Więcej

    Kategoria: Historia

    Salaspils na Łotwie zapełnił się Polakami. Mija 420 lat od bitwy pod Kircholmem

    Wydarzenie minęło pod znakiem koncertów orkiestr wojskowych obu krajów, Polski i Łotwy, a także rekonstrukcji historycznej. Została odprawiona msza święta w katedrze św. Jakuba...

    Bohaterka znana nie tylko na Litwie. Ścieżka spacerowa im. Emilii Plater w Līksnie

    Mimo swoich niewielkich rozmiarów miejscowość pamięta o swojej bohaterce, pochodzącej z Łatgalii Emilii Plater. Kilkanaście lat temu odsłonięto tutaj jej pomnik, zaś 20 września...

    215. rocznica założenia cmentarza Bernardyńskiego

    W październiku przypada 215. rocznica założenia cmentarza Bernardyńskiego — jednej z najsłynniejszych i najpiękniejszych nekropolii europejskich. Cmentarz mieści się na Zarzeczu, między prawym brzegiem...

    Wąs Ziuka to nie marketing. Bolesna historia Marszałkowego zarostu

    Gdybyśmy przyjrzeli się stereotypowemu obrazowi Polaka w prasie przed Wielką Wojną – czyli przed pierwszą wojną światową, bo tak była nazywana, aż wybuchła II...

    420. rocznica bitwy pod Kircholmem z udziałem delegacji z Polski, Litwy i Łotwy

    To wydarzenie, które na trwałe wpisało się w dzieje wojskowości europejskiej, zostało przypomniane w miejscu, gdzie przed czterema stuleciami hetman Jan Karol Chodkiewicz wraz...

    Duchowni w rzeczywistości obozów specjalnych NKWD (1939–1940) cz. 4

    Z grona najbardziej znanych duchownych, którzy zginęli w zbrodni katyńskiej, związanych z ziemią wileńską przez miejsce urodzenia, kształcenie lub posługę kapłańską, w tym przynależność...

    Duchowni w rzeczywistości obozów specjalnych NKWD (1939–1940) cz.3

    Z grona najbardziej znanych duchownych, którzy zginęli w zbrodni katyńskiej, związanych z ziemią wileńską przez miejsce urodzenia, kształcenie lub posługę kapłańską, w tym przynależność...

    Po 17 września 1939 r. klęska była już oczywista…

    17 września 1939 r. zmagająca się przez ponad dwa tygodnie z niemieckim atakiem Polska została zaatakowana przez ZSRS. W tym dniu naczelne władze II...

    Duchowni w rzeczywistości obozów specjalnych NKWD (1939–1940) cz.2

    Z grona najbardziej znanych duchownych, którzy zginęli w zbrodni katyńskiej, związanych z ziemią wileńską przez miejsce urodzenia, kształcenie lub posługę kapłańską, w tym przynależność...

    Mury, które były świadkami cierpienia. Warszawskie Muzeum Więzienia Pawiak

    Dawne więzienie, którego mury były świadkami cierpienia, heroizmu, oporu i śmierci tysięcy Polaków, dziś pełni rolę muzeum i miejsca pamięci. Przeszłość tego obiektu to...

    Duchowni w rzeczywistości obozów specjalnych NKWD (1939–1940) cz.1

    17 września, zgodnie z tajnym porozumieniem Ribbentrop-Mołotow, na wschodnie tereny II RP wkroczyła Armia Czerwona, łamiąc układ o nieagresji z 1932 r. Polska zaatakowana...

    „Solidarność”. Krótka historia wielkiego ruchu społecznego

    Co więcej, NSZZ „Solidarność” odegrała też kluczową rolę w zapoczątkowaniu przemian w Europie Środkowo-Wschodniej. Jej powstanie i działalność w latach 80. były inspiracją dla...

    O CS „Stocznia” w Szczecinie

    8 lipca 2024 r. Centrum Solidarności „Stocznia” w Szczecinie przejęło od miasta dawną świetlicę główną Stoczni Szczecińskiej im. Adolfa Warskiego. Centrum jest państwową instytucją kultury. Ta...

    Nigdy nie pogodzono się z utratą suwerenności Litwy na rzecz ZSRS

    23 sierpnia 1989 r. 2 mln mieszkańców Litwy, Łotwy oraz Estonii utworzyły żywy łańcuch łączący trzy stolice krajów bałtyckich. „Pamiętnego dnia 23 sierpnia 1989 r.,...

