W 2021 r. Muzeum Adama Mickiewicza obchodzi 110. rocznicę powstania. Za datę założenia placówki uważany jest 23 września 1911 r. Właśnie wtedy pojawiła się pierwsza wzmianka o jego założycielu — wileński „Tygodnik Ilustrowany” opublikował artykuł, w którym przedstawił Jana Konrada Obsta, śpiewaka operowego, dziennikarza, redaktora pisma „Kwartalnik Litewski”.
| Fot. Marian Paluszkiewicz
Placówka mieści się przy ul. Bernardyńskiej w kamienicy pod nr 11. Tu wieszcz mieszkał od Wielkanocy do czerwca 1822 r., gdy przygotowywał do druku poemat „Grażyna”. Z okazji rocznicy założenia muzeum organizuje szereg wydarzeń nawiązujących do tej daty. Ostatnio ekspozycja wzbogaciła się też o nowe eksponaty. O tym, w jaki sposób cenne pamiątki trafiły do zbiorów placówki, opowiada Leokadia Aszkiełowicz, kustosz Muzeum Adama Mickiewicza.
W ekspozycji muzealnej można obejrzeć nowe eksponaty. Czy zostaną już na stałe w zbiorach?
| Fot. Marian Paluszkiewicz
Są to eksponaty, które będą eksponowane w muzeum na stałe oraz eksponaty tymczasowo wypożyczone. Jest to popiersie poety z terakoty wykonane przez nieznanego autora, rzeźba przedstawiająca siedzącego Mickiewicza z piórem w jednym, a z książką w drugim ręku, autorem której jest Erikas Varnas, dwa świeczniki — skrzydlate boginki z brązu, obraz „Warcaby” autorstwa Jadwigi Rozdziałowskiej, przedstawiający Adama i Marylę. Są zdjęcia Jana Bułhaka, na którym fotograf uwiecznił widok rodzinnych stron poety oraz Wilno i Kowno, trzy księgi pamiątkowe z wpisami odwiedzających muzeum (najstarsza pochodzi z 1955 roku) i wiele innych dokumentów.
Z jakiego okresu pochodzą unikatowe pamiątki ?
Popiersie Mickiewicza z terakoty pochodzi z pierwszej połowy XX w., prawdopodobnie z 1919 r. Wiemy, że rzeźba była eksponowana w muzeum jeszcze w 90. XX wieku. Rzeźba Varnasa powstała w 1958 r. i była również kiedyś eksponowana w muzeum. Dwa świeczniki z XIX w. zdobiły pokój Mickiewicza w muzeum w latach 1955–1979. Obraz „Warcaby” został namalowany w 1965 r. i w 1984 r. przez autorkę podarowany Muzeum Adama Mickiewicza, a następnie przechowywany w zbiorach Muzeum Nauki Uniwersytetu Wileńskiego (obecnie Muzeum Uniwersytetu Wileńskiego). Zdjęcia Jana Bułhaka, pocztówki i inne dokumenty były eksponowane w muzeum od 1955 r. prawdopodobnie do 1979 r., kiedy to była prowadzona rekonstrukcja budynku przy Zaułku Bernardyńskim 11.
W jaki sposób trafiły do muzeum?
W tym roku wileńskie Muzeum Adama Mickiewicza obchodzi 110. rocznicę założenia. Z tej okazji postanowiliśmy zorganizować wystawę „110 eksponatów: narracje i pamięć”. Na wystawę zostały wypożyczone eksponaty znajdujące się w Bibliotece Uniwersytetu Wileńskiego, m.in. pudło z eksponatami, które stanowiły ekspozycję Muzeum Adama Mickiewicza od roku 1955, i o istnieniu której dotychczas nie wiedzieliśmy.
Ile eksponatów obecnie jest w zbiorach?
Na dzisiaj muzeum dysponuje ponad 250 muzealiami.
| Fot. Marian Paluszkiewicz
Które, Pani zdaniem, są najcenniejsze, najbardziej warte uwagi?
Najważniejsze i najcenniejsze eksponaty naszego muzeum to stolik i krzesło Adama Mickiewicza z kowieńskiego mieszkania poety oraz fotel wieszcza z paryskich apartamentów, przywieziony do Wilna przez jego wnuka, dr. Ludwika Goreckiego. Oprócz tego w zbiorach znajduje się świadectwo ukończenia kowieńskiej szkoły powiatowej wydane Szymonowi Martyszewskiemu, uczniowi Adama Mickiewicza.
Muzeum ogłosiło kolejny konkurs poetycki. Kogo zapraszacie do udziału?
Tegoroczny konkurs poetycki nosi tytuł „Muzeum – strażnikiem pamięci” i został ogłoszony z okazji 110. rocznicy założenia Muzeum Adama Mickiewicza.Konkurs jest skierowany do każdego, kto w poezji odnajduje radość życia. Mogą w nim uczestniczyć osoby w różnym wieku.
Czy są przewidziane nagrody dla zwycięzców?
Zwycięzcom zostaną wręczone dyplomy oraz upominki.
Przez wiele lat muzeum kontynuuje też przedwojenną tradycję spotkań intelektualnych, które dawniej odbywały się w Celi Konrada. Jakiej tematyce będzie poświęcona kolejna Środa Literacka?
Najbliższa Środa Literacka odbędzie się dopiero 24 listopada. Będzie poświęcona 220. rocznicy założenia nekropolii na Rossie. Referat nawiązujący do tej tematyki wygłosi Dariusz Żybort, prezes Społecznego Komitetu nad Starą Rossą.
Czytaj więcej: Ważna data w historii Muzeum Adama Mickiewicza w Wilnie