Muzeum Okręgowe w Suwałkach, we współpracy z Dyrekcją Trockiego Historycznego Parku Narodowego na Litwie, przygotowało wystawę prezentującą twórczość malarzy miasta i regionu związanych z Wilnem. Pokazywani są przede wszystkim twórcy z okresu międzywojennego (1918-1939), kiedy to Wilno przeżywało swój artystyczny renesans.
Był to czas zarówno pomyślny dla adeptów sztuki z Suwalszczyzny, jak i dla środowiska artystycznego Wilna. Marian Kulesza, Adam Międzybłocki, Jakub Goldblatt, Rachela Mariampolska, Witold Kairiūkštis, Czesław Wierusz-Kowalski — to tylko kilka, dobrze znanych, nazwisk twórców, którzy zapisali się w polskiej i litewskiej historii sztuki. Zależy nam na pokazaniu siły i wartości środowiska artystycznego, które nie zapisało się w pamięci kulturowej z godną swej roli siłą.
Obrazy pochodzą przede wszystkim ze zbiorów własnych suwalskiego muzeum. Ekspozycję uzupełniają dzieła wypożyczone, dzięki życzliwej współpracy, z Litewskiego Muzeum Sztuki w Wilnie, Muzeum Podlaskiego w Białymstoku oraz kolekcji prywatnych. Na wystawie pokazujemy prace twórców, w różny sposób związanych z Wilnem, którzy studiowali na Wydziale Sztuk Pięknych USB.
Są to: Witold Kairiūkštis (1890 Sejny-1961 Wilno), Eugeniusz Kazimirowski (1873 Wygnanka-1939 Białystok), Marian Kulesza (1878 Suwałki-1943 Wilno), Adam Międzybłocki (1885 Gryszkańce koło Sejn-1956 Gdańsk), Czesław Wierusz-Kowalski (1882 Monachium-1984 Warszawa), Joanna Wiwerusz-Kowalska (1930 Wilno-2005 Paryż), Witold Urbanowicz (1911 Suwałki-1994 Tauroszyszki), Andrzej Strumiłło (1927 Wilno-2020 Suwałki).
Czytaj więcej: Wędrówki ulicami wileńskimi: Gdzie sady Strumiłły?
Ponieważ prace wielu z interesujących nas artystów nie zachowały się lub zachowały się w niewielkiej ilości, a część z nich nie jest dostępna, wystawę wzbogacamy archiwaliami. Zabieg ten pomoże zaprezentować pełniej mniej znanych, niepamiętanych twórców, których trudne losy przerwała lub złamała II wojna światowa.
Na wystawie, obok obrazów, grafik i rysunków, pokazane są kopie archiwaliów z Archiwum Narodowego w Wilnie i Biblioteki Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu, dotyczące życia i twórczości prezentowanych na niej twórców oraz tych artystów, o których nasza wiedza i pamięć ogranicza się do przechowywanych w archiwach i bibliotekach dokumentów przeszłości. Należą do nich: Jakub Goldblatt (1860 Suwałki-1929 Nowy Jork/Wilno?), Rachela Mariampolska (1911 Suwałki-po 1941 Wilno), Marian Meszczyński (1910 Podwigry-po 1970?).
Pokaz ukazuje nie tylko różnorodność powstającego w Wilnie malarstwa, ale także podkreśla wspólnotę dwóch ośrodków: Wilna jako centrum kultury i Suwałk oraz Suwalszczyzny jako miejsca symbolicznych narodzin artystów tę kulturę i sztukę tworzących.
Do 31 października 2023 r. ekspozycja jest pokazywana w pałacu byłej ordynacji Tyszkiewiczów w Zatroczu (ul. Užtrakio 17, Troki). Pałac należy do Dyrekcji Trockiego Historycznego Parku Narodowego, z którym Muzeum Okręgowe w Suwałkach współpracuje od wielu już lat.
Czytaj więcej: Festiwal „Chopin en Vacances 2021” na Litwie — w Zatroczu i Bystrampolu
Kolejnym miejscem ekspozycji od 15 listopada 2023 r. do 14 stycznia 2024 r. będzie siedziba Muzeum Okręgowego w Suwałkach. Tutaj będziemy chcieli wystawę wzbogacić o dzieła, które znajdują się w zbiorach innych placówek w Polsce, m.in. w Bibliotece Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu, Muzeum Sztuki w Łodzi, Muzeum Okręgowego w Toruniu, Muzeum Podlaskiego w Białymstoku oraz Muzeum Narodowego w Warszawie.
Organizatorzy