W rejonie solecznickim trwa rejestracja kandydatów na nowy urząd w strukturze starostwach. Jako pierwsze do wyborów sołtysów – nowych pomocników starostów — od początku sierpnia przygotowują się starostwa Podborze oraz Koleśniki.
— Sądzę, że inicjatywa Sejmu utworzenia na Litwie przy starostwach sołectw, jest dobrym pomysłem. Jestem pozytywnie nastawiony na ten projekt, ponieważ ma perspektywy przyszłościowe. A do tego, ważne jest w jakiś sposób zachęcać naszą społeczność do aktywności społecznej, do dbania o własną wieś, własną część miasta. W ten sposób w naszym społeczeństwie uda się po części eliminować obojętność na sprawy ogółu — powiedział „Kurierowi” Leonard Talmont, mer samorządu rejonu solecznickiego.
Zdaniem mera, sołtysostwo to organ doradczy starosty, który posiada ograniczone pełnomocnictwo. Głównym zadaniem sołtysa będzie działalność społeczna na rzecz dobra mieszkańców starostwa, ich czynnego uczestniczenia w życiu społecznym. Sołtys ma być przedstawicielem interesów mieszkańców i jednocześnie pomocnikiem starosty, tzn. ma być pośrednikiem pomiędzy mieszkańcami oraz starostą i nawet samorządem.
— Sołtysi mają być pomocni starostom w rozwiązywaniu nurtujących problemów mieszkańców starostw, jak na przykład problem z dojazdem, sprawy rodzinne i in. Przede wszystkim mają oni bronić interesów swoich sołectw — dodał Talmont.
Liczba sołectw w starostwie — czy to na wsi, czy też w mieście — będzie zależała od liczby mieszkańców. Zgodnie z ustawą z 1 stycznia 2009 roku liczba mieszkańców jednego sołectwa nie może przekraczać 500 osób. Sołtys ma być wybierany na dwuletnią kadencję.
— Jest to jednak zbyt krótki okres dla samego sołtysa, który po objęciu stanowiska powinien najpierw rozeznać się w problematyce starostwa, żeby móc w zupełności i efektywnie pracować. Lepszym wyjściem by było kadencja czteroletnia — nie zgadzał się z dwuletnim terminem pracy sołtysów Bolesław Daszkiewicz, dyrektor administracji samorządu rejonu solecznickiego.
Nie przekonuje jego fakt, że autorytatywny sołtys, o dobrych zdolnościach przywódczych, może kandydować na następną kadencję i w ten sposób kontynuować rozpoczęte prace.
Kandydatów na sołtysów typować mogą mieszkańcy starostwa, organizacje pozarządowe, zrzeszenia oraz zespoły urzędów i organizacji, działające w tych sołectwach. Wybory sołtysa odbędą się na zgromadzeniu mieszkańców, które organizuje starosta. Sołtysem zostaje kandydat, który otrzyma największą liczbę głosów.
Ma pracować na zasadach społecznych, nieodpłatnie. I ten fakt, jak się okazuje, powoduje, że początkowo zgłaszane kandydatury są wycofywane.
Jak twierdzi Tadeusz Minakowski, starosta starostwa Podborze, jest to jeden z podstawowych problemów:
— Nic dziwnego, ludzie za swoją pracę spodziewają się zapłaty.
W starostwie Podborze ma być 10 sołectw. Wczoraj zakończono rejestrację kandydatów do 6 przyszłych sołectw. W pozostałych jest problem ze znalezieniem chętnych z powodu wymienionego przez starostę Minakowskiego.
Mer Talmont rozumie zaistniałą sytuację, jednak obecnie samorząd w tym kierunku nic zdziałać nie może. Jako przykład dobrego rozwiązania podaje urzędujących sołtysów w Polsce, gdzie funkcje sołtysa również nie są opłacane, jednak są zwolnieni od podatku za ziemię. Na Litwie, przynajmniej w najbliższym czasie, jest to niemożliwe.
Dla samorządu rejonu solecznickiego wprowadzenie systemu sołectwa nie jest nowością. Jak zaznaczył Bolesław Daszkiewicz, w starostwach Jaszuny i Poszki, skorzystano z ustawy o samorządach, przewidującej stanowiska przedstawicieli miejscowości z głosem doradczym.
CO MOŻE SOŁTYS
Sołtys jest przedstawicielem interesów mieszkańców w starostwie, samorządzie a także w państwowych instytucjach, działających na terytorium samorządu. Sołtys ma prawo udziału w posiedzeniu komitetu rady samorządu oraz rady samorządu, podczas którego rozpatruje się kwestie dotyczące mieszkańców tego sołtysostwa, ma prawo wyrazić zdanie mieszkańców odnośnie tych kwestii oraz sugerować możliwości rozwiązania stawianych zagadnień, wcześniej omówionych na zjeździe sołtysów.