30 stycznia, rząd nie poparł projektu zastosowania ulgowej stawki VAT (PVM), 9 proc., na towary spożywcze.
Jesienią 2018 roku poprawkę do ustawy o podatku od wartości dodanej zarejestrowało w sejmie 4 posłów z ramienia Socjaldemokratycznej Partii Pracy (LSDD). Byli to Gediminas Kirkilas, Andrius Palionis, Rimantė Šalaševičiūtė i Petras Čimbaras. Parlamentarzyści przedstawili projekt zmniejszenia stawki VAT z obecnych 21 proc. do ulgowych 9 proc. – na owoce, jagody i warzywa z upraw litewskich rolników. Zdaniem Gediminasa Kirkilasa, miało to sprzyjać rozwojowi krajowej produkcji rolnej oraz spowodować spadek cen w sklepach.
– Ludzie nie musieliby jeździć po żywność do Polski czy na Łotwę. W ubiegłym roku mieszkańcy Litwy wydali w centrach handlowych w Polsce 304 mln euro – zaznaczył Kirkilas.
Minister finansów, Vilius Šapoka, jest przeciwnego zdania. „Ulgowa stawka nie wpłynie na spadek cen towarów spożywczych, zaś straty w budżecie państwa będą namacalne. Szacuje się, że rocznie do budżetu wpłynęłoby około 337 mln euro mniej. Żeby zrekompensować te straty, konsumpcja żywności w kraju musiałaby wzrosnąć dwukrotnie, a jest to mało wiarygodne” – napisano w komunikacie ministerstwa finansów.
Tymczasem ministerstwo rolnictwa wystąpiło z propozycją rozpatrzenia możliwości zastosowania od 2020 roku 9 proc. taryfy ulgowej dla następujących towarów: pieczywa, mąki pszennej, ziemniaków, marchwi, kapusty, buraków, cebuli, czosnku, pomidorów, ogórków, mleka, kefiru, śmietany, twarogu, masła, świeżej wieprzowiny, jajek oraz jabłek.
Zdaniem szefa resortu, Giedriusa Surplysa, gdy podstawowe towary zostaną objęte ulgową taryfą PVM, cena na nie spadnie o 5-8 proc. Wówczas zwiększy się konsumpcja tych, rzeczywiście niezbędnych, towarów oraz zmniejszy się ich import. Więcej środków można będzie inwestować w ich produkcję, a tym samym wzrośnie konkurencja na rynku wewnętrznym Unii Europejskiej. Ulgową taryfę resort proponuje zastosować także wobec produktów ekologicznych, co zdaniem ekspertów przyczyni się do większego spożywania produktów wytwarzanych metodami naturalnymi.
Podstawowa stawka podatku VAT na Litwie wynosi 21 proc. Wobec niektórych towarów i usług obowiązują ulgowe stawki w wysokości 5 oraz 9 proc. Ta ostatnia stawka dotyczy przewozu pasażerów, prasy, druku książek, hoteli, ogrzewania centralnego. Leki i materiały medyczne są objęte 5 proc. VAT.
Ulgowe stawki na podstawowe produkty spożywcze stosuje sporo państw Unii Europejskiej, m.in. Polska (5 proc.) Niemcy (7 proc.), Hiszpania (4 proc.), Portugalia (6 proc.), Włochy (4 proc.), Francja (5,5 proc.), Belgia (6 proc.), Holandia (6 proc.), Irlandia (4,8 proc.), Austria (10 proc.), Czechy (15 proc.). W niektórych krajach stosowana jest również tzw. zerowa stawka VAT. Na przykład w Chorwacji dotyczy ona podstawowych produktów spożywczych, zaś w Wielkiej Brytanii stawka 0 proc. m. in. dotyczy większości produktów żywnościowych, ubrań i obuwia dziecięcego, usług druku i publikacji, produktów dla niepełnosprawnych.
