciele często korzystają z przeniesienia długu swego klienta na nowych wierzycieli, najczęściej na firmy windykatorskie zarządzające odzyskiwaniem długów. Najważniejszą rzeczą, o której należy wiedzieć, jest to, że dłużnik musi pokryć koszty windykacji tylko wtedy, gdy jest orzeczenie sądu, a windykację prowadzi komornik. Jeśli chodzi o przypadki, w których wierzyciel przekazuje zarządzanie długiem odpowiedniej spółce, dłużnicy powinni wiedzieć, że nie muszą ponosić dodatkowych kosztów w związku z działalnością takiej spółki.
Są to koszty operacyjne firmy zarządzającej długiem, które przejmuje z własnej woli i na własne ryzyko. Z kolei, jeśli chodzi o przypadek, w którym wierzyciel wniósł apelację do sądu, dłużnik nadal ma możliwość zawarcia ugody z wierzycielem, unikając kosztów egzekucyjnych, które powstałyby w przypadku przekazania orzeczenia sądowego komornikowi.
Koszty rosną…
Im dłużej trwa windykacja, tym bardziej rosną koszty egzekucji, dlatego nawet wtedy, gdy ten proces prowadzi komornik, dłużnik powinien być aktywny, współpracować z nim i starać się jak najszybciej spłacić dług, a także poinformować o swojej sytuacji finansowej i dochodach.
Nawet w przypadkach, w których zapadło już orzeczenie sądu o zasądzeniu długu, istnieje możliwość zarządzenia wykonania orzeczenia sądu lub odroczenia jego wykonania. Przy windykacji należności komornik może zastosować środki przymusu, np. zajęcie rachunków bankowych, przymusowe potrącenie z nich środków.
Kwota nieściągalna!
Podczas pobierania środków na rachunek bankowy pożyczkobiorcy ustalana jest kwota nieściągalna, która jest niezbędna do utrzymania danej osoby. Gdy dana osoba nie otrzymuje żadnego dochodu, nieściągalna kwota odpowiada kwocie minimalnych potrzeb konsumpcyjnych (MVPD) to 267 euro w 2022 r. W przypadkach, gdy dłużnik otrzymuje wynagrodzenie, fundusze socjalne (zasiłki) — kwota nieściągalna może być wyższa.
Są też środki, których wierzyciel nie może pozyskać od dłużnika, np. zasiłki macierzyńskie, ojcowskie, wychowawcze, zasiłki na dzieci. Dlatego bardzo ważne jest poinformowanie komornika o pochodzeniu środków na rachunku bankowym, aby ten mógł ustalić odpowiednią nieściągalną kwotę.
Jeśli jednak zostaną obciążone środki, których nie można skierować do windykacji, osoba musi w ciągu 14 dni od dnia przymusowego obciążenia rachunku złożyć komornikowi dokumenty potwierdzające ten fakt. Następnie są zwracane pożyczkobiorcy nie później niż w ciągu 5 dni roboczych. Jeśli dokumenty nie zostaną złożone w wyznaczonym terminie, zajęte środki są wypłacane windykatorom.
| Fot. Teismai.lt
Prawo do odwołania
Dłużnik ma prawo nie zgodzić się z czynnościami komornika i odwołać się od nich. Zażalenie wnosi się do komornika prowadzącego sprawę egzekucyjną nie później niż w ciągu 20 dni od dnia, w którym osoba składająca zażalenie dowiedziała się lub powinna była się dowiedzieć o wykonaniu reklamowanej czynności, nie później jednak niż w terminie 90 dni od dnia wykonania reklamowanej czynności. Komornik musi rozpatrzyć tę skargę w ciągu 5 dni roboczych. W przypadku odmowy zadośćuczynienia skargi, zostaje ona przekazana do rozpatrzenia przez sąd.
Jeżeli komornik, odmawiając zaspokojenia zażalenia, nie przekaże go sądowi lub nie udzieli odpowiedzi w ciągu 5 dni roboczych, osoba nabywa prawo zwrócenia się do sądu rejonowego, na terenie którego znajduje się urząd komornika.
Informacje o tym, czy windykacja prowadzona jest przez komorników, można znaleźć, logując się do systemu informacyjnego komorników pod adresem: antstoliai.lt (można zalogować się za pomocą podpisu elektronicznego, podpisu mobilnego lub po potwierdzeniu tożsamości za pomocą bankowości elektronicznej).
Kolejnym istotnym aspektem tego tematu jest przekazywanie danych osobowych pożyczkobiorcy podmiotom trzecim. Dane osobowe dłużników muszą być przetwarzane zgodnie z zasadami dotyczącymi przetwarzania danych osobowych określonymi w art. 5 ogólnego rozporządzenia o ochronie danych. Szczegółowe zalecenia w tej sprawie przedstawiła Państwowa Inspekcja Ochrony Danych RL.
Czytaj więcej: Czy podczas przyjęcia spadku dziedziczone są również długi spadkodawcy?
Ważna informacja
Ministerstwo Sprawiedliwości RL przypomina, że dłużnicy, którzy mają trudności z należytym wywiązywaniem się ze swoich zobowiązań, mogą zwrócić się o pomoc do profesjonalnych prawników, którzy pomogą we właściwej ocenie sytuacji i przedstawią zalecenia dotyczące możliwych sposobów rozwiązania problemów.
Bezpłatną podstawową pomoc prawną i konsultacje można uzyskać w systemie pomocy prawnej i mediacji na: teisis.lt, a w sprawie gwarantowanej przez państwo pomocy prawnej można skontaktować się z państwową służbą pomocy prawnej: vgtpt.lrv.