| Fot. Marian Paluszkiewicz
Światowy Dzień Meteorologii to święto obchodzone corocznie 23 marca. Ta data upamiętnia wejście w życie konwencji o utworzeniu Światowej Organizacji Meteorologicznej w 1950 roku. Celem tej instytucji jest zapewnienie każdemu państwu, niezależnie od jego rozwoju gospodarczego, dostępu do prognozy pogody oraz informacji dostosowanych do podstawowych potrzeb kraju.
Na Litwie pierwsze badania meteorologiczne zostały dokonane w 1770 r. w Obserwatorium Astronomicznym Uniwersytetu Wileńskiego. Sieć pierwszych stacji meteorologicznych została uruchomiona w latach 1869-1897. W 1921 r. powstała Centralna Stacja Meteorologiczna.
– Każdego roku obchodom tego święta towarzyszy określony temat, np. susza czy zmiany klimatyczne. W tym roku uwagę zwraca się na zaburzenie równowagi ekologicznej mórz i oceanów, na ich zagrażający stan. Ważnym problemem jest spadek zasobów wodnych, a co za tym idzie–katastroficzny brak wody pitnej na kuli ziemskiej – mówi w rozmowie z „Kurierem Wileńskim” Viktorija Čeglienė, kierowniczka działu obserwacji meteorologicznych Litewskiej Służby Hydrometeorologicznej (LHMT) przy Ministerstwie Ochrony Środowiska.
Rozmówczyni zwraca uwagę, że meteorologia większości kojarzy się przede wszystkim z prognozą pogody.
– Nasi specjaliści zajmują się obserwacją i badaniem zjawisk fizycznych i procesów zachodzących w atmosferze. Bada się, jak te procesy wpływają na przebieg procesów atmosferycznych i stan pogody na danym obszarze. Prognozowaniem zaś pogody zajmuje się osobny dział meteorologii – synoptyka. To właśnie zadaniem synoptyków jest przygotowanie i dostarczanie dla społeczeństwa możliwie dokładnych i wiarygodnych prognoz pogody. Chodzi nie tylko o to, jaka będzie temperatura i czy spadnie deszcz w najbliższym czasie. Zebrane przez synoptyków informacje o zmianach atmosferycznych są niezwykle potrzebne dla bezpieczeństwa komunikacji lądowej czy morskiej. Takie zjawisko atmosferyczne jak np. mgła decyduje, czy samolot może bezpiecznie wylądować, jest to ważne przy wyborze tras statków. Prognozy pogody są też bardzo istotne dla rolnictwa, gospodarki, przy organizowaniu imprez czy wydarzeń sportowych – tłumaczy Viktorija Čeglienė.
Czytaj więcej: Spokojne życie wśród lawendowych pól
Zanacza, że chociaż analizowanie zmian atmosferycznych i przewidywanie pogody odbywa się automatycznie, przy zastosowaniu najnowszych komputerów, długoterminowe prognozy pogody sprawdzają się w 50 proc.
– Zawsze zaznaczamy, że długoterminowe prognozy, to są prognozy eksperymentalne, które wcale niekoniecznie muszą się sprawdzić. Dzieje się tak z powodu błyskawicznie zachodzących zmian w atmosferze. Takie zmiany powoduje także globalna zmiana klimatu, wzrost emisji gazów cieplarnianych. W marcu żaden meteorolog nie powie dokładnie, jaki będzie czerwiec – dodaje specjalistka.
Zauważa, że meteorolodzy, w tym synoptycy, pracują 24 godziny na dobę.
– Zajmują się całodobowo obserwacją zjawisk atmosferycznych, które stale się zmieniają. Ważne jest w czas zauważyć takie zjawiska, które mogą mieć bezpośredni wpływ na nasze życie, takie jak np. obfite opady śniegu, podobne do tych, które były tej zimy. Analizując zebrane oraz podane przez meteorologów informacje, odpowiednio planują swe działania służby komunalne, sektor energetyczny itd. Wiadomo przecież, że opady mokrego śniegu najprawdopodobniej spowodują problemy z przejezdnością czy brak prądu. Bardzo też jest ważne, aby możliwie najwcześniej przewidzieć suszę. Jest to szczególnie aktualne dla sektora rolnictwa – kontynuuje meteorolog.
W Litewskiej Służbie Hydrometeorologicznej pracują też klimatolodzy. Klimatologia to kolejny kierunek w meteorologii.
– To specjaliści, którzy badają zmiany klimatyczne występujące w określonym miejscu na kuli ziemskiej. Zajmują się m.in. wpływem czynników geograficznych na przebieg tych procesów, opisywaniem i klasyfikacją klimatów oraz zmianami klimatycznymi w dziejach Ziemi – opowiada Viktorija Čeglienė.
Przyszłych specjalistów do pracy w dziedzinie hydrometeorologii kształci Katedra Klimatologii i Hydrologii na Uniwersytecie Wileńskim.
Czytaj więcej: Wreszcie prace wiosenne!