    Stalin planował wielki terror. Polacy najlepiej nadawali się do roli straszaka

    15 sierpnia bez wątpienia jest jedną z najważniejszych dat w najnowszej historii Polski. W tym dniu 1920 r. pod Warszawą wojsko polskie pokonało nacierające...

    „Łapy precz od Rosji!”. Polska w 1920 r. przegrała wojnę informacyjną i niemal przestała istnieć

    Wojna polsko-rosyjska 1920 r. zakończyła się dla Polski obroną niepodległości. Była jednak wielką porażką informacyjną. Polska nie potrafiła przekonać świata, że musi przetrwać. „Łapy...

    Światło silniejsze od słonecznego. 80. rocznica zrzucenia bomby atomowej

    Bombardier Thomas Ferebee celował w most Aioi. Pomylił się o 240 metrów. Bomba wybuchła na południowy wschód od niego, 580 metrów nad dziedzińcem szpitala...

    Litwa wolała „pakt z diabłem” od rozmowy z Polakami. Mija 105. rocznica traktatu litewsko-rosyjskiego

    Traktat ten będzie kładł się cieniem jeszcze przez dekady. Nawet w negocjacjach 1990 i 1991 r. pomiędzy Litwą i ZSRS uwzględniono jako czynnik z...

    „My nie przyjezdni, życie oddaliśmy Litwie”. W 81. rocznicę „Ostrej Bramy” wspominamy jej bohaterów

    Celem operacji „Ostra Brama” było samodzielne wyzwolenie Wilna z rąk niemieckich, zanim do miasta wkroczą oddziały Armii Czerwonej. Plan zakładał, że po zdobyciu miasta...

    Początki komunikacji miejskiej w Wilnie

    Od drugiej połowy XIX w. po Wilnie kursowały pojazdy konne nazywane dorożkami. Z czasem pojawiły się dorożki na gumowych kołach z podnoszoną budą. „Sam dorożkarz...

    Aneksja Litwy przez ZSRS w 1940 r. Nie każdy to rozumiał

    Wiosną 1940 r. sytuacja Litwy międzynarodowa nie wyglądała fatalnie. Nie podzieliła losu Polski czy Finlandii. Polska we wrześniu 1939 r. została podzielona między Niemcy...

    Holokaust, łagry, repatriacje. Przemiany demograficzne na Litwie w czasie wojny i tuż po niej

    Operacja „Barbarossa”, czyli ataku na ZSRS w 1941 r., zakładała, że Niemcy pokonają Związek w ciągu kilku miesięcy. Faktycznie latem 1941 r. III Rzeszy...

    Zakaz prasy 1864–1904 jest źle nauczany. Nie chodziło o zakazanie języka litewskiego, tylko o coś znacznie gorszego

    Po stłumieniu powstania styczniowego carat rozpoczął na Litwie intensywną rusyfikację, której jednym z najdotkliwszych narzędzi był tzw. zakaz prasy. Nie chodziło jednak o całkowity...

    „Krwawa matura” w Wilnie 100 lat temu. „W szkole panoszy się duch nienawiści”

    W dniu 6 maja, podczas egzaminu maturalnego, Stanisław Ławrynowicz i Janusz Obrąpalski strzelali z rewolwerów do pedagogów i kolegów. Jeden zginął od przyciśniętego do...

    Zakończenie II wojny światowej: bardziej dzień pamięci niż święto

    Oficjalnie II wojna światowa zakończyła się 2 września 1945 r. kapitulacją Japonii. W Europie wojna zakończyła się kilka miesięcy wcześniej. 8 maja o godzinie 22:30...

    Józef Zawadzki – wileński drukarz i wydawca

    – Drukarnia przy ul. św. Jana 4 została założona przez jezuitów w XVI stuleciu. W 1803 r., gdy do Wilna przybył Józef Zawadzki, znajdował...

    Odnowiony pomnik Polakom Zesłańcom

    – O godz. 13:30 w kościele Odnalezienia Krzyża Świętego zostanie odprawiona msza w intencji wileńskich sybiraków. Po mszy nastąpi odsłonięcie i poświęcenie odnowionego krzyża oraz krótki...

