Prezydent Dalia Grybauskaitė zainicjowała projekty aktów prawnych, mających na celu jak najszybszą reformę systemu usług zdrowotnych i socjalnych świadczonych osobom w podeszłym wieku.
W czwartek, 10 stycznia, prezydent spotkała się z ministrem ochrony zdrowia Aurelijusem Verygą, ministrem opieki socjalnej i zdrowia Linasem Kukuraitisem, dyrektor administracji Stowarzyszenia Samorządów Romą Žakaitienė, przedstawicielami samorządów Wilna i Kowna oraz środowisk akademickich.
Zdaniem prezydent, niezbędne są natychmiastowe decyzje, ułatwiające osobom w podeszłym wieku dostęp do najbardziej niezbędnych usług zdrowotnych i socjalnych, tak by zapewnione zostało stabilne finansowanie i jakościowa organizacja usług.
Ludzie w podeszłym wieku, którzy często jednocześnie potrzebują usług zarówno socjalnych, jak i opieki zdrowotnej, ciągle są zakładnikami dwóch osobnych systemów: zdrowia i opieki socjalnej. Zdaniem prezydent, poprzez rozproszenie usług w dwu systemach, cierpią nie tylko potrzebujące osoby, ale i ich bliscy, którzy decydują się zrezygnować z pracy lub wynajmować drogich specjalistów do opieki nad seniorami. Poprawka stworzyłaby możliwość świadczenia seniorom w domu usług medycznych i socjalnych przez jednego specjalistę lub ich zespół.
Inicjatywę zaprezentowała doradczyni prezydent ds. polityki socjalnej Lina Antanavičienė. Jak zapewniała, w 59 z 60 samorządów taka usługa świadczona jest już teraz, ale robi się to poprzez projekty finansowane z europejskich środków, które wyczerpią się już w tym roku i wesprą tylko część potrzebujących pomocy.
Znaczna część rodzin potrzebuje pomocy. Szacuje się, że stałej opieki potrzebuje około 40 tys. mieszkańców w starszym wieku, usługa pomocy w domu jest świadczona dla około 2 200 osób.
„Potrzeby 20-krotnie przerastają możliwości udzielenia pomocy seniorom. Ludzie są dzisiaj wypychani ze szpitala do placówek opieki socjalnej i z powrotem, ponieważ te systemy często nie znajdują porozumienia. (…) Dąży się do tego, by jeden specjalista zapewnił seniorowi w domu maksymalny zakres usług socjalnych i opieki zdrowotnej” – mówiła Antanavičienė.
Jak mówiła doradczyni prezydent, projekt nowej ustawy zostanie przekazany grupie roboczej złożonej ze specjalistów resortu zdrowia, opieki socjalnej i pracy oraz innych instytucji. Przypuszczalnie w wiosennej sesji projekt trafi pod obrady Sejmu.
Jak mówił minister opieki socjalnej i pracy Linas Kukuraitis, wzrasta potrzeba integralnej opieki, ponieważ społeczeństwo starzeje się, a wspomniany problem różnych źródeł finansowania utrudnia świadczenie usług, przez co ludzie nierzadko muszą sami zatrudniać osoby do opieki.
We wrześniu ubiegłego roku rząd przyjął decyzję w sprawie przygotowania integralnej koncepcji świadczenia usług opieki i pielęgniarstwa, które byłyby świadczone zarówno w domu, jak i w placówkach. Zdaniem ministra Kukuraitisa, połączenie usług służyłoby lepszemu zaspokojeniu potrzeb ludzi i bardziej efektywnemu wykorzystaniu środków budżetowych.
Podkreśla się, że rząd przyjął już decyzję o zwiększeniu liczby dostępnych łóżek opieki i opieki wspomagającej z istniejących 5 122 do 8 544. Leczenie wspomagające i usługi opieki może świadczyć również lekarz geriatra. W sytuacji, gdy brakuje lekarzy rodzinnych i lekarzy internistów, spodziewa się, że polepszy to jakość świadczonych pacjentom usług.
W planach rządu do 2021 r. planowane jest poszerzenie integralnej pomocy seniorom, rozwój sieci centrów pobytu dziennego i domów samodzielnego życia; planowane jest wspieranie projektów organizacji pozarządowych, mających na celu odwiedzanie ludzi w podeszłym wieku, zwłaszcza w wiejskich miejscowościach.
Przedstawiciele ministerstw zapewniali, że obecnie na Litwie do domów ludzi starszych udają się zespoły specjalnej zintegrowanej pomocy – pracownik socjalny z pomocnikami, pielęgniarz z pomocnikami i specjalista rehabilitant. Wyjaśniają oni, w jakim stopniu osoba potrzebuje opieki, zapewniają świadczenie usług seniorom.
W tym roku zmienił się tryb przyznawania potrzeb specjalnych, który, jak zapewnia resort ochrony zdrowia, pozwoli bardziej zaopiekować się seniorami w domu. Zostaną im zaproponowane nowe techniczne środki pomocy, dostosowane otoczenie, środowisko mieszkalne, będą świadczone usługi socjalne.
SENIORZY W STATYSTYCE
Na początku 2017 r. w kraju mieszkało 550,2 tys. osób w wieku powyżej 65 lat. Ich liczba procentowa od ogólnej liczby mieszkańców wzrosła z 15,8 proc. w 2005 r. do 19,3 proc. w 2017 r.
Jak prognozuje Eurostat, społeczeństwo na Litwie dalej będzie się starzeć. Spodziewane jest, że w 2050 r. 28,5 proc. mieszkańców będą stanowiły osoby w starszym wieku. Przypuszczalnie na 100 mieszkańców w wieku 15-64 lat przypadać będzie 52 seniorów.
