Rozmowa z ks. Józefem Makuciem, wikariuszem wileńskiej parafii pw. Odnalezienia Krzyża Świętego
Mówimy o trzech bardzo ważnych dniach w liturgii Kościoła: Wielkim Czwartku, Wielkim Piątku i Wielkiej Sobocie. A przecież nie są to dni, w których Kościół nakazuje uczestniczyć w nabożeństwach.
To prawda, ale czyżby człowieka można utrzymać tylko samymi nakazami? W każdym z nas jest chyba jakiś zew serca, a serca przynajmniej czasem, trzeba słuchać. Okres Wielkiego Postu ma za zadanie przygotować chrześcijan do świąt Wielkanocnych. Wielu uczestniczyło w nabożeństwach wielkopostnych, wielu podejmowało postanowienia, które miały dopomóc w głębszym przeżywaniu Świąt Wielkanocnych.
Już wkrótce będziemy obchodzili najważniejsze święta naszej wiary: Triduum Paschalne. Zastanówmy się raz jeszcze nad ich przesłaniem.
A więc, co nam mówi Wielki Czwartek?
Jest to rozpoczęcie Triduum Paschalnego. Wieczorna liturgia Wielkiego Czwartku mówi o ustanowieniu Sakramentu Eucharystii, jako znaku Bożej miłości. Zarówno czytania, jak i obrzędy tego dnia podkreślają służebną postawę Chrystusa. Chrystus przepasuje się prześcieradłem i myje uczniom nogi, daje nam przykład, byśmy go naśladowali. Gest obmycia nóg apostołom jest jednym z kluczowych momentów do zrozumienia całego wydarzenia paschalnego. Chrystus, bo jak sam Jezus mówił o sobie, że nie przyszedł, aby Mu służono, lecz aby służyć. I nie chodzi tu o dosłowne mycie nóg jeden drugiemu, a o wzajemną posługę. I tego nas w tym dniu uczy Chrystus.
Wielki Czwartek jest nie tylko dniem ustanowienia Eucharystii, ale też i Sakramentu Kapłaństwa, który tę Eucharystię sprawia, dzięki któremu też „posłanie, powierzone przez Chrystusa Apostołom, nadal jest spełniane w Kościele aż do końca czasów” (KKK 1536). Na pamiątkę ustanowienia tego Sakramentu rano w Wielki Czwartek w katedrach jest sprawowana Msza św. Krzyżma. Gromadzą się na niej kapłani wraz ze swoim ordynariuszem. Wyrażają przez to wzajemną jedność. Podczas Mszy św. Krzyżma następują dwa obrzędy: pierwszy, to odnowienie przyrzeczeń kapłańskich; drugi – poświęcenie olejów świętych, które podczas całego roku będą używane do udzielania sakramentów.
Jak powinien spoglądać chrześcijanin na Wielki Piątek?
Wielki Piątek to dzień śmierci Jezusa na Krzyżu. W tym dniu nie odprawia się Mszy św. Centralnym momentem jest adoracja Krzyża. Zasłonięty fioletowym suknem Krzyż wnosi się przed ołtarz. Celebrans stopniowo odsłania ramiona Krzyża.
Jest to dzień, kiedy powinniśmy z pełna pokorą stanąć i dziękować Bogu za tę Jego tak wielką ofiarę.
Dlaczego Wielka Sobota jest też dla nas ważnym dniem?
Wielka Sobota aż do Wigilii Paschalnej jest dniem smutku po złożeniu Jezusa w grobie. Wierni nawiedzają Groby Pańskie i adorują Najświętszy Sakrament, z nadzieją oczekując na chwilę Zmartwychwstania. W sobotę wieczór rozpoczyna się liturgią Wigilii Paschalnej, która koncentruje się wokół nowego życia, przyniesionego nam przez Chrystusa. Dlatego liturgia Wigilii Paschalnej pełna jest wymownych symboli, takich jak: światło, słowo, woda.
Przed drzwiami kościoła kapłan poświęca ogień – symbol światłości wiekuistej, potem od tego ognia zapala paschał – symbol Chrystusa Zmartwychwstałego. W czasie procesji trzykrotnie śpiewa „Światło Chrystusa”, na co wierni odpowiadają „Bogu niech będą dzięki” i stopniowo zapalają od paschału swoje świece.
Po homilii jest obrzęd poświęcenia wody chrzcielnej. Woda podtrzymuje życie, jest symbolem życia nadprzyrodzonego. Tego dnia bardzo ważnym jest moment odnowienia przez wiernych obietnic Chrztu Świętego. To nas wzmacnia i podtrzymuje na duchu.
Czyli nie zawsze należy podlegać nakazom czy zakazom. Czasem warto posłuchać, co nam mówi nasze sumienie.
Jak najbardziej. Chociaż nie ma obowiązku uczestniczenia w Tryduum Paschalnym, ale te dni w sposób szczególny pokazują, czym jest chrześcijaństwo i jakimi chrześcijanami jesteśmy. Toteż aby dobrze przeżyć Wielkanoc, trzeba najpierw przeżyć Wielki Czwartek, Wielki Piątek i Wielką Sobotę. Właśnie w tych dniach możemy u Boga wybłagać wiele łask dla siebie i dla innych. I właśnie dlatego Kościół tak bardzo zachęca wiernych do pobożnego uczestniczenia w tych trzydniowych nabożeństwach.