    Wybrano rozwiązanie połowiczne… 10 kwietnia – 500. rocznica hołdu pruskiego

    Jarosław Tomczyk: W powszechnej świadomości społecznej złożenie przez Albrechta Hohenzollerna hołdu lennego królowi Zygmuntowi I Staremu na krakowskim Rynku 10 kwietnia 1525 r. kończy...

    Pierwsza poetycka jaskółka. 40 lat temu ukazała się antologia „Sponad Wilii cichych fal”

    – Trudno to sobie uzmysłowić, ale od ukazania się tomiku poetyckiego „Sponad Wilii cichych fal” mija już okrągłych lat 40. Wtedy ta „pierwsza jaskółka”...

    Ultimatum 1938 roku: więcej szacunku i wzajemnego zrozumienia

    Polska i Litwa ze względu na konflikt o Wilno przez prawie cały okres między dwiema wojnami światowymi były w stanie wojny. Sytuację udało się...

    Podziemia katedry nadal kryją tajemnice. Gdzie został pochowany władca dawnej Litwy?

    W kryptach katedry wileńskiej znaleziono dotychczas szczątki ok. 800 osób. Z propozycją odnalezienia i zidentyfikowania szczątków Witolda Wielkiego wystąpiła sejmowa Komisja ds. Walk o...

    Biuletyn „Szlakiem Narbutta”. „Dzieło z roku 1863 nie umarło”

    Leszek Wątróbski: Romku, zacznijmy naszą rozmowę od kilku słów nt. historii… Romuald Sadowski: Biuletyn „Szlakiem Narbutta” wydawany był w czasach II wojny światowej przez por. Jana...

    „Polonizator”, „bieło-Polak”, „lituanizator”. Niejednoznaczna postać abp. Jałbrzykowskiego

    Romuald Jałbrzykowski, arcybiskup metropolita wileński w latach 1926–1955, to postać wyjątkowo barwna i trudna do jednoznacznego ocenienia. Pikanterii dodaje fakt, że jego krewny, ks....

    „Tnie na łbie włosy, zakłada siodło”. Emancypacja kobiet na Litwie miała przeciwników, ale udała się

    Święto to wywodzi się z ruchów emancypacyjnych kobiet na początku XX w. W 1910 r. na konferencji w Kopenhadze socjalistki podjęły decyzję o jego...

    Katyń: 85 lat od decyzji. Sowieci kłamali aż do 1990 r. „Chatyń, nie Katyń”

    Decyzja i jej konsekwencje W dniu 5 marca 1940 r. Biuro Polityczne partii sterującej Związkiem Sowieckim podjęło decyzję o rozstrzelaniu znajdujących się w sowieckich obozach jenieckich...

    W Wilnie zostanie oddany hołd Żołnierzom Wyklętym

    — Ta walka o wolność była bardzo podobna u Polaków i Litwinów. Należy też podkreślić, że po 1945 r. była to walka wspólna. Był to...

    Kaplice wileńskie. Pojawiła się szansa na odbudowę religijnego symbolu Śnipiszek

    Akcję zainicjował ks. proboszcz parafii św. Rafała Mirosław Grabowski. — Pomysł powstał już dawno. Zawsze inspirowały mnie widoki kościoła z kapliczką w tle na litografiach...

    Kaplice wileńskie. Wyrazy ludzkiej pobożności na Antokolu i Nowym Mieście

    Ks. prałat Wojciech Górlicki zauważa, że kapliczki przypominają ludziom o wierze. — Gdy podróżujemy po Litwie, widzimy, że przy drogach stoją różne przydrożne kapliczki —...

    80 lat temu Amerykanie bez mrugnięcia okiem oddali nas Stalinowi

    Przed 80 laty, w dniach 4–11 lutego 1945 r., w Jałcie odbyła się konferencja z udziałem prezydenta USA Franklina Delano Roosevelta, premiera Wielkiej Brytanii...

    Dziedzictwo Komandora Antanasa Kaškelisa, pierwszego dowódcy Marynarki Wojennej Litwy

    Leszek Wątróbski: Jak doszło do zainteresowania postacią komandora? Skąd wyszła ta inicjatywa? Wiesław Wierzchoś: Pierwszą informację w tej sprawie dostałem z Warszawy, z Ambasady Republiki...