Głównymi tematami tegorocznego szczytu są dalsze wsparcie dla Ukrainy i pomoc w odbudowie zniszczonej infrastruktury. Omówiony zostanie również dalszy rozwój infrastruktury i łączności na europejskiej osi północ–południe. Uczestnicy szczytu omówią strategiczne projekty infrastrukturalne w regionie, współpracę w dziedzinie energetyki, gospodarki i cyfryzacji oraz dalszy rozwój inicjatywy.
Czytaj więcej: Rozpoczął się szczyt Inicjatywy Trójmorza. „Zapobiec kryzysowi żywnościowemu”
Idea stworzenia grupy wewnątrz UE
— Inicjatywa Trójmorza powstała w 2015 r. z inicjatywy prezydenta RP Andrzeja Dudy. Właśnie przywódca Polski nakreślił ideę stworzenie grupy wewnątrz Unii Europejskiej, która miałaby się zajmować sprawami nie tyle politycznymi, co bardziej współpracą w dziedzinach energetyki, sportu, komunikacji cyfrowej i podobnych kwestiach. Od tego czasu odbyło się siedem spotkań z udziałem 12 krajów UE położonych pomiędzy Adriatykiem, Bałtykiem i Morzem Czarnym. Na poprzednim spotkaniu w Rydze status obserwatora specjalnego, partnera uczestniczącego dostała Ukraina. Nie została członkiem tego zrzeszenia, ponieważ jednoczy ono kraje unijne — wyjaśnia „Kurierowi Wileńskiemu” Aleksander Radczenko, publicysta, prawnik, doradca przewodniczącej Sejmu RL.
Rumunia po raz drugi gospodarzem szczytu
— Rumunia już w 2018 r. gościła grupę krajów Inicjatywy Trójmorza i jest prawdopodobnie jednym z najbardziej zaangażowanych w inicjatywę krajów. Celem szczytu w Bukareszcie jest przede wszystkim podkreślenie znaczenia regionalnego bezpieczeństwa i stabilności, głównie z uwagi na wojnę, która trwa w Ukrainie. Biorąc pod uwagę, że w samej Inicjatywie Trójmorza są różne kraje, w tym kraje dosyć sceptycznie nastawione wobec Ukrainy, jak Węgry czy zajmująca stanowisko neutralne Austria, to oczywiście spotkanie ma duże znaczenie, jeśli chodzi o chęć zbliżenia stanowisk krajów Inicjatywy Trójmorza i w ogóle krajów UE w kwestii Ukrainy. Chodzi zwłaszcza o pomoc Ukrainie, odbudowę struktury cywilnej, wsparcie wojskowe, dyplomatyczne — zaznacza Radczenko.
Bezpieczeństwo energetyczne
— Jednocześnie wojna w tym kraju niesie spore wyzwanie, jeśli chodzi o nasze bezpieczeństwo energetyczne. Wiadomo, że z rosyjskiej ropy naftowej i gazu większość krajów należących do Inicjatywy Trójmorza już zrezygnowała albo mocno ograniczyła dostawy. Dlatego potrzebna jest współpraca tych 12 krajów we wsparciu niektórych państw na drodze do zrezygnowania z zakupu rosyjskich surowców. Jest to ważne spotkanie z rożnych względów — wsparcia dla Ukrainy, naszego bezpieczeństwa energetycznego. Litwa jest mocno zaangażowana w inicjatywę. Świadczy o tym udział w spotkaniu prezydenta Gitanasa Nausėdy jak też fakt, że w przyszłym roku 9. szczyt Inicjatywy Trójmorza odbędzie się w Wilnie — mówi Aleksander Radczenko.
Czytaj więcej: Polska i kraje bałtyckie wzięły na tapet bezpieczeństwo energetyczne oraz militarne. Spotkanie szefów dyplomacji w Rydze
Platforma współpracy prezydentów
Członkami Inicjatywy Trójmorza, platformy współpracy prezydentów są: Austria, Bułgaria, Chorwacja, Czechy, Estonia, Litwa, Łotwa, Polska, Rumunia, Słowacja, Słowenia, Węgry. Idea, która im przyświeca: „Im silniejsza Europa Środkowa jako część UE, tym silniejsza Unia Europejska”.
Pierwsze spotkanie inicjatywy miało miejsce 29 września 2015 r. w Nowym Jorku na marginesie Zgromadzenia Ogólnego ONZ, natomiast formalny I Szczyt Inicjatywy Trójmorza odbył się 25 sierpnia 2016 r. w Dubrowniku. Strategicznymi partnerami inicjatywy są Niemcy, USA oraz KE.