1 września wszystkie sześcioletnie dzieci przybędą do grup wczesnoszkolnych w przedszkolach i szkołach. W tym roku edukacja wczesnoszkolna obowiązuje wszystkie dzieci, które za rok pójdą do szkoły. Już w roku ubiegłym do grup wczesnoszkolnych uczęszczało 98 proc. sześciolatków.
Specjaliści twierdzą, że przed pójściem do klasy pierwszej najważniejszą dla dzieci sprawą nie jest nauka pisania czy czytania, ale przygotowanie psychologiczne. Przyszli uczniowie powinni przysposobić się do życia w zespole wspólnie z rówieśnikami i dorosłymi, nauczyć się słuchać i słyszeć, wyrazić swoje zdanie, żyć w zgodzie z innymi. Badania dowiodły, że dzieci uczęszczające do takich grup, z czasem osiągają lepsze wyniki.
Pomyślny start dla wszystkich
Kierowniczka wychowania przedszkolnego i wczesnoszkolnego Ministerstwa Oświaty i Nauki Laima Jankauskienė mówi, że obowiązkowe wychowanie wczesnoszkolne wprowadzono z myślą o tym, aby dopomóc wszystkim dzieciom pomyślnie przygotować się do nauki w szkole, nie pomijając latorośli rodzin gorzej usytuowanych i problemowych.
„Wychowanie wczesnoszkolne jeszcze w roku 2004 wyodrębniono z przedszkolnego, aby rodzice oddali dzieci do grup wczesnoszkolnych. Udało się dopiąć tego, gdyż uczęszczało do nich 98 proc. dzieci w odpowiednim wieku. Byłoby jeszcze lepiej, gdyby odpowiednio przygotować się do szkoły mogły wszystkie sześcioletnie dzieci naszego kraju. Do wychowania wczesnoszkolnego wyjątkową wagę przywiązują wszystkie państwa europejskie” — mówi Laima Jankauskienė.
Zaznaczyła ona, że przeprowadzone w Zjednoczonym Królestwie badania naukowe wykazały, iż dzieci objęte wcześniej programami edukacyjnymi, osiągają w życiu więcej w porównaniu z rówieśnikami, którzy tego nie robili. Dzieci, które co najmniej przez trzy lata uczestniczyły w wychowaniu przedszkolnym, nie tylko dobrze się uczą, ale też zdobywają lepsze zawody, otrzymują wyższe wynagrodzenia.
Dla zapewnienia wszystkim dzieciom dobrej edukacji wciela się w życie finansowany przez unijne fundusze strukturalne projekt „Rozwój wychowania przedszkolnego i wczesnoszkolnego”.
Można uczestniczyć w zajęciach pół dnia
Laima Jankauskienė zwraca uwagę na to, że do grup wychowania wczesnoszkolnego od jesieni powinny uczęszczać wszystkie dzieci, które w bieżącym roku kalendarzowym (od 1 stycznia do 31 grudnia) ukończą sześć lat i do klasy pierwszej pozostanie im rok. Mogą też być przyjmowane bardziej rozwinięte pięcioletnie dzieci, odpowiednio przygotowane w domu bądź przedszkolu. W tym wypadku dojrzałość dziecka muszą ocenić samorządowe służby psychologiczno-pedagogiczne.
Aby wszystkie dzieci mogły skorzystać z wychowania wczesnoszkolnego niezależnie od miejsca zamieszkania, nabyto więcej szkolnych autobusów dla dowożenia dzieci, zainwestowano w renowację pomieszczeń, przysposobiono je do potrzeb sześciolatków.
Minimalny czas zajęć wczesnoszkolnych — 4 godziny dziennie. Z uwagi na potrzeby rodziny grupa wychowania wczesnoszkolnego może pracować i dłużej — 6, 8, a nawet 10 godzin. Za wychowanie wczesnoszkolne rodzina nic nie płaci. Rodzice płacą tylko za wyżywienie dzieci, o ile założyciel nie przewidział dodatkowej opłaty, np. za pomoce naukowe.
„Chcemy, aby jak najwięcej dzieci i jak najwcześniej zaczęło uczestniczyć w programach wychowawczych. Zwłaszcza w miejscowościach wiejskich, gdzie z powodu bezrobocia bądź innych przyczyn nierzadko rodzice sami opiekują się dziećmi i wychowują je. Wychowanie dzieci traktujemy więc elastycznie: zarówno do grup wychowania przedszkolnego, jak i wczesnoszkolnego można uczęszczać pół dnia. W takim wypadku dzieci nie obowiązuje żywienie i rodzice nie ponoszą wydatków. Co prawda, dalej zamieszkałe rodziny niekiedy będą musiały zadbać o dowóz dzieci do placówki wychowawczej.
W grupie wczesnoszkolnej dziecko zdobędzie przyjaciół, oswoi się z czasową nieobecnością rodziców, spędzając czas z rówieśnikami pozna ogólne zasady obcowania, nauczy się planować” — mówi specjalistka.
Będzie też mowa o zdrowiu
Dyrektorka ejszyskiego żłobka-przedszkola „Žiburėlis” (rejon solecznicki) Halina Antropik mówi, że obowiązkowe wychowanie wczesnoszkolne rozwiąże wiele problemów — wszystkie dzieci będą mogły należycie przygotować się do klasy pierwszej i w szkole będą się czuły pewniej.
Dyrektorka mówi, że do tego przedszkola uczęszczają zarówno litewskie, jak i polskie dzieci. Wychowawczynie przedszkola przeszły specjalny kurs, aby móc pracować z grupami wczesnoszkolnymi. „Dzieci z grupy polskiej będą się uczyły języka litewskiego. Wszyscy wychowankowie będą mieli lekcje muzyki i wychowania fizycznego. Mamy też własnego logopedę” — mówi Halina Antropik.
Nie zapominamy też o zdrowiu — od tej jesieni przedszkole będzie uczestniczyło w programie umacniania zdrowia — specjalista od spraw zdrowia przeprowadzi lekcje i zajęcia z zakresu zdrowotności.
Opłata — jak za przedszkole
Państwo finansuje 4 godziny wczesnoszkolnego wychowania dziennie (czyli 20 godzin tygodniowo).
Założyciel może utworzyć elastyczne grupy wychowania wczesnoszkolnego — po 4, 6, 8, 10 albo 12 godzin dziennie. Pozostałą część opłaca samorząd (o ile placówka wychowawcza należy do samorządu), czy też rodzice (gdy placówka jest prywatna).
Rodzice płacą tylko za wyżywienie dzieci, a także w przypadku, gdy założyciel przewidział inną dodatkową opłatę, np. za nabycie pomocy naukowych.
Opłata za utrzymanie dzieci w grupach wychowania wczesnoszkolnego może być zmniejszona o 30, 50, 60 czy 80 proc., a niektóre rodziny są od niej zwalniane.
Grupy wczesnoszkolne mogą być zakładane w przedszkolach, szkołach, innych instytucjach po przystosowaniu pomieszczeń do wychowania sześciolatków.
Wychowanie przez zabawę
Program wychowania wczesnoszkolnego jest nieskomplikowany i przystosowany do wieku — dzieci w wieku 4-6 lat obserwując, poznając i bawiąc się doskonalą samoregulację, uczą się odpowiedniego zachowania, poznają litery, cyfry. Rodzice mogą się zapoznać z programem w portalu Ministerstwa Oświaty i Nauki www.smm.lt.
Laura Martinkėnaitė
(Zam. 1737)